کد خبر: ۹۵۰۹
تاریخ انتشار: ۰۶ تير ۱۳۹۸ - ۰۰:۰۲-27 June 2019
اُمَیةِ بْن‌ِ خَلَف (مق ۳ق/۶۲۴م)، از سران‌قریش و یکی‌از مخالفان مشهور پیامبراکرم (ص) در مکه می باشد.
وی از بنی جمح، یکی از تیره‌های قبیله بزرگ قریش بود. [۱] [۲] پدرش خلف نیز از بزرگان و اشراف به شمار می‌رفت. [۳] امیه بر تیره خود، ریاست داشت [۴] و بنابر این، به طور کلی در قبیله قریش پر نفوذ بود. وی مانند دیگر اعضای مهم این قبیله، به کار بازرگانی می‌پرداخت و از این راه ثروتی نیز اندوخته بود. [۵] امیه در جنگ فجار، در دوره پیش از ظهور اسلام، با ریاست بر تیره خویش شرکت داشت [۶] [۷]
مخالفت با پیامبر
امیه در کنار دیگر اشراف مکه از ابتدای رسالت پیامبراکرم (ص) سرسختانه به مخالفت و دشمنی با آن حضرت برخاست. [۸] [۹] [۱۰] [۱۱] [۱۲] [۱۳] [۱۴]
نزول سوره همزه
امیه از کسانی بود که پیامبر (ص) را استهزا می‌کرد و گفته‌اند سوره هُمَزه [۱۵] درباره او نازل شده است. [۱۶] [۱۷] [۱۸] [۱۹] یک بار امیه و تنی چند از بزرگان قریش به پیامبر (ص) پیشنهاد کردند که آن حضرت و قریش معبودان یکدیگر را بپرستند، ولی سوره کافرون [۲۰] در این باره نازل شد [۲۱] [۲۲] وی افزون بر آزار رسول اکرم (ص)، از آزار و شکنجه اصحاب آن حضرت نیز روی گردان نبود. بلال بن رباح حبشی ، مؤذن آن حضرت در بردگی‌ِ امیه بود که اسلام آورد و امیه به همین سبب او را مورد سخت‌ترین شکنجه‌ها قرار می‌داد . [۲۳] [۲۴] [۲۵] [۲۶] [۲۷]
امیه از کسانی بود که اندکی پیش از هجرت پیامبر (ص)، در شورای سران قریش، توطئه قتل آن حضرت را تأیید کردند. [۲۸] [۲۹] همچنین پس از آنکه پیامبر (ص) پنهانی مکه را ترک کرد، امیه در شمار گروهی بود که آن حضرت را تا غار ثور تعقیب کردند. [۳۰] .
جنگ باپیامبر
در سال دوم هجرت ، غزوه بواط پیش آمد که طی آن مسلمانان با کاروانی از بازرگانان قریش - از جمله امیه - قصددرگیری داشتند، اماظاهراً جنگ‌سختی درنگرفت [۳۱] [۳۲] [۳۳] در کاروان دیگری از قریشیان که مورد تعرض مسلمانان واقع شد و غزوه بدر در پی آن پیش آمد، امیه نیز سهمی داشت. [۳۴] با آنکه نخست وی تمایل چندانی به حضور در آن جنگ نشان نداد، اما به تشویق ابوجهل [۳۵] نه تنها در جنگ شرکت جست، بلکه از بذل مال و خوراک در برپایی جنگ دریغ نکرد، چندانکه گفته‌اند: برای اطعام لشکر مشرکان تا ۹ شتر قربانی کرد و او را به همین سبب، از «مُطعِمان» جنگ بدر خوانده‌اند [۳۶] [۳۷] [۳۸] [۳۹] [۴۰]
کشته شدن در جنگ بدر
سرانجام، در این جنگ امیه و فرزند او علی، به قتل رسیدند؛ برخی قتل امیه را به بلال حبشی نسبت داده‌اند، اما روایات در این باب بسیار گوناگون است و در این باره از کسان دیگری نیز نام برده شده است [۴۱] [۴۲] [۴۳] [۴۴]
فرجام خانواده
از خاندان امیه برادرش اُبّی بن خلف - که او را از زنادقه قریش برشمرده‌اند - در جنگ احد کشته شد. [۴۵] از فرزندان او صفوان در واقعه فتح مکه از شهر گریخت، ولی بعدها پیامبر (ص) او را بخشیدند؛ روایاتی نیز درباره او در منابع نقل شده است. [۴۶] دیگر فرزندان او مسعود و ربیعه - که وی سرانجام از اسلام به مسیحیت گروید [۴۷] - مدتی از عوامل زیاد حکمران عراق بودند. [۴۸]
فهرست منابع
(۱) ابن اسحاق، محمد، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
(۲) ابن حبیب، محمد، المحبر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
(۳) ابن حبیب، محمد، المنمق، به کوشش خورشید احمد فارق، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.
(۴) ابن قتیبه، عبدالله، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، ۱۹۶۰م.
(۵) ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
(۶) احمد بن حنبل، مسند، قاهره، ۱۳۱۳ق.
(۷) بغوی، حسین، معالم التنزیل، بیروت، دارالفکر.
(۸) بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
(۹) بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱۰، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، ۱۹۹۶م.
(۱۰) زمخشری، محمود، الکشاف، بیروت، دارالکتاب العربی.
(۱۱) طبری، تاریخ.
(۱۲) کلبی، هشام، جمهرة النسب، به کوشش ناجی حسن، بیروت، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۶م.
(۱۳) واقدی، محمد، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
(۱۴) ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دارصادر.
(۱۵) ابی یعقوب،احمد، تاریخ؛
۱. ↑ کلبی، هشام، ج۱، ص۹۴- ۹۵، جمهرة النسب، به کوشش ناجی حسن، بیروت، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۶م.
۲. ↑ بلاذری، احمد، ج۱۰، ص۲۴۵-۲۴۶، انساب الاشراف، ج ۱۰، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، ۱۹۹۶م.
۳. ↑ بلاذری، احمد، ج۱۰، ص۲۴۵-۲۴۶، انساب الاشراف، ج ۱۰، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، ۱۹۹۶م.
۴. ↑ ابن حبیب، محمد، ج۱، ص۳۳۲، المنمق، به کوشش خورشید احمد فارق، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.
۵. ↑ ابن قتیبه، عبدالله، ج۱، ص۵۷۶، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، ۱۹۶۰م.
۶. ↑ ابن حبیب، محمد، ج۱، ص۱۶۹-۱۷۰، المحبر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
۷. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، ص۱۰۲، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۸. ↑ ابن اسحاق، محمد، ج۱، ص۱۴۴، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
۹. ↑ ابن اسحاق، محمد، ج۱، ص۱۹۷، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
۱۰. ↑ ابن اسحاق، محمد، ج۱، ص۲۱۱، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
۱۱. ↑ ابن اسحاق، محمد، ج۱، ص۲۳۶، السیر و المغازی، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق/۱۹۷۸م.
۱۲. ↑ ابن هشام، عبدالملک، ج۲، ص۳۶، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
۱۳. ↑ ابن هشام، عبدالملک، ج۲، ص۵۸، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
۱۴. ↑ ابن هشام، عبدالملک، ج۲، ص۱۲۵، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
۱۵. ↑ سوره همزه/سوره۱۰۴،
۱۶. ↑ بغوی، حسین، ج۵، ص۶۲۲، معالم التنزیل، بیروت، دارالفکر.
۱۷. ↑ زمخشری، محمود، ج۴، ص۷۹۵، الکشاف، بیروت، دارالکتاب العربی.
۱۸. ↑ ابن هشام، عبدالملک، ج۲، ص۳۶، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
۱۹. ↑ زمخشری، محمود، ج۴، ص۷۹۵، الکشاف
۲۰. ↑ سوره کافرون/سوره۱۰۹،
۲۱. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، ص۱۳۴، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۲۲. ↑ طبری، تاریخ، ج۲، ص۳۳۷.
۲۳. ↑ احمد بن حنبل، مسند، ج ۱، ص۴۱۷، قاهره، ۱۳۱۳ق.
۲۴. ↑ ابن هشام، عبدالملک، ج۲، ص۲۸۴- ۲۸۵، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
۲۵. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، ص۱۲۵، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۲۶. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، ص ۱۸۴- ۱۸۵، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۲۷. ↑ طبری، تاریخ، ج۲، ص۴۵۲.
۲۸. ↑ ابن هشام، عبدالملک، ج۲، ص۱۲۴- ۱۲۵، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
۲۹. ↑ ابن سعد، محمد، ج۱، ص۱۵۴، الطبقات الکبری، بیروت، دارصادر.
۳۰. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱،ص۲۶۰-۲۶۱ ، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۳۱. ↑ واقدی، محمد، ج۱، ص۱۲، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
۳۲. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، ص۲۸۷ ، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۳۳. ↑ طبری، تاریخ، ج۲، ص۴۰۷.
۳۴. ↑ واقدی، محمد، ج۱، ص۲۷، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
۳۵. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، ص۲۹۱ ، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۳۶. ↑ واقدی، محمد، ج۱، ص۱۲۸، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
۳۷. ↑ واقدی، محمد، ج۱، ص۱۴۴، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
۳۸. ↑ ابن حبیب، محمد، ج۱، ص۱۶۱-۱۶۲، المحبر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
۳۹. ↑ ابن حبیب، محمد، ج۱، ص۳۸۹، المنمق، به کوشش خورشید احمد فارق، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۵م.
۴۰. ↑ ابی یعقوب،احمد، تاریخ ج۲، ص۴۵.
۴۱. ↑ کلبی، هشام، ج۱، ص۹۵، جمهرة النسب، به کوشش ناجی حسن، بیروت، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۶م.
۴۲. ↑ واقدی، محمد، ج۱، ص۸۴، المغازی، به کوشش مارسدن جونز، لندن، ۱۹۶۶م.
۴۳. ↑ ابن هشام، ج۲، ج۱، ص۳۷۱، ص۲۸۴، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش مصطفی سقا و دیگران، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
۴۴. ↑ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج ۱، ص۱۳۸ ، به کوشش محمد حمیدالله، قاهره، ۱۹۵۹م.
۴۵. ↑ ابن حبیب، محمد، ج۱، ص۱۶۱، المحبر، به کوشش ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م.
۴۶. ↑ بلاذری، احمد، ج۱۰، ص۲۴۶-۲۴۷، انساب الاشراف، ج ۱۰، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، ۱۹۹۶م.
۴۷. ↑ کلبی، هشام، ج۱، ص۹۵، جمهرة النسب، به کوشش ناجی حسن، بیروت، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۶م.
۴۸. ↑ بلاذری، احمد، ج۱۰، ص۲۵۰-۲۵۱، انساب الاشراف، ج ۱۰، به کوشش سهیل زکار و ریاض زرکلی، ۱۹۹۶م.
منبع
دانشنامه بزرگ اسلامی
مطالب مرتبط
X Share
نظر شما
به روایت مذهبی ها
نظرسنجی
آیا گشت ارشاد در اهداف خود موفق بوده است؟
آخرین اخبار
چشم انداز
پربازدیدترین
خبری-تحلیلی
پنجره
اخلاق و عرفان
سیره علی بن ابیطالب(ع)
سیره رسول الله(ص)
تاریخ صدر اسلام
تاریخ معاصر
زمین
سلامت و تغذیه
نماز و احکام
کتاب و ادبیات
نظامی
کمپر و ون لایف
شیطان و گناهان
روشنفکری دینی
مرگ
آخرالزمان