کارهایی که ما انجام میدهیم، کم کم در روح ما به شکل ملکه در میآید. اگر کسی دو یا سه بار دروغ گفت و این کار را ادامه داد، به تدریج دروغگو میشود و ملکه دروغگویی در او شکل میگیرد. هنگامی که عمل و رفتاری در انسان عادت میشود، باطن انسان را با خود همراه و متناسب میکند.
عصراسلام: توضیح آن که ما یک چهرۀ ظاهری داریم که همه آن را میبینند و شامل چشم، لب، دهان، گوش و ... میشود.
امّا یک چهره باطنی هم داریم که بر اثر رفتارها و کارهای انسان شکل میگیرد؛ به عنوان مثال چهره باطنی افرادی که دائم مردم را فریب میدهند، به شکل میمون است. کسانی که منافقاند، دو زبان دارند که یکی از آنها پشت سرشان است. آن هایی که متکّبرند، به شکل مورچهاند، از همه کوچکترند و روز قیامت در زیر دست و پا هستند. آنان که زبان به طعنه میگشایند و دیگران را میآزارند، مثل عقرباند. مردمی که مال یتیم را میخورند، آتشخوار و آن کسانی که #حرامخواری میکنند، کثافتخوارند. شهوترانها هم به شکل خوکاند.
البته خداوند ایشان را اینگونه نیافریده، بلکه خلقت آنها به صورت انسان بوده و آنان با اعمالشان، شاکلۀ خود را تغییر دادهاند. این مسأله در روایات نیز آمده است.
امام صادق(علیه السلام) میفرمایند:
«وقتی خدا شما را خلق کرد، باطنتان مثل آیینه صاف و زیبا بود».