کد خبر: ۳۲۹۹۳
تاریخ انتشار: ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۲ - ۱۳:۰۲-21 April 2023
در حکومت امیرالمومنین (ع) افراد تندرو و پر انرژی و بلکه پیش فعالِ اعتقادی و سیاسی بودند که در شمار شهروندان کوفی بودند و قبل از علی(ع) اظهار نظر میکردند.
و حتی بعد از اعلام نظر حاکمیتِ علوی نیز ، اظهار نظر مخالف میکردند و بلکه توهین هم میکردند! ولی درتاریخ خبری از حبس و حصر آنان دیده نمیشود و بلکه بالعکس ؛ امامِ عدالت و رهبرِ انصاف و مدارا -حضرت امیر(ع)- اجازه هیچ گونه تهدید و یا تعدی نسبت به آنان را به اصحاب خود نمی‌داد. برخی از گزارشات تاریخ در این مورد خواندنی است و میتواند فاصله حکومتهای دینی کنونی را با حکومت علوی نمایان کند.
امیرالمومنین (ع) در یک نامه رسمی از مردم درخواست اظهارنظر و بالاتر ، اجازه اظهار نظر نقادانه نمود و فرمود : " اگر دیدید بد عمل میکنم به من انتقاد کنید و اعتراض کنید تا من جبران کنم." (نهج ، نامه ۵۷ بااستفاده از ترجمه استاد مطهری) مهم اینجاست که به روایت ابن ابی الحدید؛ در بحبوبه جنگ و شرائط امنیتی و فوق امنیتی آنان بر علیه فرماندهی کل نه تنها اظهار نظر میکردند بلکه بر علیه او شوریدند، ولی مورد حبس و قتل قرار نگرفتند، بلکه امامِ عدالت -امام علی- ابن عباس را برای گفتگو و شنیدن اظهار نظرشان به سمت آنان مامور نمود.
وقتی امام علی(ع) از صفین به کوفه برگشت، خوارج از اظهار نظر پا فراتر گذاشتند و راه خود را جدا کردند و به طرف صحرای حروراء رفتند و این شعار را تکرار می کردند: "لا حکم إلا لله و لوکره المشرکون، ألا إن معاویه و علیاً اشرکا فی حکم الله" ؛ حکم و داوری فقط از آن خداست؛ گر چه مشرکان کراهت داشته باشند. به راستی که معاویه و علی در حکم خدا مشرک شدند!
چون مبنای حکومت حضرت امیر (ع) حبس بخاطر اظهار نبود ، بلکه صریحاً فرمود: "تا زمانی که خونی نریخته و یا مالی را غارت نکرده باشند، متعرض آنها نشوید." خوارج با اینکه در بیرون کوفه اردو زده بودند، امّا پیوسته بین کوفه و حروراء در حال رفت و آمد بودند و موجب آزار مردم و تحریک آنها می شدند. و گاهی به مسجد می آمدند و با تکرار شعار «لا حکم الا لله» مسجد را بهم می‌ریختند و یا به امام جسارت میکردند و می‌گفتند: "قاتله الله کافراً ما افقهه!" (نهج ، ح/ ۴۲۰) اما با اینکه ادامه این وضع برای مردم بسیار خسته کننده و ملال آور شده بود و معترض بودند و به حضرت می گفتند: آیا از برخورد های آنها خسته نشده‌ای؟ چرا به نابودی آنها اقدام نمی‌کنی؟ ، اما امیرالمومنین (ع) اقدام به تهدید و...
معترض بودند و به حضرت می گفتند: آیا از برخورد های آنها خسته نشده ای؟ چرا به نابودی آنها اقدام نمی کنی؟، اما امیرالمومنین (ع) اقدام به تهدید و یا حبس نمیکرد. جالب است؛ برخی از اظهار نظر عبور کردند و تا آنجا پیش رفتند و امام را تهدید میکردند و واکنش امام (ع) شگفت آور است! ابن اعثم نقل میکند؛ در روز بیعت علی (ع) مردی مصری به او گفت: "ای ابوالحسن! ما بدین شرط با تو بیعت میکنیم که اگر چونان عثمان در میان ما عمل کردی، تو را بکشیم". علی پاسخ داد: آری!"(الفتوح/۲۴۶)
خلاصه؛ تاریخ هیچگونه حبس و مشابه آن را برای صِرف اظهار نظر و نقد، نقل نکرده، و شهروندان در حکومت علوی بدون تهدید به حبس ۱۰ تا ۱۵ سال مبادرت به اظهار نظر داشتند و در اظهار نظرشان، از نقد و انتقاد و حتی مخالفت خودداری نمی‌کردند!
امیرالمومنین (ع) در یک نامه رسمی از مردم درخواست اظهارنظر و بالاتر ، اجازه اظهار نظر نقادانه نمود و فرمود : " اگر دیدید بد عمل میکنم به من انتقاد کنید و اعتراض کنید تا من جبران کنم." (نهج ، نامه ۵۷ بااستفاده از ترجمه استاد مطهری) مهم اینجاست که به روایت ابن ابی الحدید؛ در بحبوبه جنگ و شرائط امنیتی و فوق امنیتی آنان بر علیه فرماندهی کل نه تنها اظهار نظر میکردند بلکه بر علیه او شوریدند، ولی مورد حبس و قتل قرار نگرفتند، بلکه امامِ عدالت -امام علی- ابن عباس را برای گفتگو و شنیدن اظهار نظرشان به سمت آنان مامور نمود.
وقتی امام علی(ع) از صفین به کوفه برگشت، خوارج از اظهار نظر پا فراتر گذاشتند و راه خود را جدا کردند و به طرف صحرای حروراء رفتند و این شعار را تکرار می کردند: "لا حکم إلا لله و لوکره المشرکون، ألا إن معاویه و علیاً اشرکا فی حکم الله" ؛ حکم و داوری فقط از آن خداست؛ گر چه مشرکان کراهت داشته باشند. به راستی که معاویه و علی در حکم خدا مشرک شدند!
چون مبنای حکومت حضرت امیر (ع) حبس بخاطر اظهار نبود ، بلکه صریحاً فرمود: "تا زمانی که خونی نریخته و یا مالی را غارت نکرده باشند، متعرض آنها نشوید." خوارج با اینکه در بیرون کوفه اردو زده بودند، امّا پیوسته بین کوفه و حروراء در حال رفت و آمد بودند و موجب آزار مردم و تحریک آنها می شدند. و گاهی به مسجد می آمدند و با تکرار شعار «لا حکم الا لله» مسجد را بهم می‌ریختند و یا به امام جسارت میکردند و می‌گفتند: "قاتله الله کافراً ما افقهه!" (نهج ، ح/ ۴۲۰) اما با اینکه ادامه این وضع برای مردم بسیار خسته کننده و ملال آور شده بود و معترض بودند و به حضرت می گفتند: آیا از برخورد های آنها خسته نشده‌ای؟ چرا به نابودی آنها اقدام نمی‌کنی؟ ، اما امیرالمومنین (ع) اقدام به تهدید و...
معترض بودند و به حضرت می گفتند: آیا از برخورد های آنها خسته نشده ای؟ چرا به نابودی آنها اقدام نمی کنی؟، اما امیرالمومنین (ع) اقدام به تهدید و یا حبس نمیکرد. جالب است؛ برخی از اظهار نظر عبور کردند و تا آنجا پیش رفتند و امام را تهدید میکردند و واکنش امام (ع) شگفت آور است! ابن اعثم نقل میکند؛ در روز بیعت علی (ع) مردی مصری به او گفت: "ای ابوالحسن! ما بدین شرط با تو بیعت میکنیم که اگر چونان عثمان در میان ما عمل کردی، تو را بکشیم". علی پاسخ داد: آری!"(الفتوح/۲۴۶)
خلاصه؛ تاریخ هیچگونه حبس و مشابه آن را برای صِرف اظهار نظر و نقد، نقل نکرده، و شهروندان در حکومت علوی بدون تهدید به حبس ۱۰ تا ۱۵ سال مبادرت به اظهار نظر داشتند و در اظهار نظرشان، از نقد و انتقاد و حتی مخالفت خودداری نمی‌کردند!
هادی سروش
@andishedinimoaser
@andishedinimoaser
مطالب مرتبط
X Share
نظر شما
به روایت مذهبی ها
نظرسنجی
با اصلاحات بنیادین سیاسی موافقید؟
آخرین اخبار
چشم انداز
پربازدیدترین
خبری-تحلیلی
پنجره
اخلاق و عرفان
سیره علی بن ابیطالب(ع)
سیره رسول الله(ص)
تاریخ صدر اسلام
تاریخ معاصر
زمین
سلامت و تغذیه
نماز و احکام
کتاب و ادبیات
نظامی
کمپر و ون لایف
شیطان و گناهان
روشنفکری دینی
مرگ
آخرالزمان