ساخت مدرسه چهارباغ روی لجنزار
ازجمله اختراعات شیخ بهایی و ابتکار عملهای وی بنای مسجد مشهور چهارباغ است که چون در مسیر یکی از کانالهای آب زاینده رود قرار داشت و امکان نداشت که روی آن همه لجن و آب، ساختمان عظیم و سنگی ساخته شود و ساختمان، با خطر ریزش مواجه میشد، شیخ بهایی دست به ابتکار جالبی زد.
او برای انجام این کار پیشنهاد کرد که ابتدا، مقدار زیادی زغال چوب به ضخامت ۲ متر در سرتاسر پی ساختمان پخش کنند و پس از کوبیدن زغال در کف پیها روی آن را با ساروج و شفته پر کرده و پیهای ساختمان را روی ساروج و شفته، قرار دهند او دستور داد هر روز صبح چند سکه طلا را در خاک ملاتها بریزند و سپس گل درست کنند و به مردم اطلاع دهند که بیایند و سکهها را برای خود بیابند.
مردم، گروه گروه گل ملاتها را از صبح لگدمال کرده و تا غروب، تعدادی سکه برای خود پیدا میکردند و با این روش گل ملات ها کاملاً عمل میآمد؛ امروزه ، این بنا به مدرسهٔ چهارباغ ، مشهور است. روش ساخت گل مخصوص شیخ بهایی برای بنای ساختمان های عظیم روی مردابها و لجنزارها ، بعدها بسیار مورد توجه و تقلید اروپاییان قرار گرفت.
محاسبات کامپیوتری
یکی دیگر از کارهای برجسته این استاد بزرگ شیخ بهایی(ره) در عملیات حساب و ریاضی, نکته جالبی است که در کتاب "خلاصه الحساب " او آمده است. بحث درباره اعداد مزدوج (اعداد زوج) و یا باینری ۲ – ۴ – ۸ – ۱۶ – ۳۲ – ۶۴ – ۱۲۸ – ۲۵۶ – ۵۱۲ – ۱۰۲۴ است .
که عدد ۲ جذر , و ۴ را مال, و ۸ را کعب در نتیجه مال المال = ۸ و مال الکعب = ۳۲ کعب الکعب = ۶۴ مال المال الکعب = ۱۲۸ مال الکعب الکعب = ۲۵۶ کعب الکعب الکب = ۵۱۲ ما المال کعب الکعب = ۱۰۲۴ انتخاب می کند و سپس روی عدد ۱۰۲۴ متوقف شده و آنرا بنام "ام " یعنی مادر بکار برده که امروز در یک کامپیوتر هم به همین ترتیب حساب میشود, با این تفاوت که بجای کلمه " ام " انرا یک " بایت" یا "بیت " میگویند که اغلب کامپیوترها تا ۸ بیت مجهز هستند (البته به تاریخ نگارش این مطلب توجه شود . ۱۳۶۱ ش)
یعنی تا ۸ بار عدد ۱۰۲۴ را محاسبه میکنند. معمولا حافظه یک کامپیوتر با بکار بردن " k "حساب میشود که چند کیلوبیت و یا همان عدد " ام " شیخ بهائی است که مال المال کعب الکعب و برابر با ۱۰۲۴ است که جهان ریاضی از آن بهخوبی استفاده کرده و ما از آن بهکلی بیاطلاع بودیم.
کانال تحلیلی و پژوهشی اشراق