تاریخ بیهقی و شاهنامه

بي ترديد مهمترين و شاخصترين اثر ابوالفضل بيهقي تاريخ گرانسنگ مسعودي معروف به تاريخ بيهقي است كه در قلمرو نثر فارسي در زمرة دوسه اثر شاخص و طراز اول قرار مي گيرد.

از ميان آثار ادبي فارسي به سادگي نمي‎توان يكي را برگزيد و با تاريخ بيهقي سنجيد. امّا شاهنامة فردوسي، به دلايلي، با اين كتاب قابل مقايسه است. گذشته از مشابهتهاي آشكار ميان زمان، زندگاني و شخصيّت صاحبان آن دو، برخي هماننديهاي ديگر محتوا و چگونگي پيدايش آن دو اثر را به هم نزديك می‌‎كند، به خصوص دغدغه‎هاي هر دو در انعكاس اوضاع نامساعد سياسي ـ فرهنگي و چشم‎انداز نگران‎كننده‎اي كه ايران با آن مواجه بوده است، بسيار شبيه يكديگر است و حدس عنايت ويژة بيهقي به اثر سترگ فردوسي را تقويت مي‎كند.

هر دو پيش از شروع به تأليف در صدد گردآوري اطّلاعات و فراهم آوردن مقدّمات كار خويش بوده‎اند. قضا را هر دو در سنّ ۶۵ سالگي سلطان وقت را مخاطب ساخته و از او براي تثبيت اثر خويش چشم ياري داشته‎اند و هر دو در حدود ۸۵ سال زيستند و در عمري چنان كرامند تنها يك اثر خلق كردند و تا واپسين لحظه‎هاي حيات به تكميل آن مشغول بودند.

گذشته از اين، غرض اصلي پديدآورندگان اين دو اثر روايت اوج و حضيض دوره‎اي از تاريخ باشكوه ايران بوده است، با اين تفاوت كه يكي تاريخ گذشته را برگزيده و به زمان حال پيوند داده است و ديگري روزگار نزديك به خود را مبناي كار ساخته و حسرتهاي گذشته را در آينة آن ديده است. همين ويژگي تاريخ بيهقي را آينة گويايي از مسائل گوناگون دربار غزنه و جامعة عصر پنجم ق ايران معرّفي مي‎كند.

(برگرفته از: تاریخ بیهقی، تألیف ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی، مقدمه، تصحیح، تعلیقات، توضیحات و فهرستها: دکتر محمدجعفر یاحقی ـ مهدی سیدی، تهران: سخن، ۱۳۸۸).

کانال خردسرای فردوسی
@sarayeferdowsi

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بله

	خیر