نیکی‌های ماندگار

تعبیر نغزی در قرآن آمده است: الباقیات الصالحات: نیکی‌های ماندگار.

می‌گوید خوش‌فرجامی در گرو نیکی‌های ماندگار است و اگر‌ بناست به چیزی امید ببندیم و طمع بورزیم چه بهتر از نیکی‌های ماندگار.

«وَيَزِيدُ اللَّهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدًى وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ مَرَدًّا»(مریم،۷۶)
«و خداوند كسانى را كه هدايت‏ يافته‌اند بر هدايتشان می‌افزايد و نيکی‌هاى ماندگار نزد پروردگارت از حيث پاداش بهتر و خوش‏فرجام‏تر است.»

«الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا»(کهف،۴۶)
«مال و پسران زيور زندگى دنيايند و نيكی‌هاى ماندگار از نظر پاداش نزد پروردگارت بهتر و از نظر اميد [نيز] بهتر است.»

در اینکه «باقیات صالحات» شامل چه می‌شود اختلاف کرده‌اند. اما به نظر می‌رسد معنای آن تمام کارهای شایسته‌ای است که ناشی از محبت بی‌چشمداشت و دیگرگزینی‌اند. دهش‌ها و به رایگان‌بخشی‌هایی که به توقع و منّت‌نهادن، آلوده نگشته‌اند. و سخن ادیان این است که هر اقدام نیک‌خواهانه‌ای می‌پاید. می‌ماند. در جهانی که معروض فنا است، آنچه می‌ماند و می‌پاید نیک‌خواهی است و کرم‌ورزی.

بدین رواق زبرجد نوشته‌اند به زر
که جز نکویی اهل کَرَم نخواهد مانْد

حافظ

سؤال: معنی این چیست که می‌گویند: «یک پیاله آب بیش از آبِ یک اقیانوس است؟» پاسخ: «یک پیاله آب که انسان با روح خلوص و شفقت به والدینش، یا به بیماری بدهد، اجر و فضیلت ابدی دارد، اما آب یک اقیانوس روزی خشک خواهد شد.»

(چنین گفت بودا، بر اساس متون بودایی، ترجمه هاشم رجب‌زاده، ص۱۵۱، نشر اساطیر، ۱۳۷۸)

ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون
نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا
حافظ

ماندگاری و پایندگی عمل ناشی از محبت، متعلق ایمان است. آنچه در جهان طبیعی می‌بینیم تصدیق این مدعا نیست. چه بسیار اقدامات خالصانه‌ و از سر محبت که از یادها رفته‌اند یا بی‌ثمر مانده‌اند.

ایمان به اینکه نیکی می‌مانَد و هماره بار و بر می‌دهد، مستلزم ایمان به چراغی است که در قلب جهان روشن است. چراغی که به رغم همه چیز، به رغم طوفان‌های گردخیز و خانه‌افکن روشن می‌مانَد.

روشن می‌ماند و جان‌های نیک‌خواه و عشقناک را پیوسته می‌افروزد.

صدیق قطبی

مطالب مرتبط