ابر تورم اصطلاحی برای توصیف افزایش سریع، بیش از حد و خارج از کنترل عمومی قیمت در یک اقتصاد است.
در حالی که تورم سرعت افزایش قیمت کالاها و خدمات را اندازهگیری میکند، در ابرتورم، تورم به سرعت در حال افزایش است که معمولاً بیش از ۵۰ درصد در ماه اندازهگیری میشود. اَبَرتورم یا Hyperinflation تورم بسیار بالا و معمولاً پرشتابی است که به سرعت ارزش واقعی ارز داخلی را بین برده و با افزایش قیمت کالاها باعث میشود افراد جامعه میزان داراییهایشان را به شکل پول محلی به حداقل برسانند.
در این شرایط بهطور معمول به سمت نگهداری ارزهای خارجی پایدارتر سوق بیابند. در چنین شرایطی با این حال که سطح عمومی قیمتها بر اساس پول محلی در اقتصاد مواجه با ابرتورم به سرعت افزایش پیدا میکند، قیمت اقلام نسبت به ارزهای خارجی نسبتاً با ثبات باقی میماند.
بعنوان مثال اقتصاد یونان در دوران اشغال توسط کشورهای محور در جنگ جهانی دوم آسیب زیادی دید. پیش از بهار ۱۹۴۱ تحت تأثیر چندین حمله قرار گرفت، تأثیر چندین حمله را در اواخر سال ۱۹۴۰ احساس کرده بود. اشغالگران مواد خام، دام و غذا را بردند و دولت دست نشانده مجبور شد هزینه های اشغال را به دوش بکشد. کاهش تولیدات کشاورزی منجر به کمبود شدید مواد غذایی در شهرهای اصلی و دوره ای به نام قحطی بزرگ شد.
کاهش جمع آوری مالیات به افزایش تورم کمک کرد که در نوامبر ۱۹۴۴ به اوج ۱۳۸۰۰ درصد در ماه رسید. اگرچه افزایش قیمتها به شدت مجارستان یا آلمان پس از جنگ نبود، ولی تلاشهای ثبات یونان برای مدت طولانیتری ادامه یافت. پس از آزادی در اکتبر ۱۹۴۴، دولت سه تلاش در طول هجده ماه قبل از رسیدن به ثبات از طریق اصلاحات مالی انجام داد. وام و ارز جدید.
به هرحال دلایل وقوع ابرتورم در کشورهای مختلف متفاوت بوده است و لذا راهکارهای بکار رفته هم متفاوت بوده است، هرچند مشترکاتی هم داشته اند.
میزان ابرتورم در کشورهایی بعنوان مثال بشرح است:
مجارستان ۱۹۴۶، تورم روزانه ۲۰۷ درصد و هر پانزده ساعت قیمتها دوبرابر می شد. زیمبابوه ۲۰۰۸، تورم روزانه ۹۸ درصد و هر بیست و پنج ساعت قیمتها دو برابر می شد. یوگسلاوی ۱۹۹۴، نرخ تورم روزانه ۶۵ درصد و قیمتها هر سی و چهار ساعت دوبرابر می شد. آلمان ۱۹۲۳، نرخ تورم روزانه ۲۱ درصد و قیمتها هر سه و روز هفده ساعت دوبرابر می شد. یونان ۱۹۴۴، نرخ تورم روزانه ۱۸ درصد و قیمتها هر چهار روز و شش ساعت دو برابر می شد.
دکتر محمدرضا منجذب