قطر چگونه پنج برابر ایران گاز فروخت؟

قطر تاکنون از میدان مشترک‌ گازی، بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد دلار کسب کرده است.

ایران نزدیک به ۳۰۰ میلیارد دلار. قطر با توان تولید ۱۰۷ میلیون تن ال‌ان‌جی در سال بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول در دنیاست، ایران به جایش گاز خود را به مصرف سوخت خانگی رسانده است و در کنارش به توسعه صنایع پتروشیمی و فولاد و سیمان نیز مدد رسانده است اما مهم‌ترین بخش مصرف گاز در ایران سوخت خانگی بوده است.

بر این اساس، سمت ما، در سال ۱۳۸۵ سهم پارس جنوبی از کل تولید گاز کشور ۱۰ درصد بوده که در سال ۱۳۹۰ به ۴۰ درصد افزایش یافته و به ۶۳ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است. با احتساب یارانه گاز به عنوان هزینه-فرصت گاز مصرفی، در مجموع ۲۳۳ میلیارد دلار درآمد از میدان گازی پارس جنوبی طی ۱۵ سال گذشته حاصل شده است.

با توجه به درآمد چهار میلیارددلاری صادرات گاز ایران به ترکیه، طی ۱۵ سال در مجموع ۷۰ میلیارد دلار درآمد صادراتی هم از محل صادرات گاز به این کشور حاصل شده است. با احتساب یارانه ۲۳۳ میلیارد دلاری و ۷۰ میلیارد دلار درآمد صادراتی، مجموع درآمدهای ایران از میدان گازی پارس جنوبی به ۳۰۳ میلیارد دلار می‌رسد.

از طرفی در نظر بگیریم که؛ تولید گاز ایران در سال گذشته حدود ۲۵۵ میلیارد مترمکعب بود و پارس جنوبی سهمی ۷۰ درصدی در کل تولید گاز داشت. ایران و قطر همچنین هر کدام روزانه بیش از ۶۵۰ هزار بشکه میعانات گازی (نوعی نفت خام فوق سبک) از این میدان تولید می‌کنند. ایران تا ژانویه ۲۰۲۱، دو تریلیون مترمکعب گاز از پارس جنوبی استخراج کرده که کمتر از نصف تولید گاز قطر از این میدان طی سه دهه گذشته است.

قطر توسعه میدان گنبد شمالی خود را از سال ۱۹۹۱ آغاز کرده اما ایران توسعه پارس جنوبی را از سال ۲۰۰۱ آغاز کرد. در فاصله سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۱، قطر حدود ۲۱۰ میلیارد مترمکعب گاز از این میدان استخراج کرد که به ارزش آن زمان، حدود ۶۰ میلیارد دلار درآمد برای قطر به دنبال داشته است.

قطر تمامی نیاز داخلی و صادراتی گاز خود را از گنبد شمالی تامین می‌کند. طبق برآوردهای صورت‌گرفته میزان ذخایر گازی بخش قطری این میدان مشترک، ۳۶ تریلیون مترمکعب است که آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) میزان قابل استحصال گاز در بخش قطری را حدود ۲۶ تریلیون مترمکعب تخمین زده است.

حدود ۶۰ درصد از مساحت میدان مشترک پارس جنوبی و ۶۰ درصد از حجم گاز درجای آن در سمت قطر قرار دارد. قطر بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی مایع (LNG) در جهان است و صادرات ال‌ان‌جی، نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی این کشور بخش قابل توجهی از درآمدهای دولت را تامین می‌کند.

این کشور در سال ۲۰۲۰ از مجموع ۲۱۱ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولیدشده تنها ۲۲ میلیارد مترمکعب را با خط لوله دلفین به امارات و عمان صادر و ۱۰۶ میلیارد مترمکعب را به‌صورت ال‌ان‌جی به کشورهای هندوستان، کره جنوبی، ژاپن، چین، انگلستان، پاکستان، کویت و سایر کشورها صادر کرده است. جالب‌تر اینکه؛ در سال‌های پیش‌رو، قطر در نظر دارد تا سال ۲۰۲۷ ظرفیت صادراتی خود را با عملیاتی کردن دو فاز جدید، ۶۸ میلیارد مترمکعب بیشتر تولیدش را افزایش دهد.

حال این سوال را باید جواب دهیم که چرا قطر پنج برابر از ما بیشتر درآمد کسب کرده است؟

مهدی افشارنیک

کانال صنعت و اقتصاد

مطالب مرتبط