کد خبر: ۳۲۱۳۹
تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۴۰۱ - ۱۰:۳۴-02 October 2022
نباید فقط کتاب خواند بلکه نیز باید بدان اندیشید. می توان بدون کتاب خواندن و اندیشیدن بدان زیست، ولی برای برخی دشوار و برای برخی دیگر ناممکن است که نخواند و/ یا نیندیشد.
می خواهم تاملات و برداشت‌ها و نکته‌هایی را که با خواندن و مرور برخی از کتاب‌ها به ذهنم رسیده است، بنویسم:

۱. تاریخ ایران آکسفورد، زیر نظر تورج دریایی، نشر نو

در تاریخ نه نام ایران، نه جغرافیای ایران، نه ایرانی و نه ایرانیت، هیچ کدام ثابت نبوده است.

نام: پرشیا، ایران، ایرانشهر، دارالاسلام، خراسان، فارس و.... .
جغرافیا: با مرزهای در حال قبض و بسط از شرق و غرب و شمال و جنوب ( مانند شکلی که گاهی مربع است و سپس مثلث و آنگاه مستطیل و بعد لوزی و... می شود). مثلا در روزگار ما دریای خزر حدود سه دهه پیش، از آن دو کشور ایران و شوروی بود و امروز چندین کشور در آن سهیم هستیم و مرزهای آن و سهم ما از آن برای ایران عوض شده است.

ایرانی: قوم و نژاد خاصی پا بر جا نمانده است. محل امد و شد و جمع و تفریق اقوام و نژادها و... بوده است.
ایرانیت: بارها سبک و آیین و آداب و خلق و خوی ها و مذاهب آن تغییر یافته است.
نتیجه:
ایران و ایرانی و ایرانیت همان چیزی است که الان داریم، تنها سرمایه ما همین است، همین را زیست کنیم و بدان ببندیشم و بپیراییم و تقویت کنیم و پاس بداریم.

۲. عمر دوباره، مصطفی ملکیان، نشر شور

شورشی علیه فلسفه های انتزاعی و حتی انضمامی به نفع یک خود عقلانی و معنوی یا یک خودفرزانه. استخدام فلسفه و علم النفس و... در خدمت بیان و ترسیم یک خود از جهت تعریف و حدود و دغدغه های راستین اش.
ترسیم یک سوژه و خود ولی نه یک خود تک ساحتی بلکه پنج ساحتی:باورها، احساسات، خواست ها، اعمال و گفتار.

بیان و روایت این سوژه اولا محصول یک زندگی آزموده است(با اقتدا به سقراط) و ثانیا در افق ایده ها و اندیشه های فیلسوفانی مانند هیوم، کانت، اگزیستانسیالیست ها، فیلسوفان زبان مانند ویتگنشتاین و سرل و فلسفه ذهن و... جمع بندی شده و شکل گرفته است.

این کتاب نظریه ای در باب سوژه عقلانی-معنوی یا سوژه فرزانه است.

۳. پل ریکور، کارل سیمز، محمد حسین خسروی، کرگدن

زندگی روایت است، ما با زندگی کردن داستان زندگی خودمان را می افرینیم. گویی این روایت از طریق فعل و کارو کرد شکل می گیرد و نه زبان. زندگی داستان است اما داستان زیسته و نه صرفا بیان شده یا خوانده شده.

یک پرسش دشوار از ریکور: آیا زندگی ام را ازموده ام و نیز ارزش زیستن داشت؟
خب یک پاسخ برای دو سوال فوق این است:
ببین زندگی ات  ارزش بازگویی و روایت را دارد یا نه، برای خودت و مخصوصا برای دیگری؟

۴. پدرم برتراندراسل، کاترین تیت، بهار سالک، کتاب پارسه

زیستن در حد طاقت علوم طبیعی و انسانی موجود. زندگی کردن در افق دانش های متحول فلسفه و علوم طبیعی و علوم روان شناسی و روان کاوی و... زمانه و نه بیشتر. تنها منابع نسبی و حتی شاید موقت برای مسیریابی به سوی حقیقت و عدالت همین منابع است. راسل با توجه به نحوه زندگی اش و دغدغه حقیقت و عدالت و رنج انسانی، یک قدیس سکولار  و با توجه به تربیت گرا بودن و تاسیس مدرسه بیکن هیل، یک پداگوژیست سوبژکتیویته است.

راسل سعی می کرد از نظر خودش پدر خوبی نیز باشد ولی شاید از نگاه فرزندانش کاستی ها و فقدان هایی نیز درکار بود.
چطور ممکن است از راسل لاادری فرزندی مسیحی و در خدمت کلیسا بار بیاید؟! آیا به این دلیل است که راسل به جای دین دینداری مرسوم، حس و حال دینی و حس و حال اخلاقی داشت؟

۵. شناخت و ماهیت مسیحیت، فویرباخ، تیرداد نیکی، نشر شفیعی

باید هرم الهیات را که بر راس قرار گرفته است بر قاعده اش نشاند: تئولوژی ( الهیات)، همان آنتروپولوژی ( انسان شناسی) است. مسیحیت امر وحیانی و ماورای انسانی نیست بلکه روایت ذات انسانی و انعکاس انسانیت ماست. راز مسیحیت با تمرکز در انسانیت ما گشوده می شود. دین، انسانی و بسیار و به شدت انسانی و تماما انسانی است.
خدا نمرده است بلکه به قاعده تصویر و تصور نشده است. خدا و دین تجسم ذات آدمی و نماد هویت اصلی اوست.

۶. دین و خودفرمانی انسان، عبدالرحیم سلیمانی، دانشگاه مفید

ما با مساله ای بزرگ و سهمگین و سرنوشت ساز مواجهیم:
ایا می توان از چیزی به نام سوژه/ سوبژکتیویته دینی سخن گفت؟ ایا رد پای خودفرمانی و خودایینی و خوداندیشی را می توان نه تنها در فلسفه و ادبیات و...، بلکه در متن دین نیز جویا شد و یافت؟
پاسخ برخی از متون مقدس دینی به پرسش فوق، و از جمله قران، بنا به تفسیری، مثبت است.

۷....

با آرزوی چاپ و نشر کتاب های وزین و خوب و مفید و لذید و شیرین در سال جدید.

مسعود امید


@tphilosophy
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
به روایت مذهبی ها
نظرسنجی
با اصلاحات بنیادین سیاسی موافقید؟
بله
خیر
آخرین اخبار
چشم انداز
پربازدیدترین
خبری-تحلیلی
پنجره
اخلاق و عرفان
سیره علی بن ابیطالب(ع)
سیره رسول الله(ص)
تاریخ صدر اسلام
تاریخ معاصر
زمین
سلامت و تغذیه
نماز و احکام
کتاب و ادبیات
نظامی
کمپر و ون لایف
شیطان و گناهان
روشنفکری دینی
مرگ
آخرالزمان