کد خبر: ۳۱۸۱۰
تاریخ انتشار: ۰۲ شهريور ۱۴۰۱ - ۱۱:۱۲-24 August 2022
در کشور افغانستان معیار انکشاف زراعت و ساحه زراعتی ،معیار تولیدات زراعتی به استفاده، مصرف و استعمال آب در زراعت پنداشته میشود.
ما حداقل در سراسر کشور (۱۱۰۰) متر مکعب آب در هر ثانیه در زراعت مصرف میکنیم و هم مقدار آب قابل استفاده یکنفر سالانه (۱) یک الی (۲) هزار متر مکعب در نظر گرفته شده، اگر کمتر از (۱) یک هزارمتر مکعب در یک کشور سالانه برای یکنفر که معادل (۲۷۴۰) دوهزار و هفتصد و چهل لیتر میشود برسد آن کشور به عنوان کشور کم آب تلقی میشود. آمارهای بدست آمده در جهان (۲۶) کشور با جمیعت ۲۳۲ ملیون به عنوان کشور کم آب به شمار میآید. با آنکه از فضا ، کره زمین بشکل کره آبی بنظر می آید و مجموع آبهای دنیا به (۱،۳۶۰،۰۰۰،۰۰۰) یک ملیارد و سه صدو شصت ملیون کیلو متر مکعب میرسد چون (%۹۷) این همه آبها در دریا ها ، اقیانوس هاوابحار شور بوده و (%۲) فیصد (%۲) آنها در قطب ها بصورت یخ و(%۱) فیصد آبهای زیر زمینی را تشکیل میدهد تنها بخش کوچکی از آب موجود به عنوان آب شیرین مورد استفاده قرار میگیرد و با ازدیاد نفوس کاهش روز افزون سهم سالانه آب هر نفر متصور است.
منابع آبی در کشور ما عمدتاً از طریق باران های فصلی یا بشکل برف و یا باران میباشد که با تحقیقات ابتدائی در افغانستان در سالهای نورمال آبی مقدار (۵۷) ملیارد متر مکعب آمد آب داریم و ساحه (۵،۳) ملیون هکتار اراضی قابل آبیاری داشته که ظرفیت آبی ما اضافه از نیاز آب در امور زراعتی وسایر استفاده ها است اما فعلاً ما قادر به استفاده تقریباً کمتر از (%۳۰)فیصد یعنی (۲۳) ملیارد مترمکعب از مجموع ظرفیت آبی خود میباشیم و(%۳۰) اراضی زراعتی آبی یعنی (۱،۶) ملیون هکتار را تحت کشت و بهره برداری قرار میدهیم و ساحات بیشتر اراضی زراعت آبی ما فعلاً لامرزوع بوده و قسمت بیشتر آب در دست داشته ما یعنی (%۷۰) قسمتی در داخل افغانستان ضایع شده و متباقی به بیرون از افغانستان سرازیر میشود و اگر وضع بدین منوال باشد که ما قسمت اعظم ضایعات آبی داشته و آنرا به استفاده زراعت، صنعت، مالداری، آشامیدنی و سایر استفاده ها قرار داده نتوانیم خشکسالی دوامدار دامنگیر ما خواهد بود و بیکاری ملیون ها کارگر زراعتی که باعث فقر روستائی شدیدخواهند شد.
افغانستان سالانه دارای ۷۵ تا ۸۰ میلیارد متر مکعب آب سطح ارضی است که تنها از %۲۵ و در شرایط خوب تا %۳۰ این آب در داخل کشور استفاده می شود. متباقی %۷۵ آن بدون بهره برداری و آنهم رایگان به کشورهای همسایه بخصوص پاکستان و ایران سرازیر می شود.
در افغانستان تا کنون ۵۵۴ بند آبی سروی گردیده که از جمله میشود ۴۰۰ بند آبی برق وآبیاری را یکی پی دیگری ساخت .
بند برق سروبی:
بند برق سروبی، در ولسوالی سروبی ولایت کابل می باشد که در مسیر راه کابل ننگرهار واقع است.
کار اعمار بند در سال ۱۳۳۰شروع شد و در سا ل ۱۳۳۶ تما م شد .
یعنی که در زما ن پا د شا هی محمد ظا هر شا ه ، از طرف جرمن ها ، به پول و سرما یه دو لت ا فغا نستا ن ، ساخته شد.
همچنان از لحاظ تولید برق ، بعد از بند نغلو ، ما هیپر و کجکی در درجه چها رم قرار دارد.
بند سروبی ۱۷یا ۱۸متر عمق و دو کیلو متر مربع مسا حت دارد .
یک توربین ۱۲۵۰۰کیلو وا ت برق تو لید می کند ، در حا لیکه در گذشته کمتر تو لید می کرد.
بعد از با زسا زی تو ربین دیگر ، ظرفیت تو لید برق به صورت مجموعی به ۲۵۰۰۰کیلو وات خواهد رسید .
بند برق نغلو:
بند برق نغلو در ۷۰ کیلومتری شرق کابل و یا در ۱۰ کیلومتری بند برق سروبی یک و نیم کیلومتر دورتر از نقطه تقاطع دریای کابل و پنجشیر واقع میباشد کار تعمیر آن در سال ۱۳۳۹ شروع و در ماه جوزای سال ۱۳۴۶ تکمیل گردید.
دستگاه برق نغلو از دستگاه‌های بزرگ و مهم افغانستان به شمار می‌رفت در ابتدا با نصب سه توربین ظرفیت تولید آن ۷۶۰۰۰ کیلووات پیشبینی گردیده بود اما با نصب توربین چهارمی تولید آن به ۹۷۵۰۰ کیلووات افزایش پیدا کرد.
بند نغلو ۱۰۶ متر ارتفاع دارد که ذخیره آب آن به ۵۳۰ ملیون متر مکعب بالغ میگردد و تقریبا به مساحت ۱۶ کیلومتر مربع زمین را در بر می‌گرفت.
دستگاه برق ماهیپر:
فاربریکه برق ماهیپر در ۴۰ کیلومتری شرق کابل واقع شده است کار ساختمانی آن در سال ۱۳۴۳ آغاز گردید از سروی مقدماتی این پروژه پیدا بود که دستگاه تولید برق ماهیپر بدون تعمیر ذخیره آب این امکان را دارد که با ارتفاع ۳۰۰ متر به کار انداخته شود و قدرت تولید ۶۰۰۰۰ کیلووات برق را داشته باشد.
پروژه‌های ننگرهار یا درونته:
قبلا در نظر بود برای روشن ساختن جلال‌آباد مرکز ننگرهار از دستگاه دوم برق سروبی استفاده شود. ولی به علت مصارف زیاد این پروژه اقتصادی تشخیص داده نشد.
پروژه کانال ننگرهار از بزرگترین پروژه‌های کشور به شمار می‌رفت و مشکل روشنایی جلال‌آباد را از میان برد. پروژه نامبرده دارای یک بند میباشد که ۲۲ متر ارتفاع و ۱۴۰ متر طول دارد و در منطقه درونته تاسیس گردیده است.
بند برق دورنته
مساحت کاسه بند درونته ۷۵۰ هکتار
ظرفیت کاسه ۴۰،۵ میلیون متر مکعب آب بوده که فعلاً قسمت اعظم ان از مواد رسوبی پر گردیده است.
ظرفیت تولید انرژی برق ۱۱ می?ا وات توسط ۳ پایه توربین .
•ضرورت اب هر پایه توربین ۲۵ متر مکعب اب فی ثانیه.
پروژه برق کامه:
پروژهء بند آب و برق کامه بر قسمت آخر دریای کنر، طرح بکر و جدیدی نیست. در سال ۱۹۷۵ (۱۳۵۴) حین ریاست جمهوری محمد داَود خان، راپور تخنیکی و مالی بند کامه با همکاری کمپنی جاپانی "سانیو" به پایهءاکمال رسیده بود. طبق نقشهء بند آبرسانی و برق ولسوالی کامه، این سد آبگردان ظرفیت آبیاری ۹۰۰۰ هکتار یا ۴۵۰۰۰ جریب اراضی مزروع و ۳۰۰۰ هکتار یا ۱۵۰۰۰ جریب زمین بایر را دارد. به عبارتی جمعآ ۱۲۰۰۰ هکتار یا ۶۰۰۰۰ هزار جریب زمین از ذخیرهء آب بند مستفید شده می تواند. اعمار بند کامه ۱،۶۸ (یک عشاریه شصت و هشت) میلیارد دالر هزینه برداشته و نیروی تولید ۴۵ میگاوات برق را دارا می باشد. امور ساختمانی این بند باید طی دو سال به اتمام می رسید.قرارداد این بند با یک شرکت ایرانی
اخذ گردیده بود.
بند برق آبی جبل السراج و ....
چشم انداز تُند و کوتاه این هفته مربوط می شود نخست به یکی از قدیمی ترین بند برق کشور و ثانیآ به دو بند آب و برق که تا امروز روی خوش و امیدبخش ایجاد و اکمال را ندیده است. بند برق آبی اول هم وضع خیلی اسفبار دارد.
این بند، بند برق آبی جبل السراج است که در ختم تحتانی درهءسالنگ و بر دهنهء دریای سالنگ در ولایت پروان اعمار گردیده است. سد برق جبل السراج از جملهء اولین بند برق آبی کشور می باشد که در ۷۵ کیلومتری شمال شهر کابل موقعیت دارد. یک قرن قبل، در سالهای ۱۲۹۰ تا ۱۲۹۳ (۱۹۱۲ - ۱۹۱۵) حین سلطنت امیر حبیب الئه خان، نقشهء ایجاد این بند برق آبی در جبل السراج توسط انجینیران انگلیسی ارزیابی و طرح ریزی شد. بالاخره ساختمان بند بعد از استرداد استقلال افغانستان از سیطرهء هند بریتانوی، در سال ۱۳۰۰ (۱۹۲۲) در زمان پادشاهی غازی امان الئه خان به بهره برداری سپرده شد. این بنیاد عام المنفعه با داشتن ۲ توربین ظرفیت تولید ۱۵۰۰ کیلووات برق را داشت.
قسمت زیاد این برق مصارف انرژی مورد ضرورت فابریکه سمنت جبل السراج و چند کیلومتر دورتر از بند بصوب شرق، فابریکه نساجی گلبهار را تآمین می کرد. در اوایل ایجاد بند جبل السراج، کابل هم تا اندازه ای از نور برق آن مستفید می شد. البته امروز این مقدار برق اندک جوابگوی ضرورت اساسی مردم منطقه بوده نمی تواند، لیکن ساختار و سامان آلات قدیمی بند با همین تولید کم نیز، در طی بیش از سه دهه جنگ در کام آتش و نابودی فرو رفت.
بندبرق پلخمری
بند برق پلخمری بر مسیر دریای بغلان در حدود ۷۰ سال قبل (سال ۱۳۲۱ مطابق ۱۹۴۳) حین جنگ دوم جهانی با کمک دولت آنوقت آلمان احداث گردید. لیکن با شکست آلمان در ماه می سال ۱۹۴۵، بخش تحکیم کاری بند پلخمری به پایهءاکمال نرسید. سد برق آبی شهر پلخمری مجموع ۲ بند به نامهای بند برق غوری و بند برق نساجی پلخمری است که با داشتن ۳ توربین، ظرفیت تولید ۹ میگاوات برق را دارد. فعلآ این بند حتا توانایی تولید ۶ میگاوات برق را ندارد. آب سد آبی پلخمری از ۲ کانال که نهر اجمیر و نهر گورگان نامیده می شود، تغذیه و ذخیره می گردد.
بند پلخمری با مقدار ذخیره ۵،۴ (چهار عشاریه پنج) میلیون متر مکعب آب، حدودآ ۳۰ هزار هکتار یا ۱۵۰ هزار جریب زمین را سیرآب ساخته می تواند. در صورت مسدود شدن بند اول پلخمری، کانال "گورگان" خشکیده و بند برق غوری نیز از کار می افتد. زیرا آب بند نخست توربین های بند آبی ثانی را فعال نگه می دارد.
پروژه ذخیره آب و تولید برق بخش آباد فراه
قرار داد پروژه آب و تولید برق بخش آباد بالای دریای فراه رودبا رئیس کمپنی خدمات مشورتی هندوستان در ۲۴ اگست سال ۱۳۸۵امضا رسید. این پروژه در ساحه ۱۰۰ کیلو متری شهر فراه و در فاصله ۳۰ کیلو متری سرک عمومی کابل- هرات موقعیت دارد. اهداف این پروژه عبارت از ذخیره آب به حجم ۵۷۰ ملیون متر مکعب در ساحه بخش آباد میباشد. با تکمیل شدن این پروژه ۳۵۰۰۰ هکتار زمین زراعتی موجود و ۲۶۰۰۰ هکتار اراضی جدید تحت آبیاری قرار خواهد گرفت. قرار است با تکمیل این پروژه ۲۰ میگا وات برق نیز تولید گردد.
عقد قرارداد پروژه ذخیره آب و تولید برق بخش آباد بالای دریای فراه رود
قرار داد پروژه آب و تولید برق بخش آباد بالای دریای فراه رود را با رئیس کمپنی خدمات مشورتی هندوستان به امضا رسانیدند. این پروژه در ساحه ۱۰۰ کیلو متری شهر فراه و در فاصله ۳۰ کیلو متری سرک عمومی کابل- هرات موقعیت دارد.
اهداف این پروژه عبارت از ذخیره آب به حجم ۵۷۰ ملیون متر مکعب در ساحه بخش آباد بوده که در بهبود آبیاری در منطقه نقش مهمی را خواهد داشت. با تکمیل شدن این پروژه ۳۵۰۰۰ هکتار زمین زراعتی موجود و ۲۶۰۰۰ هکتار اراضی جدید تحت آبیاری قرار خواهد گرفت.
قابل تذکر است که ً با تطبیق این پروژه تولید حدود ۲۰ میگاوات انرژی برق نیز پیش بینی گردیده است.
مصارف مجموعی قرارداد این پروژه همراه با مطالعات تخنیکی و اقتصادی آن که با کمپنی خدمات مشورتی و انجینری کشور هندوستان به امضاء رسید مبلغ ۲۳۲۱۵۶۰ دالر آمریکائی میباشد.
قرار داد دیزاین بند برق ولایت فراه امروز توسط وزارت انرژی و آب و کمپنی نیسپاک پاکستان به ارزش بیشتر از ۴ میلیون دالر امریکایی به امضا رسید.
قرارداد دیزاین بند برق ولایت فراه امضا شد
"این پروژه به ارزش ۴ میلیون ۷۸۶۴ دالر امریکایی از بودیجه دولت تمویل گردیده و در مدت ۱۸ ماه کار دیزاین ان تکمیل خواهد شد از این رو برای اعمار این بند نیز ۵۰۰ میلیون دالر امریکایی نیاز است."
این بند بالای دریای فراه اعمار خواهد شد و ارتفاع دیوار بند ۸۱ متر میباشد که به شکل کانکریتی اعمار میشود. با ساخت این بند ۷۸۵۹۰ هکتار زمین زراعتی ابیاری خواهد شد و در کنار ان ۲۷ میگا وات برق نیز تولید خواهد شد.
پروژه بند کمال خان
کار این پروژه در سال ۱۳۴۵ بالای رودهلمندآغاز گردیده بود. این پروژه بمنظور آبیاری ۸۰۰۰۰ هکتار زمین زراعتی واستحصال ۸،۵ میگا وات برق تهداب گذاری شده‌است. تکمیل این پروژه به سه مرحله تقسیم گردیده‌است. مرحله اول آن اعمار دیوار بطول ۶۰۰متر است که با کمپنی تدس کشورتاجکستان به ۹،۸۴ ملیون دالر قرار داد شده‌است.انجنیرشاه ولی رییس تنظیم آب ولایت نیمروز، به پژواک گفت: اعماربخش اول بند کمال خان، شامل یک قسمت دیوارخاکی کاسه بند است، که دریک سمت دریا، بطول۳۴۰۰متر، عرض۳۲ متر و ارتفاع ۶ الی ۱۱ متر، توسط یک شرکت تاجکی به نام "تدس" اعمار می شود.بخش دوم این بند نیز شامل احداث دیوار مشابه در سمت دیگر دریا و بخش سوم آن، اعمار بند در داخل دریا است، که بطول ۲۰۰ متر بطور پخته در داخل دریا، و نصب دستگاه تولید برق میباشد.در صورت اکمال، ظرفیت تولید ۹ میگاوات برق و قدرت آبرسانی به حدود ۸۰ هزار هکتار اراضی بایر ولایت نیمروز را دارد.
پروژه انکشافی علیادریای آمو
که یکی از مهمترین و بزرگترین پروژه‌های آب و برق افغانستان به شمار می‌رود و دارای مشخصات عمده ذیل میباشد. احداث بند ذخیره بالای دریای آمو در مرز مشترک بین افغانستان و تاجیکستان تا آب مورد ضرورت آبیاری صفحات شمال کشور را تهیه نماید. این بند همچنان مقدار ۱۰۰۰ میگاوات انرژی برق تولید خواهد کرد. این پروژه یکی از مهمترین پروژه‌های آب و برق بوده که ساحه آن شامل چهار ولایت شمال افغانستان بوده و برای ده‌ها هزار نفر در منطقه کار ایجاد خواهد کرد.
رود آمو که منشاء آن یخچالهای پامیر و واخان است . در قسمتهای بالایی بنام دریای واخان یاد می شود . بعد از آنکه رود آغسو و آب پنج با آن یکجا می شود نام دریای پنج به خود می گیرد و پس از آنکه رودهای کوکچه ، وخش، کافرنهان، به آن می ریزد، دریای آمو نام می گیرد.
شعبه های این رود در خاک افغانستان عبارتند از : رود کوکچه، رود قندوز ، رود شیوا به همراه آبهای واخان و پامیر، تقریبا چهل درصد آب این رودخانه را در افغانستان تشکیل می دهند. رود چک ، غزلسو، کافرنهان، وخش، سرخان دریا، شیر آباد و ... از شعبه های شمالی این رود هستند.
دبی( مقدار آبی که در یک ثانیه از یک نقطه معین عبور می کند) آب این رودخانه بطور متوسط ۲۵۰ متر مکعب در ثانیه می رسد. بندر تاش گذر، حیرتان، شیرخان بندر، بندر کلفت در سواحل جنوبی آمو دریا واقع شده اند. رود آمو سالیانه بیش از ۲۵۰ میلیون متر مربع مواد رسوبی را به خارج از کشور حمل می کند.
در قسمتهای اولیه به علت شیب و تندآبها و آبشارها قابل کشتیرانی نیست ولی در ماه ثور بر اثر آب شدن برفها ، آب این رودخانه زیاد می شود و در هنگام پر آبی حدود ۹۰۰ کیلومتر آن قابل کشتیرانی است در سواحل آن رودخانه شیرخان بندر و بندر حیرتان قرار گرفته، که کالاهای صادراتی یا وارداتی افغانستان به کشورهای آسیای میانه از این طریق مبادله میشود. آمودریا دارای آبشارهای متعدد است و برای تولید نیروی برقآبی قابل استفاده‌است.
صدها منزل مسکونی در تخار با خطر آبخیزی مواجه اند. آب آمو بیش از ۶۰ خانه را در ولسوالی قرقین این ولایت تخریب کرده و بیش از ۱۰۰ منزل دیگر را مورد تهدید قرار داده است.
پروژه برق آبی باغدره
این پروژه با ظرفیت تولیدی ۲۸۰ میگاوات بالای دریای پنجشیر، آغاز و در سال ۲۰۱۳ باید به تولید آغاز نماید. مرحله اول مطالعات امکان سنجی این پروژه تکمیل و قرار است مرحله دوم آن آغاز گردد.
پروژه بند سلما
کاراین پروژه در ولایت هرات در زمان داودخان آغار الی ۲۰۰۵ متوقف بود درسال ۲۰۰۵ دولت هند مصارف ادامه کار این پروژه را بدوش گرفته‌است. در نظر است این پروژه هفتاد هزار هکتار زمین را سیراب و به ظرفیت ۴۲میگا وات برق را تولید نماید. مصارف این سد حدود هفتاد میلون دالر خواهد بود.
اولین طرح بند برق و آبرسانی منطقه سلماء ولسوالی چشت شریف در سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۹)، بعد از سفر موسی شفیق صدراعظم حکومت شاهی افغانستان به ایران، ریخته شد. مفکوره ایجاد این بند بر هریرود بمیان آمد. با سقوط سلطنت محمد ظاهر شاه و رویکار آمدن رژیم جمهوری به رهبری محمد داَود (۱۳۵۲ - ۱۳۵۷ / ۱۹۷۳ - ۱۹۷۸)، کار تحقیقاتی و عملی بالای بند سلما با همکاری انجنیران هندی در سال ۱۳۵۴ (۱۹۷۵) آغاز گردید. حین انهزام جمهوریت در ۷ ثور ۱۳۵۷ (۲۸ اپریل ۱۹۷۸)، کار اعمار بند از %۲۰ تا %۲۵ تکمیل گردیده بود. لیکن با بیش از سه دهه جنگ و خون، بند برق آبی سلما هم در کام بربادی و نابودی فرو رفت.
بند سلما در اصل بیشتر جهت آبیاری اراضی تدوین یافته و بر مسیر هریرود قرار گرفته است. این سد در ولسوالی چشت شریف در ۱۶۵ کیلومتری شمال - شرق شهر هرات موقعیت دارد. بند سلما ۵۵۰ متر طول و به همان اندازه عرض، ۱۰۷ متر ارتفاع و قدرت ذخیره ۶۳۳ میلیون مترمکعب آب را دارد. ۷۰ هزار هکتار یا ۳۵۰ هزار جریب زمین از بند آبی سلما سیرآب شده می تواند.
ریاست آبیاری ولایت هرات رقم ۲۰۰ هزار جریب زمینی را که تحت پوشش آبی بند سلما قرار گرفته می تواند، ارائه می کند. اضافه از سرسبزی اراضی لامزروع یا تحت زرع ولایت مذکور، با نصب ۳ توربین بر بند آبی سلما زمینهء تولید ۴۲ میگاوات برق مساعد می گردد. فعلآ هرات از برق وارداتی نامنظم ترکمنستان و ایران تا حدی تنویر می شود. نظر به اظهارات مسئولین ادارهء برق هرات، جهت رفع مایحتاج این ولایت ضرورت به ۳۰۰ میگاوات برق است. در حالیکه الان از دوهمسایه فوق الذکر حدودآ ۸۰ میگاوات برق وارد می شود.
مصارف اعمار بند برق سلما در وهلهء اول ۷۰ تا ۸۵ میلیون دالر محاسبه شد. اما چندی بعد میزان هزینهء اکمال پروژهء بند آب و برق سد بوسیلهء کمپنی "وابکاس" هندی بیش از دو برابر یعنی ۱۸۰ میلیون دالر افزایش یافت.
بند برق آبی سلما بر مسیر دریای احداث می گردد که در جملهء یکی از دریاهای عمده و نسبتآ طویل کشور حساب می شود. این دریا، هریرود در مرکز افغانستان از دامنه های کوه بابا سرچشمه گرفته و ۱۱۲۴ کیلومتر طول دارد. هریرود از شرق به غرب ۵۶۰ کیلومتر مسافت را که تقریبآ نیم فاصله مجموعی دریا می شود، درداخل افغانستان می پیماید. بعدآ به فاصلهء ۶۰ کیلومتر تا بند ذوالفقار مرز مشترک افغانستان و ایران را تشکیل می دهد. بالاخره با اختتام خط سرحدی دو کشور همجوار، هریرود وارد ترکمنستان شده و طی مراحل نهایی، بستر دریا در ریگزارهای قره قروم خشک و ناپدید می گردد.
ضمناً تحت پروگرام بازسازی شبکه های عاجل آبیاری کشور از طری اداره انسجام پروگرامهای وزارت انر ژی و آب سنگ تهداب ۸ پروژه جدید نیز در ولایات مختلف کشور گذاشته شده که بعد از سه ماه آینده تکمیل خواهد شد . پروژه های مذکور قرار ذیل اند:
آبیاری بعد از تکمیل پروژه به هکتار ساحه تحت آبیاری به هکتار معیاد پروژه قیمت پروژه ولسوالی ولایت نام پروژه شماره
۱۴۵۰ ۱۲۰۰ سه ماه $۴۴,۲۳۲.۰۰ مرکز ولایت کندز خواجه غلطان ۱
۵۰۵ ۴۶۰ سه ماه $۸,۲۸۱.۰۷ خان آباد کندز جبه خانه ۲
۱۴۰۰ ۱۴۰۰ سه ماه $۶۸,۴۰۰.۰۰ پل خمری بغلان باغ شمال ۳
۲۲۰ ۱۵۰ سه ماه $۱۵,۴۷۸.۰۰ دوشی بغلان چپسای ۴
۴۵۰ ۴۰۰ سه ماه $۳۶,۵۴۱.۴۲ اندراب بغلان لین ۵
۳۰۰۰۰ ۲۶۰۰۰ سه ماه $۲۰,۳۶۱.۱۴ مرکز ولایت بغلان اجمیر ۶
پروژه آب و برق سلما: درولایت هرات به حجم (۶۵۰) ملیون متر مکعب و تهیه آب کافی برای ۴۰ میگاوات برق و ۷۳ هزار هکتار زمین.
• پروژه بند ذخیره بخش آباد: بالای دریای فرارود در ولایت فراه به حجم (۵۷۰) ملیون متر مکعب و تولید (۲۰) میگاوات برق و تهیه آب برای (۳۵) هزار هکتار زمین .
• بند ذخیره کیله گئی دریای بغلان : که درین صورت تولید برق (۵۰) میگاوات بوده و برای (۵۰) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه میگردد.
• بند آب و برق کامه: این بند بالای دریای کنر موقعت داشته که با اکمال آن ساحه (۱۲) هزار هکتار زمین آبیاری شده و (۵۰) میگاوات برق تولید خواهد کرد.
• پروژه کوکچه سفلی: بالای دریای کوکچه موقیعت داشته با اکمال آن (۹) میگاوات برق تولید شده و برای ساحه (۴۹) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه میگردد.
نصب دروازه های پرچاوه بند ذخیره کجکی: با نصب دروازه ها حجم ذخیره از (۱،۷) ملیارد متر مکعب به (۲،۷) ملیادر متر مکعب ازدیاد یافته برای (۱۷۳) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه میشود.
• پروژه بند ذخیره گلبهار: که با اکمال آن (۱۲۰) میگاوات برق تولید شده و برای ساحه بیشتر از (۴۰) هزار هکتار زمین آب کافی تامین شده و هم از طریق آن میتوان برای باشنده گان کابل آب آشامیدنی کافی تهیه نمود.
• پروژه آبیاری خوشتپه: که بالای دریای آمو موقیت داشته که با اکمال آن میتوان برای ساحه (۱۰۰) هزار هکتار زمین آب کافی تهیه نمود.
• بند آبگردان کمال خان: با اکمال آن میتوان تخریبات سیلاب های سالانه را در ساحات نیمروز گرفته و آب کافی را برای مردم نیمروز تهیه نمود.
• پروژه دشت گمبری: با اکمال این پروژه با استفاده از آب دریای کنر نه تنها ساحات بیشتر زمین ها را میتوان تحت آبیاری قرار داد بلکه میتوان بند درونته را نیز تقویت نمود.
همچنان به صدها پروژه متوسط و بزرگ آبیاری در پلان سالانه اینوزارت شامل بوده که نسبت ضیقی وقت از نام گرفتن آنها خودداری میشود.
پروژه بند آب مچلغو
دو سال قبل بتاریخ ۱۴ ثور ۱۳۸۹ (اوآیل می ۲۰۱۰) برای بار سوم پروژه اعمار بند آب و برق مچلغو با هزینهء ۲۷ میلیون دالر از سوی وزارت انرژی و آب به داوطلبی گذاشته شد. ولی وزارت مالیهء کشور پشنهاد پلان ساخت بند مذکور را با این حجم مصارف رد نمود. بعدآ در مقابل اعتراضات پی در پی مردم محل، وزارت های ذیصلاح معضل ناامنی و نداشتن بودجهء کافی را مسبب تآخیر و تعویق افتادن امور ساختمانی بند عنوان کردند.
در صورت ختم اعمار بند آب و برق مچلغو در ولایت پکتیا، ۱۸۰۰ هکتار یا ۹۰۰۰ جریب زمین از آب سد سیرآب شده می تواند و از انرژی آب این بند تنها به ظرفیت تولید ۷۰۰ کیلووات برق مد نظر گرفته شده است. این بند آب و برق کوچک هم در لِست طویل ایجاد سدها و انهار هنوز باقی مانده روی اوراق پلان نقشه یا هنوز ناکام یا ناتمام یا ناقص درعمل، شمرده شده می تواند.
بند برق کجکی
در سال ۱۹۴۰ میلادی محمد ظاهر، شاه سابق و فقید افغانستان، هیری ترومن رییس جمهور آن وقت امریکا را قانع ساخت تا به هدف آبیاری دشت های خشک هلمند، بند آبیاری و تولید انرژی برق کجکی را اعمار کند. رییس جمهور ترومن به خاطر رقابت منطقوی با جوزف ستالین رهبر اتحاد شوروی وقت، به اعمار بند برق کمکی موافقت کرد.
بند آبیاری و انرژی برق کجکی در سال ۱۹۵۳ اعمار و در سال ۱۹۷۵ تولید انرژی برق در آن آغاز شد. آن زمان دو توربین این بند فعال شده بود و ظرفیت تولید ۱۶ و نیم میگا وات انرژی برق را داشت.
بلندای این سد ۱۰۰ متر، پهنای آن ۲۲۹۰ متر و ظرفیت تخلیه ی آن ۱،۲ کیلومتر مکعب است.
آبهای روان شده از این بند تا ۵۰۰ کیلومتر به سوی پایین‌دست، در کانال‌های زراعتی منطقه جریان می‌یابد.
بند کجکی در سال ۱۹۵۳ میلادی توسط شرکت آمریکایی «واشینگتن گروپ اینترنشنال» (موریسون-کنودسن) ساخته‌شد. به هنگام حمله روسیه به افغانستان پیمانکاران این شرکت محل کار را ترک کردند. با ترک این پیمانکاران دو متر آخر تاج بند تکمیل نشد و دریچه تخلیه اضطراری آن نیز نساخته بجا ماند.
به خاطر تکمیل نشدن دریچه‌های بند ، بندکجکی همه ی آب بالاتر از ۱۰۳۳،۵ را از مخزن خود تخلیه و روان میکند.
ایالات متحدهء امریکا ۲۶۶ ملیون دالر را به یک کمپنی پرداخت کرده است تا توربین سوم بند برق کجکی را فعال ساخته، سایر کارهای مربوط به آن را انجام دهد.
مصارف احیای مجدد این بند به شمول مصارف شبکه توزیع، انتقال و نصب سب استیشن ها مقدار ۵۰۰ ملیون دالر تخمین شده است. این پول به کمک امریکا تا سال ۲۰۱۵ تکمیل میگردد.
کار بازسازی "بندسلطان" در غزنی آغاز می شود
"بند سلطان" که یکی از بند های مهم آبگردان در ولایت غزنی به شمارمی رود؛ هزار سال قدامت تاریخی دارد و در گذشته ها اکثر ساحات زراعتی غزنی از آب این بند در آبیاری محصولات زراعتی شان استفاده می کردند.
در حالی که غزنی دارای ۸ بند آبگردان می باشد؛ اما بسیاری از زمین داران هنوز هم از چاه های عمیق برای آبیاری محصولات زراعتی شان استفاده می کنند
د کندهار دهلی بند رغول کیژی
ددغه بند دیوال تر ۵۰-۵۸ مترو پوری لور شی.
ددهلی بند د افغانستان په سویل کی دویم لوی بند دی، چی د کندهارشار سربیره ددغه ولایت اوو ولسوالیو، میوند، ارغنداب، شاه ولیکوت، دامان، دند، پنجوایی، ...
ددغی پروژی ۷۰ سلنه لگشت د امریکا او پاتی نور د افغانستان د مالیه وزارت له خوا ورکول کیژی. او دغه پروژه به تر ۲۰۱۵ کال پوری بشپره شی.
د کندهار دهلی بند په ۱۳۳۱ لمریزکال کی د امریکا د متحده ایالاتو په مرسته د کندهار شمال لورته، په ۴۰ کلیومتری کی د شاه ولیکوت ولسوالی په سیمه کی د ارغنداب د رود پرسر جورشوی دی، چه ددغه ولایت په اووه ولسوالیو کی ۷۶ زره هکتاره حمکه خروبیژی.
بند شاه و عروس
قرارداد مطالعات و ساخت سد آب و برق "شاه و عروس" در ماه ثور ۱۳۸۸ میان وزارت انرژی و آب کشور با "تابله پرهون" یک شرکت ایرانی عقد گردید. این بند به هزینهء ۲،۴۸ میلیون دالر از بودجهء انکشافی دولت تمویل می شود. کار اعمار بند "شاه و عروس" طی ۵،۳ سال آینده به پایهء اتمام خواهد رسید. بند آبرسانی، آب آشامیدنی و برق "شاه و عروس" با ارتفاع ۷۷ متر ظرفیت ذخیرهء ۱۰ میلیون متر مکعب آب را داشته که می تواند ۲۸۰۰ هکتار یا ۱۴۰۰۰ جریب زمین منطقه را آبیاری نماید. همچنان از این بند به مقدار ۵ میلیون متر مکعب آب آشامیدنی نیز تعبیه شده می تواند. برعلاوه جهت تنویر ولسوالی، این بند آبی قدرت تولید ۱،۱ میگاوات برق را دارد.
مهندس ببرک رامه
مطالب مرتبط
X Share
نظر شما
به روایت مذهبی ها
نظرسنجی
با اصلاحات بنیادین سیاسی موافقید؟
آخرین اخبار
چشم انداز
پربازدیدترین
خبری-تحلیلی
پنجره
اخلاق و عرفان
سیره علی بن ابیطالب(ع)
سیره رسول الله(ص)
تاریخ صدر اسلام
تاریخ معاصر
زمین
سلامت و تغذیه
نماز و احکام
کتاب و ادبیات
نظامی
کمپر و ون لایف
شیطان و گناهان
روشنفکری دینی
مرگ
آخرالزمان