در دولت یازدهم، یک روز گزارش دادند آقایی با ٩٠ سال سن و منسوب به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، سال ها دچار مشکلات مالی است و حتی توان تهیه دارو ندارد.
بررسی کردم متوجه شدم ایشان بازنشستهی سال ١٣۵۶ و رئیس هیأت عامل وقت ایدرو، موسس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بودهاند. سال ١٣۵٨ به اشتباه ایشان را در فهرست کارمندان پاکسازی شده آوردهاند و حقوق بازنشستگی ایشان را قطع کردهاند. یعنی چند تخلف همزمان انجام شده است. اول این که پاکسازی، شامل افراد بازنشسته نمیشود. دوم این که مستمری بازنشستگی طبق قانون، از حقوق اکتسابی فرد است و تحت هیچ شرایطی نباید قطع شود.
متأسفانه طی این سالها کسی هم به سراغ ایشان نرفته است. پروندهی ایشان را خواستم و متوجه تخلفات شدم. سوابق ایشان را از ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۹۵ پیگیری کردیم، حکم غیرقانونی پاکسازی ایشان لغو شد. حقوق ایشان برقرار شد. برای جبران این سالها، یک چک صادر شد،
به یکی از دوستان ایدرو دادم تا ضمن عذرخواهی تقدیم ایشان کنند و اجازه بگیرند من به دیدنشان بروم. روزی که به منزل ایشان رفتم، نود و سه سال داشتند و همراه همسرشان در خانهی محقری زندگی میکردند. عذرخواهی کردم و گفتم، شما ببخشید، جوان بودند، قانون نمیدانستند، اشتباه کردند.
ایشان در حال ترجمه قرآن بود و جلد اول آن را به من هدیه داد. تصورش مشکل است، پیرمردی در این سن که از انقلاب لگد خورده است، بعد از چند دهه فشار مالی، مشغول کار قرآنی است. متأسفانه برخی گمان میکنند، همین که ادعا کنند برای انقلاب کاری انجام میدهند، آیندهشان تضمین شده است.
متوجه نیستند، هر ذرهی آن را باید جواب بدهند. آن زمان، پیشنویس برنامهی دهسالهی راهبردی وزارت صنعت، معدن، تجارت را که تدوین شده بود، همراه داشتم، به ایشان دادم و خواهش کردم اگر نظری دارند ارائه کنند. دو ماه بعد گفتند ایشان تماس گرفتهاند که به دیدن من بیایند.
پیغام دادم اجازه دهید من خدمت برسم. گفتند شما آمدهاید، من باید به دیدار شما بیایم. دکتر رضا نیازمند، نخستین مدیر عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران عصا زنان آمدند دفتر من، طرح ٣٠٠ صفحهای را مطالعه کرده بودند و ,۳۵ صفحه نظرات خودشان را تایپ کرده بودند که ٨٠٪ آن کاربردی بود.
آن ٢٠٪ هم شامل موارد بود که به دلیل تغییر قوانین کشور، کاربرد نداشت. چنین شخصیتهایی که این همه سال تنها رها شدهاند و از فکرشان استفاده نشد، ضایعهی بزرگی برای کشور هستند. ایشان برای مدیران الگوست. سال ١٣۴۶ وزیر اقتصاد وقت از ایشان میخواهد، یک معاونت صنعتی ایجاد کند.
ایشان به ابتکار خودش، برای توسعهی صنعت، اساسنامه این سازمان را نوشتهاند و در مجلس تصویب شده است و بر اساس آن ماشینسازی تبریز و تراکتورسازی اراک راهاندازی شده است. ایشان مؤسس شرکت ملی مس ایران هم بودهاند. یعنی اگر آن روز هم مصدر کار بودند، اصلاحیه قانون ایدرو را تنظیم میکردند تا موانع قانونی رفع شود. ما به جای ایشان این کار را انجام دادیم و این قانون از سال ١٣٩٣ ابلاغ شد تا ایدرو بتواند در خدمت بخش خصوصی باشد، بدون این که سرمایهگذاری کند. امروزه این قانون در شرکت پتروشیمی هم وجود دارد. اما از آن استفاده نمیشود.
بخشی از خاطرات مهندس نعمتزاده، وزیر صمت، دولت اول روحانی
تاریخ شفاهی اقتصاد ایران مملو از جفا به نخبگان و ترکتازی پخمگان است.
R.Kashef