زمین محدود، مصرف نامحدود

روز اضافه برداشت از منابع طبیعی زمین (Earth Overshoot Day, EOD) تاریخی است که میزان مصرف منابع طبیعی زمین، برای یک سالِ مشخص، بیش از ظرفیت زمین برای بازسازی منابع در همان سال می‌شود.

مقدار EOD در سال ۲۰۲۲، برابر ۲۸ ژوئیه (جولای) معادل ۶ مرداد ۱۴۰۱، اعلام شده‌است. این بدان معنی است که در این تاریخ تمام منابعی که طبیعت قادر به تولید در سال ۲۰۲۲ بوده مصرف و تمام می‌شود. از این تاریخ به بعد، ساکنان زمین وامدار مادر طبیعت بوده و از منابع غیرتجدید پذیر زمین که از گذشتگان بجای مانده و طی سال‌ها پس انداز شده استفاده می‌کنند. به معنای دیگر، برای تأمین نیاز بشر در سال ۲۰۲۲ به ۱/۷۵ زمین نیاز است.

مقدار EOD براساس الگوی مصرفی مردم کشورهای مختلف نیز قابل محاسبه است و نشان می‌دهد درصورتیکه تمام مردم کره زمین، منابع طبیعی را براساس الگوی مصرفی یک کشور خاص مصرف کنند، در این تاریخ تمام منابعی که طبیعت قادر به تولید در یک سال است تمام می‌شود.

مقدار EOD برای آمریکا در سال ۲۰۲۲، منطبق بر روز یکشنبه ۱۳ مارس (۲۲ اسفند ۱۴۰۰) بوده و همانطور که شکل پیوست نشان می‌دهد، درصورتی‌که مدل مصرفی همه ساکنان زمین مانند شهروندان ایالات متحده می‌بود، برای تأمین منابع مورد نیاز بشر در سال ۲۰۲۲ باید بیش از پنج برابر منابعی که زمین در سال ۲۰۲۲ تولید کرده مصرف شود.

این درحالی است که اگر تمام مردم کره زمین، در سال ۲۰۲۲، مانند ساکنان ایران مصرف کنند، سررسید EOD در ۲۷ ژوئن، معادل دوشنبه ۶ تیر ۱۴۰۱، به وقوع می‌پیوست (کمی بیش از معادل دو زمین).

شاخص روز اضافه برداشت از زمین، هشداری برای انسان است تا به محدود بودن منابع زمین توجه کند و الگوی مصرف خود را تغییر دهد. هرچند مداخله نهادهای بین‌المللی و حکومت‌ها لازم است اما تغییر در رفتارهای فردی نقش قابل توجهی در اصلاح روند فعلی دارد.

منابع:

[1] statista.com

[2] overshootday.org

نویسنده: احسان مرعشی، کارشناس انرژی

کانال جامعه‌شناسی

مطالب مرتبط