محقق خوب آن محققی نیست که براساس میل گفتمانی یا براساس ذایقهی ملی و فرهنگی پرسش طرح میکند.
محقق خوب کسی است که اولاً با نگاه به گذشته، زمان حال را بررسی میکند و ثانیاً پرسشهایی طرح میکند که تبدیل به «مسئلهی عصر» میشود. بنابراین هیچکس نمیتواند از محقق خوب سبقت بگیرد. محقق خوبی عجول نیست؛ به همین دلیل حرفهای شنیده شده، نپخته و ناهموار دیگران را تبدیل به کتاب و مقاله نمیکند او این توهم را ندارد که بگذار فلان موضوع به نام من ثبت شود.
محقق خوب معمولاً موافق گفتمانهای مسلط پرسش طرح نمیکند زیرا باور دارد در هر نوع سلطهای حقیقتهای بسیاری به حاشیه رانده شدهاند. محقق خوب عقل واسازانه دارد. معمولاً به وارونه کردن پرسشهای مستعمل علاقه دارد. او مقاله و کتاب نمیخواند که مقاله و کتاب بنویسد او زمانی مینویسد که پرسشی در میان باشد پرسشی که وجود او را احاطه کرده است.
سوالات او همه را به یکگونه تکان نمیدهد. پرسشهای او طوفانی است که هرکس را به اندازهی تاملش تکان میدهد. محقق خوب با هیچ کس رقابت ندارد. برای گرفتن درجات دانشگاهی، یا فرهنگی قلم نمیزند. او برای «دازاین» مینویسد؛ چرا که یکی از اشکال «در- جهان- بودن» را گشودن و کشف وجود میداند.
محقق خوب با نوشتن خود را منتشر میکند به همین دلیل در وقت نوشتن بیتاب و بیقرار میشود. هر چه مینویسد کشف جغرافیای حیات او ست. محقق خوب برای آگاهی مینویسد. برای اینکه جهان را بهتر بشناسد. برای بهتر زندگی کردن دیگران؛ به همین دلیل محقق خوب برای ایدئولوژیهای رهاییبخش مینویسد اما هرگز تن به هیچ ایدئولوژی سرکوبگری نمیدهد. نمینویسد تا برای لقمهی نانی بیعدالتی و ناحقیقت را گسترش دهد. نمینویسد تا دیگران از او حمایت کنند. مینویسد تا از حقیقت حمایت کند.
محقق خوب یافتههای دیگران را ارج میگذارد؛ زیرا بهتر هر کس میداند که کشف هر حقیقت کوچکی، شبیه به کار معدن است. او یافتههای دیگران را با انواع ترفندهای کوتاهنظرانه تغییر نمیدهد تا آنها را ناچیز کند. محقق خوب اصالتا محقق است؛ به همین دلیل حتی اگر نوشتههایش بعد از مرگش چاپ شوند باکی ندارد زیرا یقین دارد آیندگان بدون هیچ غرضی او را پیدا خواهند کرد.
سینا جهاندیده
@tabarshenasi_ketab