تحول در پوشش و آرایش زنان ایران در دوران ناصرالدین شاه

از تاثیرات ناصرالدین شاه قاجار تحول در پوشش و آرایش زنان ایران بود.

از آغاز سلطنت فتحعلیشاه قاجار، لباس اندرونی زنان دنباله عهد زندیه بود. پس از سفر ناصرالدین شاه به فرنگ و ذوق زیباشناسانه او، در مد لباس تغییر چشمگیری رخ داد. در بازگشت از سفر، چند دست لباس بالرین‌های اروپایی را برای زنان حرم سوغات آورد.

شلیته‌های کوتاه و پرچین که روی هم پوشیده می شد و جای پیراهن‌های بلند و ساده را گرفت. این مدها از اندرونی به طهران هم می آمد و زنان طبقه سرآمد و سپس متوسط آن را استفاده می کردند.

دومین تغییر، ایجاد چارقد قالبی بود، این کار سبب شد تا پارچه سفید چارقد چروک و کثیف نشود. در بیرون اما لباس‌ها، چادر، چاقچور و روبنده بود. چاقچور، شلوار بود که در بالای زانو با بند بسته می شدند و در مچ پا جمع می شد. در اواخر دوره ناصری کفش‌های دوخت غربی که قونداره نام داشت و چرمی و سیاه بود در میان خانم های اعیان محبوبیت یافت.

زنان روستایی و ایلیاتی مقید به حجاب شهری نبودند و آزادتر و فارغ از قواعد سخت شهری بودند. در جریان تجدد خواهی و تحول گرایی اواخر دوره قاجار، مطالبه گران حقوق زنان ،روبنده را بزرگترین مانع بر سر راه رشد و ترقی زنان و ایفای نقش آنان عنوان کردند.

تاج السلطنه دختر متجدد ناصرالدین شاه در این باره تقریراتی داشت. از اواخر دوره ناصری و به ویژه از زمان سلطنت مظفرالدین شاه تغییرات مد لباس زنان شهری، سمت و سویی سهل گیرانه یافت. پیچه جای روبنده را گرفت و کوتاه تر و نازک تر از روبنده بود. عمادالسلطنه سالور در خاطراتش می گوید: روبنده خیلی کم شده ... پارسال شلوارها را کوتاه کرده بودند که تا پایین کاسه زانو بیشتر نمی آید. آن وقت جوراب بلند [می پوشند] تا نزدیک شلوار برسد.

بنابراین به طور خلاصه تحول مد لباس را که از زمان ناصری آغاز شد و ادامه یافت تا رضا شاه، کشف حجاب کرد بدین صورت اعلام می گردد:

الف) آمدن شلیته های کوتاه و پرچین جای پیراهن های ساده و بلند

ب) نگاه زنان اندرونی به مدهای غربی

ج) آمدن چارقد های قالبی

د) آمدن کفش‌های دوخت غربی (قونداره)

ه) اعتراضات به روبنده

و) تبدیل روبنده به پیچه

ز) کوتاه شدن شلوارها و پوشیدن جوراب بلند تا نزدیک شلوار

ح) پوشیدن مدل‌های لباس زنان فرنگی

تاریخ قاجار، افشار

مطالب مرتبط