سخنگوی دولت گفتند در جلسه هیئت وزیران با طرح تشکیل وزارت بازرگانی موافقت شد.
از جمله دلایل اعلام موافقت تقویت و تجمیع ابزارهای نظارتی دولت بر بازار، تسهیل تجارت و رونق تجارت خارجی و حمایت جدیتر از مصرف کننده بود.
۲۰ سال پیش هنگامی که در دولت اول اصلاحات ادغام وزارتخانههای (جهاد سازندگی و کشاورزی) و ( صنایع و معادن) کلید خورد طی یک یاداشتی در روزنامه جمهوری اسلامی نوشتم که ادغام، راه حل کاهش تصدی گری دولت و افزایش کارایی آن نیست.
با این همه سیاست ادغام وزارتخانهها برای پاک کردن صورت مسئله عدم کارایی دولت در زمان دو دولت احمدی نژاد ادامه یافت و از ادغام چهار وزارتخانه دو وزارتخانه (صنعت، معدن و تجارت) و (راه و شهرسازی) شکل گرفت.
دولت تدبیر و امید نیز با بررسی تمامی جوانب و بازخوردهای این ادغام ها به این نتیجه رسیده بود که ادغام وزارتخانهها نه تنها راه حال کاهش تصدی گری دولت و افزایش کارایی آن نیست که بعضا این ادغام ها مشکلات زیادی برای سامان دهی آسیب های اقتصادی نیز ایجاد کرده است.
پرسش اول: هزینه های آشکار و پنهان دو دهه آزمون و خطا ها در ادغام وزارتخانههای دولتی به عهده چه کسانی است و چگونه جبران می شود؟
پرسش دوم: اگر دلیل اصلی عدم کارایی دولت ها در ایران ادغام وزارتخانه ها نیست چگونه می توان کارایی دولت را افزایش داد؟
به نظر نگارنده موارد سه گانه زیر جهت افزایش کارآیی وزارتخانههای دولت قابل بررسی خواهد بود:
اول: کنترل انعطاف پذیری بیش از حد حضور و دخالت دولت ها در اقتصاد ایران با تکیه بر ظرفیت های اسناد بالا دستی نظام بویژه قانون اساسی.
دوم: استقرار نظام شایسته سالاری واقعی و عملی در بخش عمومی کشور.
سوم: استقرار یک نظام جامع بهره وری در بخش عمومی کشور.
به نظر می رسد قبل از آسیب شناسی ادغام وزارتخانه های دولتی در دو دهه گذشته و تمرکز بر سه گانه فوق، هر گونه شتاب زدگی برای تفکیک وزارتخانه ها از جمله وزارت صمت خسارت بار خواهد بود.
دکتر عباس علوی راد
۶/تیر/۱۴۰۱