راهبرد آمریکا؛ عدم بازگشت مناسبات روسیه و اروپا به قبل از بحران اوکراین

یک کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه سطح تنش و خصومت میان روسیه و اروپا به حدی رسیده که بازگشت آن به پیش از جنگ اوکراین عملاً امکان‌پذیر نیست، گفت: تبعیت اتحادیه اروپا از تحفظات راهبردی آمریکا در قبال روسیه باوجود ضررهای اقتصادی بالای اروپا و روسیه همچنان ادامه خواهد یافت.

عفیفه عابدی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به تشدید تنش‌های سیاسی میان روسیه و اروپا و اقدامات آن‌ها در خصوص انرژی تصریح کرد: روابط روسیه و اتحادیه اروپا از یک‌سو متأثر از عوامل و متغیرهای پیچیده منطقه‌ای، ژئوپلیتیکی، سیاسی، امنیتی، اقتصادی و انرژی است و از سوی دیگر از عوامل بین‌المللی به‌ویژه رابطه روسیه و ایالات‌متحده تأثیرپذیر است.

وی افزود: روس‌ها همواره به ایالات‌متحده به‌عنوان عامل منفی در رابطه مسکو و بروکسل می‌نگرند و اظهارات اخیر پوتین درباره تفاوت دیدگاه روسیه به اتحادیه اروپا و ناتو و عدم مخالفت روسیه با عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا مبین این نکته است. او عنوان کرده بود که اتحادیه اروپا، اتحادیه‌ای سیاسی و اقتصادی است، درحالی‌که ناتو ماهیت امنیتی و نظامی دارد که عملاً علیه روسیه فعالیت می‌کند.

تأثیر ساختار امنیتی مشترک اروپا و آمریکا بر رویکرد اروپا به روسیه

این تحلیلگر مسائل روسیه بابیان اینکه پیش‌تر سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، چندین بار از تعمد آمریکا در تخریب روابط روسیه و اتحادیه اروپا سخن گفته بود، ادامه داد: اروپایی‌ها نیز به نقش ایالات‌متحده بر روابط بروکسل و مسکو واقف هستند؛ بااین‌حال ساختار امنیتی مشترک اروپا و ایالات‌متحده، بر رویکرد سیاسی – دفاعی – اقتصادی بروکسل نسبت به روسیه تأثیر زیادی دارد و موجب تشدید کنش‌ها و واکنش‌های خصمانه روسیه و اتحادیه اروپا علیه یکدیگر می‌شود.

عابدی گفت: تا زمان حمله روسیه به اوکراین، دو عامل ژئوپلیتیک و وابستگی اقتصادی و انرژی روسیه و اتحادیه اروپا موجب کنترل سطح خصومت بین مسکو و بروکسل می‌شد، اما تلاش متقابل دو طرف برای کاهش وابستگی در یک دهه و نیم گذشته و جنگ اوکراین، موجب کاهش اثر این دو عامل شده است.

وی موضوع انرژی در رابطه روسیه و اروپا را همچنان عامل وابستگی متقابل آن‌ها و ابزاری برای چانه‌زنی و اعمال فشار علیه یکدیگر دانست و اضافه کرد: اتحادیه اروپا و روسیه با رویکردهای متنوع تلاش می‌کنند سطح حساسیت و آسیب‌پذیری در مناقشه گازی را کاهش دهند. اتحادیه اروپا برای تنوع بخشیدن به منابع تأمین انرژی و روسیه برای تنوع بخشیدن به بازار انرژی تلاش می‌کند، اما روسیه هنوز کنترل انحصاری بر بازار گاز و نفت اروپا دارد. بحران انرژی در اروپا و نیاز اقتصادی روسیه به بازار اروپا مانع گسست کامل این رابطه است.

این کارشناس مسائل روسیه بابیان اینکه می‌توان سناریوهایی در خصوص کاهش وابستگی انرژی اتحادیه اروپا به روسیه در میان‌مدت و بلندمدت مطرح کرد، گفت: به‌ویژه اینکه اتحادیه اروپا و روسیه پیش از حمله روسیه به اوکراین، تغییر مسیر از این وابستگی را آغاز کرده بودند. کاهش وابستگی اروپا به انرژی روسیه و تمرکز بر بازار شرق آسیا، می‌تواند مؤلفه‌های مؤثر بر تحول در نظام بین‌الملل را افزایش دهد.

عابدی اضافه کرد: کاهش درآمد روسیه از بازار انرژی اروپا، این کشور را به بازار سایر مناطق به‌ویژه شرق آسیا وابسته خواهد کرد. این مسئله برای مبادلات روسیه و قدرت‌های شرقی در سایر حوزه‌ها مؤثر خواهد بود، اما روسیه همچنان به‌واسطه قدرت نظامی و هسته‌ای و عضویت در شورای امنیت سازمان ملل یک قدرت سیاسی و نظامی جهانی خواهد بود.

وی در خصوص توان اروپا برای تنظیم روابط خود و به‌کارگیری مکانیسم‌های مدیریت و کنترل تنش با روسیه بدون مداخله آمریکا نیز گفت: به دلیل مؤلفه‌های تاریخی، سیاسی و امنیتی، عدم اطمینان و بدبینی میان روسیه و اتحادیه اروپا بدون عامل آمریکا نیز از بین نخواهد رفت. ضمن اینکه تجربه جنگ‌های جهانی و درهم تنیدگی سیاسی، اقتصادی و امنیتی دو سوی آتلانتیک به‌وسیله نهادهای بین‌المللی، موجب محافظه‌کاری سنتی اروپا در موضوعات حساسیت‌زا برای ایالات‌متحده است؛ به‌عبارت‌دیگر حتی با چراغ سبز واشنگتن به اروپا برای تداوم روابط اقتصادی بروکسل با مسکو، تنش‌ها در سطح سیاسی باقی خواهد ماند.

روسیه از منافع روابط اقتصادی و انرژی با اروپا صرف‌نظر نمی‌کند

این کارشناس مسائل روسیه درعین‌حال خاطرنشان کرد: روس‌ها در روابط خارجی بسیار عمل‌گرا هستند و از منافع روابط اقتصادی و انرژی با اروپا صرف‌نظر نمی‌کنند. اظهارات مقامات روسیه نشان می‌دهد آن‌ها طولانی شدن بحران جنگ اوکراین را یک تله غربی برای خود می‌دانند و درعین‌حال تمایل بیشتری برای مدیریت تنش با اروپا و آمریکا دارند.

عابدی با اشاره به سناریوهای مختلف مطرح‌شده برای جنگ اوکراین و تلاش آمریکا برای تداوم جنگ فرسایشی، در رابطه با آمادگی و توان روسیه و اروپا برای آن‌ها گفت: قطعاً دو طرف سناریوهای خوش‌بینانه و بدبینانه را در نظر دارند، اما از ابتدا نیز برنامه اروپا و آمریکا کنترل سطح تنش با افزایش هزینه روسیه در جنگ اوکراین بود. این برنامه، همچنان در اولویت اروپا قرار دارد و آن‌ها مایل هستند روسیه در جنگ اوکراین خسارات جبران‌ناپذیری متحمل و متنبه شود تا تهدید آن برای اروپا کاهش یابد.

وی به هشدار پوتین برای احتمال استفاده از سلاح هسته‌ای برای حفظ بقای روسیه اشاره کرد و افزود: سطح تنش و خصومت میان روسیه و اروپا به حدی رسیده که بازگشت آن به‌پیش از جنگ اوکراین عملاً امکان‌پذیر نیست. این امکان وجود دارد که درنهایت سطح این تنش‌ها کنترل و تنها حدی از مناسبات سیاسی و اقتصادی میان دو طرف که گریزناپذیر است، برقرار و حفظ شود؛ اما درهرحال وضعیت به‌پیش از بحران اوکراین برنمی‌گردد.

عابدی با اشاره به تبعیت اتحادیه اروپا از تحفظات راهبردی آمریکا در قبال روسیه باوجود ضررهای اقتصادی بالای اروپا و روسیه، ادامه داد: این سیاست بلندمدتی بود که آمریکا آن را دنبال می‌کرد و افزایش فاصله روسیه و اروپا نسبت به گذشته، سیاست راهبردی آمریکا است تا بتواند همچنان اروپا را همراه خود داشته باشد و به هدف تمرکز سیاست خارجی‌اش به‌سوی چین و اقیانوس آرام بپردازد.

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بله

	خیر