نقاره (ترکی: Nağara) ساز ضربی به صورت طبل دوتایی است که سطح یکی از دیگری کوچکتر است و هر دو به وسیله یک نوازنده با دو چوب نواخته میشود.
قدیمی ترین اسناد تاریخی از رسم نقاره زنی به سال۸۶۰ ق بر می گردد.
طبق آن ، میرزاابوالقاسم بابر، نواده شاهرخ و گوهرشادخاتون، دستور داد که در باغ حرم رضوی، به مناسبت ورود بزرگان و اُمرا، نقاره نواخته شود.
همچنین فضل بن روزبهان خنجی در کتاب مهمان نامه در حالات محمد خان شیبانی، مینویسد:
"سلطان تصمیم گرفت به زیارت امام رضا برود، از این رو، با اعیان لشکر خود...عازم مشهد گردید...
بر فوق بارگاه حضرت، محلّی که نقاره نوبت حضرت میزنند، جماعت نقاره چیان ...ایستاده، مترصّد آن که چون موکب همایون برسد نقاره بکوبند و نفیر نوازند…"
سیف برغانی نیز به سنت نقاره زنی بر دروازه های شهر برای اعلام ورود سلاطین اشاره دارد :
بر در شهر دلم نقاره زد وگفت
کز پی سلطان حسن ملک بگیرم
در برخی منابع نیز آمده که از نقاره در مواقع جنگ و حتی صلح استفاده می شده است و گاها آنرا نوید بخش ظفر می دانستند.
مولانا در این باره می سراید:
سحر رسد ز ندای خروس روحانی
ظفر رسد ز صدای نقاره بهرام
علاوه بر آن، در طلوع و غروب آفتاب گروهی نوازنده در محل بلندی نقاره مینواختند و با نواختن نقاره، خورشید مظهر حیات و روشنائی را استقبال یا بدرقه میکردند.
جامی در ارتباط با نقاره زنی برای اعلام برآمدن صبح می آورد:
چنان بلند شد آهنگ ما که نشناسند
که این نفیر شب ماست یا نقاره صبح
هنوز هم در مکانهای مثل حرم امام رضا(ع) و شاهچراغ در شیراز نقارهخانه وجود دارد.
tabrizschoolofpersianpainting