چرا آبهای زیرزمینی شور می شوند؟

شوری بزرگترین مانع بر سر کشاورزی است شاید بتوان گفت شوری از معضل کم آبی هم مهمتر است بسیاری از زمینهای لم یزرع در جهان به دلیل شوری آب و خاک کشت نمی شوند نه به دلیل نبود آب و شاید روزی بشر برای تامین نیاز کشاورزی خود حاضر شود هزینه های هنگفت شیرین سازی آب رابپردازد.

جالبتر اینکه طبق آمار بیش از ۹۸٪آبهای سطحی موجود روی کره زمین شور است و تنها۲٪آن شیرین است و البته از این ۲٪ هم چیزی حدود ۹۰٪ آن به صورت یخ زده در قطبهای جنوب و شمال راکد است!

بنابر این آبهای زیر زمینی برای حیات بشری بسیار مهم هستند. در اینجا میخواهیم نگاهی عملی تر به موضوع شوری آب و خاک بیندازیم و ببینیم آیا راهکاری برای شیرین شدن آبهایی که قبلا شیرین بودن اند و امروز شور شده اند وجود دارد یا خیر؟

شور شدن آبهای زیرزمینی: در اعماق زمین هم سفره های آب شیرین است و هم سفره های آب شور که اکثرا در مجاورت هم هستند یکی از علل بسیار ساده شور شدن آبهای زیر زمینی برداشت بی رویه از آنهاست زمانی که از سفره آب زیر زمینی شیرین برداشت زیاد تر از تزریق (باران و برف و …) صورت بگیرد آب شیرین در اعماق زمین به حرکت در می آید و با آبهای زیرزمینی شور مخلوط شده و کم کم شور می شود و هرچه برداشت بی رویه بیشتر شود این شوری افزایش می یابد.

در حالت عادی سفره های آب شیرین و شور در مجاورت هم به یکدیگر راه ندارند اگر به گذشته بر گردیم می بینیم که با حفر قنات در برخی نقطه ها آب شور بوده اما چند کیلومتر آنطرف تر یک قنات آب شیرین داشته چون سیستم قنات به شکلی بوده که امکان برداشت بی رویه از آبهای زیر سطحی وجود نداشته و میزان آب دهی قنات دقیقا با میزان بارندگی آن سال متناسب بوده هیچ گاه آبهای زیر زمینی شور و شیرین با هم مخلوط نمی شدند.

اما با آمدن موتورهای مکش قوی آبهای شیرین با سرعت از زیر زمین تخلیه شدند این تخلیه فضایی برای حرکت آبهای شور به اطراف به وجود می آورد که در نهایت باعث می شود آبهای شیرین هم شور شوند.

برای چاهایی که اینچنین شور شده اند فقط یک راه نجات وجود دارد.

تلمبه های کشاورزی به میزان زیادي جمع شوند و سپس در روی دامنه ها و اراضی، بندهای ذخیره ای احداث شود به نحوی که زمان بارندگی آب در این بندها جمع شده و به اعماق نفوذ کند در چنین شرایطی کم کم تعادل زیر زمینی مجدد برقرار شده و آبهای شور شده شیرین می شوند البته میزان موفقیت این طرح بسته به میزان شوری آبها و میزان بارندگی دارد. اما یکی دیگر از علتهای شور شدن آبهای زیرزمینی استفاده بیش از حد از سموم و کودهای شیمیایی مخصوصا اوره است!

کودهای شیمیایی و مخصوصا اوره باعث سفت شدن بافت خاک می شود و تجمع نمک را در خاک افزایش می دهند با رسیدن آب باران و یا غرق آبی کردن مزرعه این کودها به اعماق خاک رفته و کم کم به آبهای زیر زمینی راه پیدا می کنند و آبهای زیر زمینی تحت تاثیر قرار می گیرند.

در این حالت نه تنها آب شور می شود بلکه با افزایش نیترات سرطان زا هم می شود و تبدیل به آبی می شود که هم شور است و هم سرطان زا اما آبی که خودش در طبیعت شور شده سرطان زا نیست که برای برخی امراض پوستی مفید هم هست.

باید دقت داشته باشیم که اگر این شوری از حدی خاص در یک منطقه تجاوز کند دیگر حتی با بستن تمامی چاهای کشاورزی هم قابل برگشت نیست، زمانی که آبهای زیرزمینی بیش از حد تخلیه شوند فضای خالی و خلل و فرج خاک در سفره های زیر زمینی کم کم بسته شده و زمین نشست می کند این موضوع باعث می شود دیگر آبهای باران و برف نتوانند به عمق رسیده و دوباره سفره ها را سیر آب کنند.

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بله

	خیر