این غذا به مانند بسیاری از غذاهای لذیذ مشابه آن، از فرآوردههای دامی تهیه می گردد و رنگ زیبای آن نظر شما را به خود جلب خواهد کرد. این غذای خوشمزه از گذشتهها دورتر توسط مردم این منظقه استفاده میگردیده بطوری که سرمایداران و اعیان نیز از لذت خوردن قروت نمیتوانسته اند چشم پوشی کنند. این غذا به صورت سرد و گرم تهیه و مصرف میگردد.
برای تهیه آن بصورت گرم میبایست مقداری پیاز یا سیر سرخ شده را با کمی نمک، فلفل سیاه و دارچین مخلوط کرده و بعد از آن قروت را به اضافه میکنند، سپس آن را بر روی حرارت می گذارند، نکته قابل توجه آن است که قبل از آن که به جوش بیاید از روی حرارت باید بر داشته شود که بدین صورت آماده سرو می باشد.
قروت گرم را نیز گاهی با بادمجان، سیب زمینی، کدو و سبزیجات پخته مثل اسفناج هم می توان میل کرد. قروت در حال حاضر از جمله غذاهای سنتی بیرجند و سایر شهرهای خراسان جنوبی و حتی خراسان بزرگ است که در بیشتر بخش های این منطقه مصرف می گردد.
این خوراک دستور پخت آسان و سریعی دارد و دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است. از جمله مواد اولیه براساس طرز تهیه قروت می توانیم به عصاره قروت، فلفل، پیاز یا سیر سرخ شده، نمک و دارچین اشاره کنیم. ابتدا، باید قروت را چند ساعت بگذارید تا حسابی خیس بخورد. بعد از این کار، آن را به همراه گردو بکوبید تا روغن پس دهد. آنگاه برای اینکه مخلوط غلیظ تری داشته باشید، آرام آرام آب را به آن بیفزایید. این مرحله بسیار مهم است، چرا که اگر آب را به صورت یک دفعه به این مخلوط اضافه کنید، ممکن بسیار رقیق شود.
در مرحله بعدی، برای بدست آوردن عصاره قروت باید مخلوط ای را که تهیه کرده اید، از صافی بگذرانید. پس از اتمام این مراحل، ظرف دیگری را بردارید و سیر یا پیاز را در آن سرخ نمایید. بعد از اینکه کمی سرخ شدند، عصاره ای را که بدست آورده اید، در درون این ظرف بریزید و شعله گاز را کم کنید.
نکته بسیار مهمی که در طرز تهیه قروت وجود دارد، این است که نباید بگذارید غذایتان بجوشد و قبل از این مرحله باید آن را از روی حرارت بردارید. معمولا قروت را با نان میل می کنند و برای تزئین روی آن نیز شما می توانید از دارچین استفاده کنید. بد نیست بدانید که گاهی اوقات از قروت به عنوان سس نیز استفاده می شود.
قروت در اثر قرار گرفتن کشک معمولی در شرایط و فرآیندهایی خاص بدست می آید. ابتدا، از ماست کره می گیرند و آنگاه دوغ را از آبی که باقی مانده است، بدست می آورند. سپس، دوغ را به درون یک کیسه مخصوص می ریزند و هدف از این کار، از بین بردن آب اضافی و تهیه ماست چکیده یا لچ است.
پس از اینکه ماست چکیده بدست آمد، آن را خشک می کنند تا به کشک تبدیل شود. برای بدست آوردن قروت نیز آب رفته از ماست را می جوشانند که معمولا این کار را در ظروف مسی یا چدنی انجام می دهند.
غذای بنفش رنگ بیرجندیها
قروت را میتوان به صورت جامد و پودر شده استفاده کرد که در هر دو صورت وقتی با آب قاطی می شود، به رنگ زیبای بنفش در می آید. مصرف عصاره بدست آمده به دو شکل انجام می شود: در حالت اول آن را می جوشانند و در حالت دوم آن را به صورت سرد مورد استفاده قرار می دهند.
قروت یک غذای مقوی بوده که نامش در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی برای اینکه این غذا را به همگان بشناساند، در سال ۱۳۹۷ سفره بنفش بیرجندی ها را اجرا نمود.
۱۲۰۰ نفر بیرجندی ساکن تهران در این مراسم حضور یافته و این خوراک را سرو کردند. با گذشت زمان اندکی، نام این غذا در منوی اکثر رستوران ها وارد شد، آشپزها نیز دست به خلاقیت های جالبی زدند و در غذاهای ترکیبی مثل پیتزا قروت از آن بهره بردند.
طرز تهیه قروت بادمجان
مواد لازم:
کشک بیرجندی معروف قروت، ۵۰۰ گرم
بادمجان، ۲ عدد
پیاز، ۱ عدد متوسط
روغن، ۲ قاشق غذاخوری
گردو، ۱۵-۱۰ عدد
نعنا داغ، ۱ قاشق مربا خوری
ادویه دلخواه
طرز تهیه قروت بادمجان
ابتدا کشک ها را در ظرفی می ریزیم و مقداری آب به آن اضافه می کنیم تا خیس بخورد.
سپس گردوها را شکسته و مغز آن را پودر می کنیم تا حدی که روغن آن بیرون بیاید. حالا کشک های خیس خورده را به گردوها اضافه می کنیم و این بار، هر دو را با هم می ساییم.
در مرحله ی بعد به مواد آب اضافه می کنیم تا ذرات جدا شده از کشک ها در آب حل شوند. سپس این آب قروت آلود را در ظرف جداگانه می ریزیم. حالا محلول قروت آماده است.
در ظرفی پیازها را خرد کرده و با روغن سرخ میکنیم. بعد از سرخ شدن پیازها محلول را به آن اضافه می کنیم و روی حرارت می گذاریم تا حسابی داغ شود. حالا قروت خوشمزه آماده است و می توانید آن را با بادمجان سرخ شده و ریحان نوش جان کنید.
منابع: سفیران مهر همگردی، الیگشت، مارالتور