کد خبر: ۳۰۰۶۲

تاریخ انتشار: ۲۹ فروردين ۱۴۰۱ - ۱۱:۴۸-18 April 2022

تعریف اظهارنامه و شکایت‌نامه و تفاوت آن‌ها

اساسا دادخواست اعلام شکایت حقوقی است و اظهارنامه یک تذکر جدی برای انجام تعهدات محسوب می شود.

اظهارنامه چیست؟

هرگاه که افراد در امری خود را صاحب حق می‌دانند حتماً لازم نیست برای مطالبه حق خویش اقدام به اقامه دعوا، ثبت دادخواست و پرداخت هزینه های آن نماید به این دلیل که ممکن است با درخواست شفاهی از طرف مقابل دعوا، به حقش برسد.

در واقع راه های قانونی مسالمت آمیز دیگری نیز وجود دارد که یکی از آن ها ارسال اظهارنامه برای طرف دعوی می باشد.

اظهارنامه متنی است که طبق مقررات تنظیم می شود.

همچنین اظهارنامه بر اساس ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی از راههای رسمی مطالبه حق به شمار می رود.

اظهارنامه در قانون آیین دادرسی مدنی

ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی اشعار دارد:

هرکس می تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید، مشروط بر اینکه موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی هر کس حق دارد اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید. اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاهها ابلاغ می شود.

تبصره- اداره ثبت اسناد و دفتر دادگاهها می توانند از ابلاغ اظهارنامه هایی که حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد خودداری نمایند.

کاربرد اظهارنامه

اظهارنامه به نوعی یک اخطار قانونی و یک هشدار برای طرف مقابل است، اما به صورت صلح آمیز و بدون ارائه دادخواست.

در این روش فرد از طرف مقابل دعوت می کند که اختلافشان را پیش از اینکه وارد مرحله دادگاه شود، حل نمایند.

مطالبه حق در صورتی امکان پذیر است که فرد با ارسال برگه اظهارنامه از سوی مراجع قضایی، طرف مقابل را از این موضوع مطلع سازد.

لازم به ذکر است، خواهان زمانی می تواند حق خود را از طریق اظهارنامه مطالبه نماید که طبق توافق طرفین بر اساس قانون و یا چه بر اساس عرف زمان مطالبه فرا رسیده باشد.

در واقع ارسال اظهارنامه در برخی از دعاوی پیش از ارائه دادخواست الزامی است و در برخی دیگر از دعاوی الزامی برای ارسال اظهارنامه برای خواهان وجود ندارد و خواهان می‌ تواند بدون ارسال اظهارنامه دادخواست خود را به دادگاه ارسال نماید.

انواع اظهار نامه

انواع اظهارنامه عبارتند از:

اظهارنامه اختیاری: در این افراد می توانند قبل از ارسال اظهارنامه دعوای خود را مطرح نمایند و دادخواست را ارسال به دادگاه کنند. لذا دیگر الزامی در ارسال اظهارنامه پیش از دادخواست وجود ندارد.

اظهارنامه اجباری: در این نوع اظهارنامه افراد مکلف اند پیش از طرح دعوا و ارسال دادخواست به مراجع قضایی، در ابتدای امر برای طرف مقابل اظهارنامه ارسال نمایند.

به طور مثال: ماده ۲۸۴ قانون تجارت:

دارنده براتی که به علت عدم تادیه اعتراض شده است باید در ظرف ده روز از تاریخ اعتراض عدم تادیه را به وسیله اظهارنامه رسمی یا مراسله سفارشی دو قبضه به کسی که برات را به او واگذار نموده اطلاع دهد.

ماده ۴۳ قانون ثبت:

هر گاه انتقال، به موجب سند عادی بوده و انتقال‌ دهنده معامله خود را به ادارهٔ ثبت اطلاع نداد، چنان چه مدت اعتراض باقی است، منتقل الیه مطابق مقررات عرض حال می‌ دهد و چنان چه مدت منقضی شده، منتقل الیه می‌ تواند به وسیله ی اظهارنامه به انتقال‌ دهنده اخطار نماید…

ماده ۱۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی:

سرایدار، خادم، کارگر و به طور کلی هر امین دیگری، چنانچه پس از ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه مالک یا ماذون از طرف مالک یا کسی که حق مطالبه دارد مبنی بر مطالبه مال امانی، از آن رفع تصرف ننماید، متصرف عدوانی محسوب می شود.

نحوه تنظیم اظهارنامه

در هنگام نگارش اظهارنامه اصولی وجود دارد که حتما باید رعایت شود تا اظهارنامه ی شما یک متن خوب و کامل محسوب شود. در ابتدای امر شما مشخصات شخصی خود و اظهار شونده را وارد کرده و سپس به سراغ متن اصلی می روید.

نکاتی که در این متن اظهار نامه حائز اهمیت است عبارتند از:

باید از الفاظ و عباراتی در متن اظهارنامه استفاده شود که کوتاه مختصر شفاف بدون ابهام، دقیق و با آگاهی کامل است.

در متن اظهارنامه به هیچ عنوان نباید از کلمات و عباراتی استفاده کرد خارج از نزاکت است و یا هیچ عنوان نباید عناوین مجرمانه را به گیرنده نسبت داد؛ لذا این کار افترا محسوب می شود. در واقع این کار نشر اکاذیب هم محسوب شده که موجب می شود این اظهارنامه مورد پذیرش واقع نشود.

در صورتی که اظهارنامه پیوستی را همراه خود داشته باشد؛ در متن تنظیمی به آن مورد محل نگهداری شماره یا مشخصات ظاهری آن اسناد یا قراردادها و یا چک ها اشاره شود.

علاوه بر این لازم است که متن را پیش از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی تنظیم کرد تا فرصت کافی برای تنظیم دقیق آن در اختیار باشد.

در متن اگر در خصوص ملکی (مثلا الزام به تنظیم سند) اظهارنامه می فرستید علاوه بر ارسال مشخصات کامل ملک و پلاک ثبتی و مشخصات کام قولنامه، آدرسی دفترخانه ای که قرار در آن سند منتقل شود نیز ذکر نمایید.

نحوه تنظیم شکایت

به منظور تنظیم شکایت یا شکوائیه، بر اساس ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری لازم است از فرم شکواییه کیفری که تمام موارد مورد نیاز در آن وجود دارد، استفاده شود. البته در مواردی که شاکی دسترسی به این فرم شکواییه را ندارد، استفاده از برگه عادی برای تنظیم شکایت نیز صحیح است به شرطی که تمام موارد زیر حتما بیان شود:

الف) نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، میزان تحصیلات، شغل، وضعیت تاهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و در صورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کد پستی شاکی؛

ب) موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم؛

پ) شرح واقعه، میزان ضرر و زیان وارده به ادعا کننده و مورد مطالبه وی؛

ت) ادله وقوع جرم، مشخصات، اسامی و نشانی آدرس شهود و افراد مطلع؛

ث) مشخصات و نشانی مشتکی عنه (فردی که از او شکایت شده است) یا مظنون.

البته بعضی از موارد بالا از آنجایی که ممکن از شاکی ندارد، نیازی نیست در زمان تنظیم شکایت آورده شود؛ هر چند که درج آنها به تسریع روند پیگیری پرونده کمک می نماید.

از شروط لازم برای تنظیم شکایت شامل: داشتن اهلیت، شکایت شاکی و اعلام و اخبار ضابطان دادگستری است. رویه دادگاه برای اهلیت، سن ۱۸ سال است و فردی که سن کمتری دارد، باید ولی یا قیم وی اقدام به تنظیم شکایت برای منافع وی کند.

برای تنظیم شکایت لازم است که جرم جنبه خصوصی داشته باشد و برای جرایم عمومی، مامورین نیروی انتظامی (تحت عنوان ضابطان دادگستری) یا بسیج و یا سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران (در موارد ویژه) اقدام به پیگیری پرونده می نمایند؛ پس نیازی به تنظیم شکایت شاکی خصوصی نیست.

دادخواست دارای تشریفات دادرسی و هزینه دادرسی است اما اظهارنامه اینگونه نیست مثلا دادخواست باید به دادگاه محل اقامت خوانده تقدیم شود در حالی که در اظهارنامه رعایت کردن این مورد الزامی نیست . دادخواست اعلام شکایت حقوقی است اما اظهارنامه تذکر دادن به انجام تعهد است.

منابع: افکارنیوز، دادگران

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بله

	خیر