سازمان عفو بینالملل اسرائیل را رسماً کشوری با سیستم آپارتاید اعلام کرد. آنچه عفو بینالملل اعلام کرد نشان میدهد اسرائیل با افریقای جنوبی دوران آپارتاید فقط یک فرق دارد، در آنجا سفیدپوستان اقلیت کوچکی بودند اما در اسرائیل یهودیها اکثریت دارند.
این اکثریت هم از راه تبعیض سیستماتیک حاصل شده است. عفو بینالملل میگوید اسرائیل از سال 1948 با سیستمی ظالمانه زمین فلسطینیها را اشغال و بومیان را اخراج و جمعیت مهاجر را در سرزمین آنها جایگزین کرده است.
آنوقت رهبران کشورهای عربی مسابقه بهبود رابطه با اسرائیل راه انداختهاند. امارات حتی ویزای سفر بین دو کشور را برداشته است. امارات در یک باشگاه فوتبال آشکارا عربستیز اسرائیلی هم سرمایهگذاری کرده است.
وقتی ترامپ سر و صدای طرح معامله قرن را راه انداخت به عنوان یک دوستدار آرمان فلسطین خبرهای آن را دنبال میکردم. تقریباً تردیدی نداشتم که در این طرح امتیازات قابل توجهی به فلسطینیها ارائه خواهد شد.
امریکا میخواست نقش میانجی را داشته باشد و علیالاصول نباید طرحی به غایت یک طرفه ارائه میداد که فقط نژادپرستان مشمئزکنندهای مثل منشه امیر و بنیامین نتانیاهو با آن معرکه بگیرند. اما چنین شد، معامله قرن به طرز باورنکردنی مبتذل بود. افتضاح قرن بود. هیج آدم حسابی در جهان آن را جدی نگرفت. از بزرگترین مخالفان آن هم وجدانهای بیدار یهودی در سراسر جهان بود.
یعنی تیم ترامپ این اندازه ابله بود؟ یا روی حقارت و ماجراجوئیهای فرقهگرایانه و ویرانگر حکومتهای منطقه که فلسطین را کاملاً به حاشیه برده است حساب ویژه باز کرده بودند؟ گیرم چنین باشد، مگر چند صد میلیون عرب تن به چنین حقارتی میدهند؟ ترامپیها این را هم نفهمیدند؟
حقیقتاً در چنین اوضاع و احوالی که اسرائیل در راستگرایانهترین دوران خود به سر میبرد، و یک نهاد بینالمللی رسماً سیستم این کشور را آپارتاید میداند، تصمیمات کشورهای عربی خارج از تحلیل است و باورنکردنی است.
بعضی مسائل که هیچ اطلاعی از آنها نداریم فقط با پناه بردن به تئوری توطئه حل و فصل میشود. بعضاً هم با خوشخیالی میتوان از قید سؤالی که جواب محکمهپسندی ندارد رها شد. بر همین اساس گاهی با خوشخیالی فکر میکنم لابد کشورهای عربی پشت پرده با امریکا معامله بزرگی کردند. و امریکا تضمین داده است که اگر مثلاً ده سال با اسرائیل رابطه عادی برقرار کنند، برای تشکیل کشور فلسطین به طور جدی شروع به اهلی کردن سیستم آپارتاید اسرائیلی خواهد کرد.
محمد بابایی