همه میدانیم که کله پاچه بانک کلسترول است و خوردن آن ضرر دارد. اما لذتی که در کلهپاچه خوردن هست در هیچ صبحانه دیگری نیست.

کله پاچه غذایی محبوب بخش بزرگی از جامعه ایرانی از گذشته تا کنون بوده است . محققان تاریخی نیز این قضیه را تایید کرده و حتی باستان شناسان ایرانی چندین سال گذشته توانسته اند در کشفیات خود بقایای سر و پاچه های گوسفند را در ظرفی کاسه ای شکل که گفته می شود مربوط به حدود سه هزار و هفت صدسال پیش بوده است را بیابند.
کله پاچه علاوه بر ایران در ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و گرجستان نیز طرفداران زیادی دارد. در ایران واحدی که برای شمارش کله پاچه استفاده می شود "دست” است.
به طور معمول طبخ کله پاچه زمان بر بوده و همچنین برای طبخ آن آشپز باید مهارت خوبی داشته باشد. در بین طرفداران غذای خوشمزه کله پاچه ، عده ای نیز وجود دارند که فقط آب این غذا را مصرف کرده و از مصرف گوشت و دیگر اجزای این غذا پرهیز می کنند . اگرچه این نوع مصرف کله پاچه ، برای کسانی که طرفدار شدید این غذا هستند ممکن است ناخوشایند باشد ( به علت تعصب زیاد به این غذا) اما خوردن آب کله پاچه نیز فواید زیادی برای بدن دارد.
تمیز کردن کله پاچه ممکن است برای برخی افراد کار مشکلی باشد ، برای این دسته توصیه می شود از کله پاچه های پاک شده موجود در فروشگاه های زنجیره ای و قصابی ها استفاده کنند . چنانچه قصد خرید کله پاچه پاک شده را دارید حتما به تازه بودن ، نداشتن بوی نامطبوع و تغییر رنگ ندادن آن دقت کنید . حتما از مکان معتبر و مطمئن خرید انجام دهید و قبل از مصرف نیز آن را بشوید تا آثاراحتمالی باقی مانده از مو و پشم کله از بین رود.
برای پاک کردن کله پاچه می توانید از آب گرم و شعله برای کز دادن استفاده کنید . توجه داشته باشید بعد از اتمام تمیز کردن پشم و پوست کله پاچه ، حتما آن را نصف کرده و داخل آرواره و کله را نیز به خوبی تمیز کنید . برای اطمینان بیشتر با کوبیدن کله به سطحی محکم و فشار وارد کردن به کله از تمیز شدن مجرای بینی مطمئن شوید.
برای پاچه ها نیز باید حتما کیسه مویی که در زیر پوست شیار بین ناخن ها وجود دارد را خارج نمایید.
چنانچه خود قادر به پاک کردن کله پاچه هستید ، توصیه می شود با توجه به انتخاب و تازه بودن کله پاچه خودتان این غذا را در منزل تهیه کنید تا از سلامت آن به طور کامل مطمئن باشید .
کله پاچه و اجزای آن
همانگونه که گفتیم کله پاچه یک غذای خوشمزه و اما بسیار چرب می باشد که طرفداران بسیاری به خصوص در ایران دارد. کله پاچه در ایران در مکانهای خاصی به نام کله پزی و یا طباخی تهیه می شود. واحد شمارش کله پاچه "دست” می باشد. کله پاچه گرچه غذای لذیذی است اما مصرف آن به طور مداوم برای افرادی که چربی بالایی دارند، ممنوع می باشد؛ چون باعث بیماری ها و مشکلات بیشتری خواهد شد.
طباخی ها برای پختن کله پاچه زمان بسیاری را صرف می کنند، زیرا این غذا به زمان پخت زیادی نیاز دارد. همچنین تهیه مواد لازم و کله گوسفندان و همچنین تمیز کردن و آماده نمودن آن ها برای پخت نیز زمان زیادی از آنان می گیرد. معمولا کله پاچه را با لیمو ترش و نان سنگک سرو می کنند. کله پزی ها از صبح زود مغازه خود را باز می کنند و مشتری ها برای خوردن کله پاچه به آنها مراجعه می نمایند.
خوردن کله گوسفند نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان نیز مورد استقبال مردم است در بین این کشورها ، مردم کشور نروژ ابتدا کله گوسفند را کز می دهند ، سپس آن را پخته و با سیب زمینی و کلم مصرف می کنند. نکته قابل توجه در بین نروژی ها این است که آن ها فقط کله گوسفند را می خورند و هرگز پاچه این حیوان را نمی خورند!
اجزای کله پاچه
کله پاچه از اجزای مختلفی نظیر جگر، چشم، زبان، مغز، سیرابی و شیردان، بناگوش تشکیل شده است. هر کدام از این قسمت ها مزه ی خاص خود را دارد که ممکن است برخی قسمت ها به مزاج بعضی افراد لذیذ و خوشمزه نباشد. معمولا چشم قسمت محبوب کله پاچه می باشد که اکثر افراد آن را دوست دارند. در ادامه در مورد برخی قسمتهای کله پاچه اطلاعاتی در اختیار شما قرار می دهیم.
مغز
مغز گاو و گوسفند حدوداً به اندازه ۸ زرده تخم مرغ کلسترول دارد که معمولاً خوردن آن توصیه نمی شود؛ البته ترکیب چربی هایی نظیر تری گلیسیرید و کلسترول موجب افزایش جذب کلسترول و در نتیجه افزایش چربی خون می شود.
زبان
طبق هرم ماده غذایی زبان معادل با ۳ واحد گوشت می باشد که بدن انسان نیز روزانه به همین مقدار گوشت نیاز دارد و نباید بیشتر از این مقدار مصرف کند. زبان دارای ویتامینه B1 و B12 نیز می باشد که نقش بسیاری در خونسازی و عملکردی سیستم ایمنی بدن دارد.
پاچه
پاچه معادل دو واحد گوشت است و برای کسانی که بدنشان دچار سستی است و نیاز به محکم نمودن اندام هایشان دارند، مناسب است. طبع پاچه گوسفند سرد می باشد. رقیق کنندگی خون، التیام دهنده زخم ها و افزایش شیردهی مادر از خواص پاچه گوسفند می باشد. پاچه نسبت به سایر قسمت ها از چربی کمتری برخوردار است و منبع مناسبی برای پروتئین میباشد و برای کسانی که دچار پوکی استخوان هستند و استخوان های آن ها مرتبا دچار شکستگی میشود، مناسب است؛ اما در عین حال مصرف بیش از دوبار آن در ماه توصیه نمی شود.
بهترین و بدترین قسمت در کله پاچه
مغز گاو و گوسفند به دلیل داشتن کلسترول و چربی بسیار بالا جزء قسمت های از کله پاچه هست که خوردن آن توصیه نمی شود. بنابراین برای حفظ سلامتی خود تا حد امکان از خوردن مغز خودداری کنید. بهترین قسمت در کله پاچه نیز پاچه آن می باشد، چون چربی آن نسبت به سایر قسمت ها کمتر است و دارای خواصی می باشد که به آنها اشاره کردیم.
خواص کله پاچه
کله پاچه سرشار از ویتامین هایی نظیر ویتامین B، روی و آهن می باشد. بناگوش (گوشت صورت) دارای پروتئین زیادی است که پروتئین مورد نیاز بدن را تامین می کند. مغز نیز حاوی مقادیر زیادی ویتامین B12 می باشد. البته این نکته را در نظر بگیرید، ویتامین B حلال در چربی می باشد و جذب آن ها توسط کبد انجام می شود، بنابراین مصرف بیش از اندازه آن می تواند موجب آسیب رساندن به کبد شود.
کله پاچه همچنین باعث تقویت بافت استخوان میشود و برای کسانی که از درد استخوانی رنج میبرند، میتواند مفید باشد و باعث تقویت استخوان های آن ها شود.
از جمله خواص سیرابی این است که نسبت به کله پاچه دارای چربی کمتری می باشد و برای افرادی که ناراحتی معده و اثنی عشر دارند، مفید است چون بافت سلولهای مخاط معده را ترمیم می کند.
مضرات کله پاچه
کله پاچه دارای کلسترول بسیار بالایی می باشد (به عنوان مثال خوردن یک مغز معادل خوردن هشت تخم مرغ می باشد). کلسترول موجود در آن در رگ ها رسوب خواهد کرد و در نتیجه موجب گرفتگی رگ ها و در نهایت سکته مغزی و قلبی خواهد شد. کله پاچه غذایی بسیار سنگین می باشد که هضم آن دشوار است؛ بنابراین توصیه می شود که در وعده صبحانه مصرف و از خوردن آن در وعده شام جلوگیری شود. چون ممکن است باعث بی خوابی و ناراحتی های معده گردد.
در نظر گرفتن این نکته نیز ضروری می باشد؛ کسانی که کله پاچه مصرف می کنند باید به طور مداوم تحرک نیز داشته باشند؛ تحرک و خوردن کله پاچه با یکدیگر رابطه مستقیم دارد و به کسانی که بدون تحرک هستند خوردن کله پاچه به هیچ عنوان توصیه نمی شود. چون به دلیل کالری، چربی و کلسترول بالای آن مشکلاتی نظیر چاقی مفرد، کلسترول و چربی خون بالا و بسیاری از موارد دیگر را برای فرد ایجاد می کند.
برای کاهش میزان کلسترول و چربی جذب شده از غذای کله پاچه پیشنهاد می شود به پیاده روی به مدت یکی دوساعت پیشنهاد می شود و این غذای خوشمزه را تنها در زمان صبحانه یا نهار میل کنید .
خواص زبان گوسفندی
گوشت زبان سرشار از کالری و اسیدهای چرب و همچنین روی ، آهن و ویتامین B است . مصرف زبان گوسفندی با مشورت پزشک برای مادران باردار می تواند مفید باشد .
تغذیه مطلوب برای پرورش گوسفند نیز یکی از مهم ترین معیارها برای داشتن کله پاچه ای سالم است که دامداران مجموعه بازار گوسفند همواره به آن توجه دارند برای اطلاع از قیمت گوسفند زنده می توانید با ما تماس بگیرد.
مصرف کله پاچه را در کدام وعده توصیه می شود؟
برخی افراد آن را به عنوان صبحانه و برخی به عنوان ناهار یا حتی در وعده شام می خورند. مرسوم است کله پاچه در وعده صبحانه مصرف شود اما به هر حال مهم آن است که کله پاچه را به عنوان وعده اصلی غذایی بخوریم و ۲ وعده دیگر در روز سبک باشد. اگر کله پاچه در وعده شام خورده می شود باید حتما فاصله زمانی ۲ ساعته تا خواب رعایت شود. در غیر این صورت غذا به خوبی هضم نمی شود و خواب آشفته ای خواهید داشت.
نتیجه گیری
در نهایت از این مطلب می توان نتیجه که مصرف کله پاچه در حد اعتدال (ماهانه یکی، دوبار) برای افرادی که ناراحتی خاصی ندارند مشکلی نخواهد داشت. چون ویتامین ها و برخی دیگر از مواد مورد نیاز بدن را دارا می باشد. اما مصرف بی رویه آن می تواند مشکلات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد و سلامت انسان را به خطر بیاندازد.
بازارگوسفند
***
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه کویر، ایرانیان به غذای سنتی کله پاچه علاقه زیادی دارند، اما این غذا که در فصل زمستان به دلیل گرم و پرکالری بودن آن طرفدار بیشتری نیز پیدا میکند، به دلیل چربی بالایی که دارد، برای همگان توصیه نمیشود.
"محمدی"، متخصص تغذیه به ایسنا میگوید: ویژگی بارز کله پاچه، پروتئین باکیفیت و ضرر حتمی آن بالا بردن کلسترول خون است که میتواند در رگهای خونی رسوب کرده و با انسداد عروق ظریف، خون رسانی در قلب، مغز و ریه را مختل و باعث ایجاد سکته قلبی و مغزی شود.
وی معتقد است: مصرف یک یا دوبار این غذا در هفته خطرناک، ولی یک یا دو وعده آن در ماه اشکالی ندارد.
این متخصص تغذیه میگوید: از نظر تغذیهای، بهترین قسمت پاچه است که چربی کمی دارد و بدترین بخش مغز بوده که سرشار از کلسترول است، جالب این که بدانید مغز گاو یا گوسفند به اندازه ۸ زرده تخم مرغ کلسترول دارد و جزو مواد غذایی بسیار پرچرب محسوب میشود، البته توام بودن چربیهایی مثل تری گلیسیرید با کلسترول، جذب کلسترول را بالا برده و باعث افزایش چربی خون میشود.
محمدی میگوید: برخی افراد آن را به عنوان صبحانه و برخی به عنوان ناهار یا حتی در وعده شام میخورند، مرسوم است کله پاچه در وعده صبحانه مصرف شود، اما به هر حال مهم آن است که کله پاچه را به عنوان وعده اصلی غذایی بخوریم و دو وعده دیگر در روز سبک باشد، اگر کله پاچه در وعده شام خورده میشود، باید حتما فاصله زمانی دو ساعته تا خواب رعایت شود، در غیر این صورت غذا به خوبی هضم نمیشود و خواب آشفتهای خواهید داشت.
وی ادامه میدهد: مصرف کلهپاچه بر خلاف باور مردم مقوی نیست، بلکه فقط انرژیزا است و خطرناکترین چربی غذایی است، به طوری که سالمندان به هیچ وجه نباید از آن مصرف کنند، چرا که جوانان با خوردن کلهپاچه و در نهایت انجام فعالیت بدنی میتوانند چربی آن را بسوزانند، ولی یک سالمند چنین توانمندی را ندارد و میتواند با مصرف کلهپاچه مشکلات بسیاری را برای خود ایجاد کند.
این متخصص تغذیه در پاسخ به این سوال که آیا خوردن آبغوره، نارنج یا آبلیمو بعد از کله پاچه به کاهش جذب چربی آن کمک میکند؟ میگوید: آثار مضر کله پاچه با مصرف این چاشنیها از بین نمیرود، مواد ترش تنها احساس دهانی ما را برطرف میکنند و چربی را از دهان میشویند. یادتان باشد وقتی کلسترول وارد دستگاه گوارش شد، جذب میشود و درصدی که دفع میشود، به قدری کم است که قابل محاسبه نیست.
محمدی در خصوص چربی سیرابی نیز می گوید: سیرابی کلهپاچه در مقایسه با گوشت گاو و گوسفند کالری و چربی کمتری دارد، اما از نظر پروتئین مشابه با گوشت قرمز است، اما کم ضررتر از سایر اجزای کله پاچه است.
وی میگوید: کله پاچه اگر غذایی سنگین و دیرهضم به شمار میآید، اما "کلسترول" آن برای قلب و مغز کودکان بسیار مفید و در آنها بسیار سریع هضم میشود و اثرات بدی بر روی سلامتی آنها به جا نمیگذارد.
محمدی می افزاید: پخت ناقص کلهپاچه یا تهیه غیربهداشتی آن میتواند منبع انتقال انواع عوامل بیماریزا به بدن افراد باشد، از این رو باید برای خرید کلهپاچه از مکانهای مجاز استفاده شود و هرگونه بوی غیرطبیعی و نامطبوع و تغییر رنگ میتواند نشان از فاسد بودن کله پاچه باشد.
به گزارش ایسنا، سبک زندگی امروزه افراد همراه با بیتحرکی است وعدم تحرک کافی در کنار مصرف غذاهای پرچربی مانند کلهپاچه، میتواند برای سلامتی افراد به خصوص افراد مبتلا به چربی خون و بیماران قلبی بسیار مضر باشد.