نقش ‏بهجت سلیمان در تاریخ سوریه

بسیاری بهجت سلیمان را به واسطه کتاب‌ها و آراء وی یا دوران سفارت وی در اردن می‌شناسند؛ اما او نقش بسیار مهم‌تری در تاریخ ‎سوریه ایفا کرد.

عصراسلام: برای درک نقش تاریخی وی، باید به قرن بیستم بازگشت. ‏تاریخ ‎سوریه در قرن بیستم با کودتاهای نظامی گره خورده است. در هر کودتا هم بحث «اقلیت/اکثریت» یا طائفه‌های مذهبی نقش محوری ایفا کردند. در کودتاهای «حسنی الزعیم» و «سامی الحناوی» نهایتا فرماندهان نظامی وابسته به اقلیت‌ها (کرد، علوی، دروز، چرکس و مسیحی) ارتقا یافتند.

‏کودتای ادیب الشیشکلی، یک کودتای کاملا طائفه‌گرایانه از سوی ژنرال‌های اهل تسنن (اکثریت) بود. گرچه ادیب الشیشکلی اصالتا کرد بود؛ اما خطر تأثیرگذاری افسران وابسته به اقلیت را دریافته بود و بعد از دستیابی به قدرت آن‌ها را تصفیه کرد! تصفیه‌ها، ترورها و محاکمه شامل بسیاری از تیمسارهای وابسته به اقلیت‌های قومی شد؛ مانند سامی الحناوی، آرام کرهموکیان، بهجت کلاس، محمود شقیر، خالد جادا و...

در این تصفیه‌ها، افسران ارشد علوی سهم بالایی داشتند؛ مانند سرهنگ محمد ناصر فرمانده پدافند و غسان جدید رئیس پلیس نظامی. این تصفیه‌ها از نظر زمانی دقیقا در دوره‌ای رخ داد که ‎حافظ اسد به تازگی دوره افسری را طی کرده بود.

پس از آن ماجرا تا دوره وحدت مصر و سوریه، فرماندهان ارشد ارتش سوریه عموما سنی بودند؛ تا این‌که در جریان انقلاب (کودتا) ۸ مارس ۱۹۶۳، حزب بعث اداره ارتش و دولت را در دست گرفت.

در سال ۱۹۶۶، پس از تفوق «صلاح جدید» بر «امین الحافظ»، بیش از ۴۰۰ افسر هوادار امین الحافظ بازنشسته شدند که عمدتا سنی بودند! اما در جریان کودتای نافرجام «سلیم حاطوم» (دروزی) در سال ۱۹۶۷، صلاح جدید به «احمد سویدانی» (سنی) پناه برد و او به ریاست ستاد مشترک نیروهای مسلح رسید. تا این‌که بالاخره در سال ۱۹۷۰ حافظ الأسد در جریان کودتای موسوم به «الحرکة التصحيحية»، قدرت را به دست گرفت و طی یک سال به تحکیم و قبضه کامل قدرت پرداخت.

این سال مقارن با دوره فارغ التحصیلی ‎بهجت سليمان از دانشکده افسری است. حافظ اسد با مشاهده تجارب مکرر کودتا طی سه دهه پیش از آن، قصد داشت وزن ژنرال‌ها و فرماندهان ارشد ‎علوی را در ارتش سوریه بالا ببرد؛ اما در این راه، دو چالش عمده داشت:

۱- تا پیش از قبضه قدرت، فرماندهی ستاد کل با فرماندهی سنی بود.

۲- اکثریت ملت و تبعا فسران ارتش، سنی بودند.

و این مأموریت بزرگ و اساسی را یک نفر فرماندهی و اجرا کرد: سرلشگر ‎بهجت سليمان.

علویزاسیون ارتش و تثبیت قدرت در خاندان اسد، کاری بود که او کلید زد و پیش از پایان عمر، ثمره راهی که آغاز کرده بود را مشاهده نمود و امروز فرماندهان ارشد ارتش سوریه، تقریبا همگی علوی است.

علیرضا مجیدی

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بزودی نابود می شود

	هرگز از بین نمی رود