بیماری منیر بیماری است که در آن فشار گوش داخلی افزایش پیدا می کند. از آنجا که گوش داخلی مسئول حس شنوایی و تعادل است، بیماری مینیر اغلب این توابع را تحت تاثیر قرار می دهد.

عصراسلام: بیماری مینییر یک اختلال در گوش داخلی است که منجر به فرم چرخشی سرگیجه، از دست دادن شنوایی و صدای زنگ در گوش (وزوز گوش) شده، و میتواند ناتوان کننده باشد.
چه عواملی باعث بیماری مینییر "Meniere" میشود؟
به طور کلی دلیل اصلی بیماری مینیر مشخص نیست اما دانشمندان معتقدند که علت بیماری تغییر مایعات در لولههای گوش داخلی است. سایر دلایل ذکر شده عبارتند از بیماری خود ایمنی، آلرژی و ژنتیک.
علائم بیماری مینیر چیست؟
علائم بیماری مینیر به صورت "بخش بخش" یا "حمله" ظاهر میشود. این علائم عبارتند از:
• احساس سرگیجه به همراه حملاتی که از چند دقیقه تا ۲۴ ساعت طول میکشد
• از دست دادن شنوایی در گوش آسیب دیده
• وزوز گوش یا احساس صدای زنگ در گوش آسیب دیده
• پری شنیداری، احساس پر بودن گوش یا گرفتگی آن
• از دست دادن تعادل
• سردرد
• حالت تهوع، استفراغ و تعریق ناشی از سرگیجه شدید
فردی که به بیماری منییر مبتلا است، حداقل دو یا سه مورد از علائم زیر را همزمان تجربه میکند:
• سرگیجه
• از دست دادن شنوایی
• وزوز گوش
• پری شنیداری
بیشتر افراد مبتلا به بیماری مینیر در بین دورهها علائمی را تجربه نمیکنند. بنابراین اگر در یک دوره حملهای رخ ندهد، بسیاری از این علائم میتوانند به دلیل مشکلات دیگری در گوش ایجاد شده باشند. این احتمال وجود دارد که بیماری مینیر با سایر اختلالات گوش داخلی مانند لابیرنتیت "labyrinthitis” اشتباه گرفته شود.
فشار مایع داخل حلزون گوش یا آندوسف بالا رفته و سبب ایجاد علائمی مانند سرگیجه دورانی، افت شنوایی، حس عصبی، وزوز گوش و احساس پری گوش می شود.
فرد مبتلا به بیماری منییر میتواند یکی از علائم یا هر چهار علامت بالا را داشته باشد اما تا زمانی که سرگیجه ایجاد نشده نمی توان تشخیص منییر گذاشت.
زمان سرگیجه بیمار مبتلا به منییر از ۲۰ دقیقه تا چندین ساعت متغیر است.
سرگیجه واقعی دورانی است و بیمار احساس می کند که محیط به دور او می چرخد یا خود او داخل یک تاب و جسم مدور است و به دور محیط می چرخد.
سرگیجه همراه همراه با حمله استفراغ، تهوع و تعریق همراه است؛ با حرکت دادن سر این حالات بدتر می شود.
همراهی سرگیجه با استفراغ سبب ترس زیادی برای همراهان می شود.
دقت داشته باشیم در هر گونه سرگیجه ، تهوع و استفراغ حتما باید به فکر مسائل دیگر مانند آریتمی قلبی و مشکلات قلبی باشیم.
توصیه می شود در مواردی که بیمار علائم مذکور را دارد حتما به اورژانس مراجعه نماید.
بیماری که سابقه حملات مشابه را دارد و تشخیص بیماری منییر برای او از قبل توسط متخصص گوش و حلق و بینی داده شده می تواند موقع ایجاد سرگیجه دورانی از داروهای ضد تهوع و ضد سرگیجه مثل اندانسترون ، دیازپام و دیمن هیدرینات استفاده نماید.
حملات سرگیجه منییر در طی رانندگی و در حین کار می تواند برای بیمار خطرناک باشد لذا به بیماران مبتلا به منییر توصیه می شود داروهای خود را به طور ناگهانی و بدون اطلاع پزشک معالج تغییر ندهد.
روشهای تشخیص بیماری مینیر
شرح حال بیمار: پزشک ابتدا به گرفتن شرح حال و معاینات بالینی میپردازد، موارد زیر در تشخیص این بیماری کمک کننده هستند:
• دو حملهی سرگیجه هر یک به مدت ۲۰ دقیقه یا بیشتر، اما کمتر از ۱۲ ساعت است.
• تایید از دست دادن شنوایی توسط آزمون شنوایی
• وزوز یا احساس گرفتگی گوش
• حذف سایر علل شناخته شده ایجاد کنندهی علائم
ارزیابی شنوایی: توسط یک آزمون شنوایی سنجی میتوان چگونگی شناسایی صداها زیر و بم، بلند و آهسته و همچنین چگونگی تفسیر کلمات بین کلمات مشابه را بررسی کرد. افراد مبتلا به بیماری مینیر معمولا در شنیدن صدا با فرکانس پایین یا ترکیب فرکانس بالا و پایین با شنوایی طبیعی در فرکانسهای متوسط دچار مشکل هستند.
ارزیابی تعادل: در اکثر افراد مبتلا به بیماری مینیر احساس عدم تعادل در بین دو حملهی سرگیجه بهبود مییابد، اما ممکن است که برخی از مشکلات تعادل به صورت مداوم وجود داشته باشند.
آزمایشاتی که عملکرد گوش داخلی را ارزیابی میکنند، عبارتند از:
ویدیونیستاگموگرافی (VNG): این آزمون با بررسی حرکات چشم، عملکرد تعادل را ارزیابی میکند، حسگرهای تعادلی در گوش داخلی با عضلات کنترل کنندهی چشم مرتبط هستند، این شرایط فرد را قادر میسازد که بتواند با تمرکز چشمی به یک نقطه سر خود را تکان دهد.
تست صندلی چرخان: همانند ویدیونیستاگموگرافی عملکرد گوش داخلی را به وسیله حرکات چشم میسنجند، فرد بر روی یک صندلی چرخان که توسط کامپیوتر کنترل و باعث تحریک گوش داخلی میشود، مینشیند.
تست تعادل VEMP: این آزمایش نه تنها به تشخیص بیماری مینیر بلکه به زیر نظر گرفتن آن نیز کمک میکند و تغییرات مشخصی را در گوش درگیر نشان میدهد.
پوسچروگرافی: این آزمایش کامپیوتری نشان میدهد که فرد بر کدام بخش از سیستم تعادل – بینایی، چشمها، عملکرد گوش داخلی یا حس پوست، عضلات، مفاصل و تاندونها، بیشتر تکیه دارد و دچار مشکل است. در این آزمایش با استفاده از یک طناب ایمنی فرد بر روی یک سطح ایستاده و سعی میکند تا تعادل خود را در حالات مختلف حفظ کند.
تست vHIT: این تست جدیدترین آزمایش است که در آن با استفاده از یک فیلم واکنشهای چشم به حرکات ناگهانی را اندازه گیری میکنند، در حالی که فرد به یک نقطه متمرکز شده است، سر به سرعت و غیر منتظره میچرخد و اگر چشم از تمرکز بر هدف با تکان خوردن سر خارج شود، فرد دچار یک عکس العمل غیرطبیعی است.
الکتروکوکلئوگرافی: در این روش واکنش گوش داخلی را با استفاده از چند الکترود و ایجاد صدا ثبت میکنند و میزان غیرطبیعی بودن مایع درون گوش را تعیین میکند، اما تست اختصاصی جهت تشخیص بیماری مینیر نیست.
آزمایش خون و تصویربرداری مانند MRI ممکن است جهت رد کردن سایر شرایط با علائم مشابه بیماری مینیر مانند تومورهای مغزی یا مولتیپل اسکلروز، استفاده شود.
درمان بیماری مینیر
گرچه این بیماری درمان قطعی ندارد، امامیتوان با برخی از اقدامات علائم آن را کنترل کرد.
تغییر سبک زندگی:
ترک سیگار: به نظر میرسد وزوز گوش با سیگار کشیدن مرتبط است، بنابراین ترک سیگار ممکن است به کاهش علائم و تسکین عوارض کمک کند.
کاهش استرس و اضطراب: بیماری مینیر با استرس و اضطراب نیز مرتبط است، اما اینکه استرس و اضطراب عامل بیماری است و یا بالعکس، شناخته شده نیست، با این حال، برخی مطالعات نشان میدهد که استرس خوب و مدیریت اضطراب میتواند به کاهش شدت علائم کمک کند.
کاهش مصرف نمک: از آنجایی که مصرف نمک باعث حفظ آب در بدن میشود، بنابراین توصیه میشود که مصرف نوشیدنیها و مواد غذایی غنی از سدیم را کاهش دهید.
کاهش مصرف کافپین: نوشیدنیهای کافئین دار باعث بدتر شدن علائمی مانند وزوز گوش میشوند، بنابراین بهتر است که مقدار این محرک را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
افزایش وعدههای غذایی: مصرف پنج یا شش وعده غذایی کوچک به جای سه وعدهی حجیم در روز برای بدن مفیدتر است، این الگوی غذایی با حفظ متابولیسم و کنترل مایعات بدن باعث بهبودی علائم بیماری مینیر میشود، همچنین انتخاب یک شیوه زندگی سالم میتواند میزان و شدت علائم بیماری مینیر را کاهش دهد.
اجتناب از مصرف الکل: الکل میتواند حجم مایع گوش داخلی را به شیوههای مضر تحت تاثیر قرار دهد، بنابراین باید از مصرف مشروبات الکلی پرهیز شود.
مصرف مایعات بیشتر: سعی کنید به طور منظم آب مصرف کنید و در آب وهوای گرم و ورزش شدید حواستان به تامین آب بدن باشد.
پرهیز از مصرف اسیدآمینهی تیرامین: تیرامین یک اسید آمینه موجود در طیف وسیعی از غذاها، از جمله جگر مرغ، گوشت دودی، شراب قرمز، پنیر به عمل رسیده، آجیل و ماست است و محرک شناخته شدهی میگرن است، بنابراین تا حدالامکان از مصرف آن اجتناب کنید.
داروها:
این داروها عبارتند از:
• داروهای بیماری حرکت مانند مکلیزین یا دیازپام که به حالت تهوع و استفراغ در حین چرخش و حرکت کمک میکند.
• داروهای ضد تهوع مانند پروکلروپرازین که در درمان حالت تهوع در حین سرگیجه مؤثر است.
• داروهای ادرارآور، برای مثال ترکیبی از تریامترین و هیدروکلروتیازید به کاهش احتباس مایعات کمک میکند.
• کاهش مایع احتباسی بدن به تنظیم حجم و فشار مایع درون گوش کمک و باعث کاهش علائم و تکرر حملهها میشود.
تزریق در گوش میانی:
تزریق برخی داروها به گوش میانی علائم سرگیجه را بهبود میبخشد، که عبارتند از جنتامایسین، آنتی بیوتیک و استروئیدها از جمله دگزامتازون.
عمل جراحی:
در صورت عدم پاسخ دهی به اقدامات درمانی دیگر یا علائم شدید عمل جراحی گزینهی مناسبی است، گزینههای جراحی عبارتند از:
باز کردن و تخلیهی کیسه اندولنفاتیک: که در آن بخش کوچکی از استخوان کیسه اندولنفاتیک برداشته میشود.
لابیرنتکتومی: بخشی از گوش داخلی را با استفاده از عمل جراحی برمیدارند.
قطع عصب وستیبولار: در این اقدام عصب وستیبولار برش داده میشود.
درمان توانبخشی وستیبولار: این اقدام از طریق تمرینات و فعالیتهایی با هدف کمک به بدن و توانایی پردازش اطلاعات درست توسط مغز باعث کمک به افرادی که در بین حملات سرگیجه دچار اختلال در تعادل هستند، میشود و به افرادی که توانایی شنوایی خود را از دست دادهاند، کمک میکند.
منابع: مجله پزشکی رسا، دکترتو