در آبان ماه هیئت داوران جایزه مصطفی (ص) اوگور شاهین یکی از مدیران شرکت بیون تک آلمان که مشترکا با شرکت فایزر آمریکایی واکسن کرونا را ساخته است برنده گرانترین جایزه علمی خاورمیانه شد.
عصراسلام: جایزه ای که پنج سال است در ایران بنیانگذاری شده است و در حالیکه محققان ایرانی با مشکلات سنگین تحریم و نبود امکانات دسته و پنجه نرم می کنند به منتخبان مسلمانی داده می شود که اتفاقا در کشورهای غربی کار می کنند. مبلغ اینجایزه نیم میلیون دلار یعنی معادل دوازده و نیم میلیارد تومان است.
طنز تلخ آن است در حالیکه سازنده واکسن فایزر پاداش گرانبهایی از جمهوری اسلامی دریافت کرده است، خرید این واکسن ممنوع شده است. من نمی خواهم به این مسئله ورود کنم، چون نه رشته تخصصی من است و نه سرم درد می کند.
من یک محقق گیاهشناسیام که چند سال پیش به عنوان سرآمد علمی توسط همان معاونتی شناخته شدم که این جایزه گران قیمت را به کسی داده است که شاید در حال حاضر ثروتمندترین شرکت جهان شده باشد. اما همین معاونت پنجاه میلیون تومان گرانتی که به ما تعهد داده بود نداد و خدا میداند که چه مشکلاتی برای من پیش آمد. من قصد داشتم از معاونت علمی ریاست جمهوری شکایت کنم که متاسفانه وقت برای این کار نداشتم.
جناب آقای سورنا ستاری، چگونه به خودتان اجازه میدهید که چنین جایزه گرانی را به محققانی بدهید که در کشورهای غربی کار می کنند ولی محققان داخلی سخت در تنگناهای مالی و تحریمی هستند؟ شوربختانه شما شناخت درستی از علم و فلسفه دادن جایزه های علمی ندارید. در این چند سال که این جایزه را راه انداخته اید، تمامی برندگان شما کسانی بودند که کارهایشان صرفا جنبه کاربردی علم داشته است و کسانی هستند که به دلیل ماهیت کاریشان به گرانتهای بسیار بالا دسترسی دارند.
شما هنوز نمیدانید که دولتها و نهادهای خیریه نباید بودجههای خود را صرف پژوهشهایی کنند که دستاورد آنها به تولید محصول منجر می شود. این پژوهشگران به راحتی به منابع مالی حمایتی از صنعت دسترسی دارند. پژوهشهای کاربردی تنها در سایه علوم پایه قوی رشد می کنند. متاسفانه شما دشمن علوم پایه اید. شما نمیدانید که دولت المان که شرکتهای شبیه جناب اوگور شاهین در ان رشد کرده است نمیتواند از حمایت های دولتی برخوردار شود. چون صنعت در آن کشور از پژوهشهای کاربردی حمایت می کند. حالا که هموطنانتان اجازه ندارند از واکسن شرکتی که شما به او جایزه نیم میلیون دلاری دادهاید استفاده کنند، بهتر است استعفا دهید.
حسین آخانی