الویر از گروه کلمات البرز و الوند بوده که ال به معنای کوه و ویر به معنای یاد میباشد و روی هم رفته به معنای کوه یادگار است.
زبان اصلی مردم الویر، زبان الویری-ویدری است که یکی از گویشهای زبان تاتیست و نزدیکترین گویش به آن ویدریست که در روستای ویدر گویش میشود. الویری-ویدری را یک زبان با کد (avd) به حساب میآورند.
گويش الويری از گویشهای زبان تاتی است و در گروه زبانهای ایرانی شمال غربی جای میگیرد؛ از ويژگی های اين گويش حفظ جنس (مونث و مذکر) در اسامی، درسوم شخص مفرد ضمايرشخصی، درافعال و صفات است؛ همچنين ساختمان فعل لازم و متعدی از يکديگر متفاوتند بدين ترتيب که در افعال ناگذر (لازم) شناسه مانند زبان فارسی بعد از ريشهی فعل قرار میگیرد اما درافعال گذرا (متعدی) ابتدا شناسه سپس ريشهی فعل آورده میشود.
از آثار قدیم آن دو قعله خرابه یکی در وسط آبادی و دیگری در اراضی مزرعه شور است که در نتیجه کاوش آثار قدیم دیده میشود. در این ده ۹ باب نجاری، ۱۴ باب آهنگری، ۸ باب کفشدوزی، ۲ باب خیاطی و ۱ باب دبستان است. مزارع شور، دارخانی، نزدیک میان چشمه، باقربلاغی، چشمهٔ رمضان، کوپین زرنده، محمد صالح و اوزون باییر جزء این دِه است.
الویر از نظر لغت از گروه کلمات البرز و الوند میباشد بنابراین به همان اندازه که البرز و الوند در تاریخ ایران سابقه دارند الویر نیز دارای سابقه میباشد و به یقین یکی از قدیمیترین روستاهای ایران است و با توجه به شواهد وقراین میتوان آن را دست کم باقیمانده دوره مادها و هخامنشیان دانست.
حمدالله مستوفی در کتاب نزهت القلوب تالیف سال ۷۴۰ هجری قمری الویر را یکی از دهات بزرگ خرقان قلمداد کرده است. عین عبارت ایشان چنین است:
خرقانین: ولایتی است چهلپاره ده دارد و از اقلیم چهارم هوایش به سردی مایل است و آبش از چشمهها که از آن کوهها برمی خیزد و درو غله و میوه باشد و پنبه کمتر باشد. آبه، اروان، الیشار، کلنجین، طبشکری، الویر و سیف آباد از معظمات قرا آن است.
علی محمد محسنی الویری