اندر فواید و مضرّات گرمابه و میخانه!

از دوران باستان متأخر تا دوران شکل‌گیری اسلام سنّتی، یعنی میان سده‌های چهارم تا دهم میلادی، تغییر دین و آیین، ازدواج با پیروان ادیانِ دیگر، و شرکت در مراسم مذهبی و جشن‌های دیگران بسیار متداول بوده است

. جالب این است که در آن دوران دو مکانِ اصلی برای مناظره و مباحثه و مجادله میان زرتشتیان، یهودیان، مسیحیان، و مسلمانان وجود داشته است: گرمابه‌ها و میخانه‌ها!

این دو مکان آنچنان محل گفت‌وگوهای پرشورِ بیناادیانی قرار گرفته بودند که روحانیان و متولیانِ بعضی از ادیان پیروانِ خود را از رفت‌وآمد به آن مکان‌ها منع می‌کردند تا مبادا فردِ سست‌ایمان در این مکان‌ها «سخنانِ مگو» را بشنود و به دین و آیینِ دیگری درآید!

برای نمونه، «شورای پنجم−ششم» مسیحی که در سال ۶۹۲ میلادی در قسطنطنیه تشکیل شد مسیحیان را از حمام‌کردن با یهودیان منع کرد! یا در متن «روايات اَشاوَهيشتان» که مجموعه‌ای از قوانین زرتشتی است که به‌صورت ۴۴ پرسش و پاسخ آمده است، زرتشتیان از رفتن به گرمابه‌های مسلمانان منع شده‌اند! به‌همین طریق، مسیحیانی که پس از شرکت در مراسم کلیسا به میخانه‌های یهودیان می‌رفته‌اند مورد مذمت قرار گرفته‌اند! همچنین در کتاب «دادِستان دینی» نوشته‌ی منوچهر پورِ یودانیام، که موبدِ موبدانِ زرتشتی در سده‌ی سوم هجری بوده است، آمده است که زرتشتیان اجازه دارند که شراب را فقط به غیرمؤمنان بفروشند (مبادا که با پیروانِ ادیانِ دیگر وارد مباحثه شوند)!

اما گویی که امروزه نقش گرمابه‌ها و میخانه‌ها را شبکه‌های ارتباطی و اجتماعیِ مجازی ایفا می‌کنند و «سخنان مگو» را فراتر از مرزها و مدرسه‌ها و منبرها میان آدمیان می‌پراکنند.

زهیر میرکریمی

مطالب این یادداشت برگرفته از منبع زیر است:

Hoyland, Robert G. Seeing Islam As Others Saw It: A Survey and Evaluation of Christian, Jewish and Zoroastrian Writings on Early Islam, Princeton: Darwin, 1997, n. 4.

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بزودی نابود می شود

	هرگز از بین نمی رود