ایستگاه فضایی بینالمللی هر ۹۰ دقیقه یکبار در مداری تعیینشده به دور زمین میچرخد. در روزهایی که آسمان صاف و بیابر است میتوان این ایستگاه را با چشم غیرمسلح (بدون تجهیزات) دید.

عصراسلام: فضانوردان ساکن ایستگاه بینالمللی فضایی چندین برابر ساکنان زمین، تحویل سال نو میلادی را تجربه میکنند؛ نخستینبار در ساعت ۱۳ به وقت اروپای مرکزی و پس از آن چندین بار دیگر.
سرگئی سورچکوف، فضانورد روسی ساکن ایستگاه بینالمللی فضایی در توییتی اعلام کرد فضانوردان ساکن این ایستگاه امسال ۱۶ بار تحویل سال نو میلادی را جشن میگیرند.
ایستگاه بینالمللی فضایی در مداری به ارتفاع متوسط حدود ۴۰۰ کیلومتر از زمین قرار دارد. ارتقاع ایستگاه از زمین متغیر است و معمولا با استفاده از موتورهای ویژه این ارتفاع تنظیم میشود. ایستگاه فضایی همچنین با سرعت حدود ۲۷ هزار کیلومتر در ساعت دور زمین میچرخد. تعداد این چرخشها یکبار در هر ۹۰ دقیقه است که ۱۶ بار در طول ۲۴ ساعت میشود.
امسال نخستین تحویل سال برای فضانوردان ساکن ایستگاه ساعت ۱۳ به وقت اروپای مرکزی رخ داد. در این لحظه ایستگاه فضایی در ارتفاع ۴۰۰ کیلومتری زمین و بر فراز شبهجزیره روسی کامچاتکا قرار داشت.
بنا بر اعلام آژانس فضایی روسیه "روسکوسموس" فضانوردان ایستگاه فضایی ورود به سال ۲۰۲۱ را دور میزی جشن گرفتند که روی آن از جمله ساندویچ خاویار چیده شده بود. آنها همچنین به مناسبت آغاز سال نو به یکدیگر هدیه دادند.
ایستگاه بینالمللی فضایی که نزدیک به ۲۰ سال از عمر آن میگذرد، در حال حاضر هفت سرنشین دارد.
دو سرنشین روس ایستگاه فضایی با یک پیام ویدیویی سال نو را به هموطنان و همنوعان خود بر روی زمین تبریک گفتند.
سرگئیی ریشکوف، یکی از دو فضانورد روس در پیام خود گفت، سال ۲۰۲۰ یک آزمایش برای سیاره ما، کره زمین بود. این فضانورد روس در پیام خود همچنین گفت: «این نیز اثبات شد وقتی که بشریت در مبارزه برای آنچه که برای همه ما مهم است، یعنی زندگی، متحد میشود، هیچ گونه پاندمی توان مقاومت در برابر آن ندارد.»
بیستمین سالگرد اقامت انسان در ایستگاه فضایی بینالمللی
انوشه انصاری نخستین زن ایرانیتباری است که به عنوان توریست در سال ۲۰۰۶ به ایستگاه فضایی سفر کرد. خانم انصاری در این ایستگاه فضایی آزمایشهای علمی برای آژانس فضایی اروپا انجام داد. او هزینه سفر خود را که حدود ۲۰ میلیون دلار بود شخصا پرداخت کرد.
در سالهای اخیر شرکت خصوصی اسپیسایکس در آمریکا با ساخت موشکهای قوی فالکون ۹ اعلام کرد که مدولهایی برای پیوستن به ایستگاه فضایی را نیز آماده کرده است. سرانجام در سال ۲۰۲۰ اسپیسایکس توانست از خاک آمریکا دو فضانورد را عازم ایستگاه فضایی بکند.
نخستین مدول ایستگاه فضایی که در سال ۱۹۹۸ به فضا پرتاب شد حدود ۱۹ هزار کیلوگرم وزن داشت و طول آن حدود ۱۲ متر بود. این قسمت به سفارش آمریکا بود، اما ساخت آن را روسیه برعهده گرفت.
در شرایط عادی حدود ۶ نفر میتوانند در ایستگاه فضایی اقامت و کار کنند. سرعت گردش ایستگاه فضایی بیش از ۲۷ هزار کیلومتر در ساعت است. این ایستگاه پس از ماه نورانیترین جسم در آسمان شبانه برای ساکنان زمین است.
ویلیام شپرد از آمریکا در میان دو همکار خود از روسیه یوری گیدژنکو و سرگئی کریکالوف. این سه فضانورد در دوم نوامبر ۲۰۰۰ سفرشان را آغاز کردند و به مدت ۱۳۸ روز در ایستگاه فضایی ماندند.
بهطور معمول ماموریت هر گروه از فضانوردان در ایستگاه فضایی حدود ۵ ماه و نیم طول میکشد. اما تا کنون دو فضانورد بیش از دیگر همکاران خود در ایستگاه اقامت داشتهاند. اسکات کلی از آمریکا و میخائیل کورنینکو از روسیه. اقامت ایندو در ایستگاه فضایی حدود یک سال بود.
کریس هدفیلد، فضانورد کانادایی در کریسمس ۲۰۱۲ در ایستگاه فضایی. در سالهای گذشته فضانوردان ۱۸ کشور در ایستگاه فضایی اقامت داشتهاند. بیشتر فضانوردان و پژوهشگران از کشورهای آمریکا و روسیه بودهاند. فضانوردانی نیز از کشورهای آلمان، ژاپن، کانادا، ایتالیا، فرانسه، برزیل و بریتانیا به ایستگاه فضایی اعزام شدهاند.
تا کنون بیش از ۲۱۰ "راهپیمایی" در فضا در نزدیکی ایستگاه فضایی صورت گرفته است. فضانوردان به این گونه ماموریتها میگویند: "فعالیت خارج از ایستگاه". در این عکس مایک هاپکینس در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۳ خارج از ایستگاه فضایی راهپیمایی میکند.
ساعت کار پژوهشگران حدود ۳۵ ساعت در هفته است. آلکساندر گرست، فضانورد آلمان برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴ عازم ایستگاه فضایی شد. در ماموریت اول او آزمایشاتی در باره تاثیر بیوزنی بر بدن انسان انجام داد. گرست در سفر دومش در سال ۲۰۱۸ به عنوان فرمانده ایستگاه فضایی مشغول فعالیت بود.
فضانوردان پس از انجام ماموریت معمولاً با فضاپیمای سایوز به زمین باز میگردند. سایوز در مسافتهای پایانی با باز کردن چتر فرودی "آرام" را برای سرنشینان فراهم میکند.
مهمترین دستاوردهای فضایی در سال ۲۰۲۰
سال ۲۰۲۰ را می توان سالی موفق در حوزه مطالعات فضایی به شمار آورد. برای مثال در این سال ، دو فضاپیما نمونه های گرانبهایی از سیارک ها را به دست آوردند ، یک فضاپیمای جدید با قابلیت حمل انسان ساخته شده و کریستینا کوچ فضانورد ناسا رکورد جدیدی را برای انجام طولانی ترین پرواز فضایی صورت گرفته توسط یک زن ثبت کرد و اسپیس ایکس نیز با انجام اولین پرتاب تجاری خود، گام بزرگی را در ماموریت های فضایی برداشت .
پنج دستاورد برتر فضایی در سال ۲۰۲۰:
۱) اعزام نخستین فضانورد به فضا توسط اسپیس ایکس
سرانجام پس از بیش از یک دهه مطالعه و توسعه فناوری های فضایی، برنامه خدمه تجاری ناسا اولین فضانورد خود را با یک فضاپیمای تجاری آمریکایی به ماموریت فرستاد. طی این عملیات در ماه می ، نسخه ی نمایشی اسپیس ایکس ۲ با استفاده از فضاپیمای دراگون این شرکت ، دو فضانورد را با موفقیت به ایستگاه فضایی بین المللی فرستاد.
اهمیت عملیات فوق به این دلیل بود که آمریکا به کمک مأموریت اسپیس ایکس توانست پس از ۴۵ سال و بعد از ماموریت مشهور آپولو، مجددا و بدون کمک روسیه، فضانوردانش را به ماموریت فضایی اعزام کند.
۲) بازگشت ماهنورد چانگ ۵ به همراه نمونههایی از سنگهای ماه
در آخرین ماه سال ۲۰۲۰ میلادی ، فضاپیمای چانگ ۵ که توسط چین به ماموریت اعزام شده بود، اولین نمونه های برداشته شده از سنگ و خاک سطح ماه را پس از ۴۴ سال به زمین آورد. این مأموریت پس از عملیات موسوم به لونا ۲۴ که توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شده بود، پس از چهار دهه دانشمندان را قادر به مطالعه نمونه های جدیدی از ماه کرد.
در ماموریت لونا ۲۴ تنها ۱۷۰ گرم از سنگ های ماه به زمین آورده شده بود اما برنامه ریزی ماه نورد چینی به نوعی صورت گرفته است که طی آن جمع آوری ۲ کیلوگرم سنگ و خاک سطح قمر زمین امکان پذیر می شود. مأموریت اخیر چین ماحصل مجموعه فعالیت های مستمر و طولانی محسوب می شد که از سال های گذشته آغاز شده و نخستین قدم جدی آن مرتبط با سال ۲۰۱۳ بود.
۳) ماموریتهای موفقیت آمیز نمونه برداری از سطح سیارکها
در ماه اکتبر ، اولین ماموریت ناسا برای نمونه برداری از سطح سیارک بنو انجام شد. در عملیات OSIRIS-REx ، از سطح سیارک مورد نظر نمونه برداری شده و پیش بینی می شود این نمونه ها تا سال ۲۰۲۳ به زمین منتقل شوند. بررسی این نمونه ها، دانشمندان را قادر به شناسایی بخش های ناشناخته از فضا و روند شکل گیری جهان هستی خواهد کرد. این ماموریت ، تنها ماموریت موفقیت آمیز نمونه برداری از سطح سیارک ها در سال ۲۰۲۰ نبوده و در سال جاری که در آخرین روزهای آن به سر می بریم، فضاپیمای ژاپنی موسوم به Hayabusa۲ توانست نمونه هایی از سیارک ریوگو را به زمین بیاورد.
۴) پیشرفت ماموریت اکتشاف مریخ
در حالی که اروپا و روسیه پرتاب مریخ نورد ExoMars Rosalind Franklin را به دلیل مشکلات فنی چتر فرود و تأخیرهای ناشی از بیماری همه گیرکرونا، به تعویق انداختند، سه عملیات دیگر به مقصد مریخ با موفقیت در جولای ۲۰۲۰ که سیاره سرخ نزدیک به زمین بود ، انجام شد.
در این سال ناسا عملیات بهره برداری و آماده سازی مریخ نورد Perseverance را راه اندازی کرده و چین نیز مأموریت بلند پروازانه مریخ خود را که به عنوان یک مدارگرد ، عملیات فرود و شناسایی و حرکت روی مریخ طراحی شده را کلید زد.
مریخ نورد تیانوان - ۱ را می توان گامی بلند در برنامه های فضایی اکتشاف مریخ محسوب کرد. البته در سال ۲۰۲۰ امارات متحده عربی نیز مدارگرد خود را به نام Hope راه اندازی کرد که به این کشور امکان می دهد در کنار سایر قدرت های فضایی که قصد کاوش در مریخ را دارند، قرار گیرد.
۵) پیشرفت خارق العاده پروژه استار شیپ اسپیس ایکس
نمونه اولیه فضاپیمای استار شیپ SN8 که توسط اسپیس ایکس طراحی و ساخته شده است در اوایل ماه جاری میلادی در یک پرواز آزمایشی در مراحل پرتاب و انتقال به طور موفق عمل کرد اما در هنگام فرود دچار مشکل شده و منفجر شد. علی رغم پایان ناخوشایند این عملیات، الون ماسک مدیر عامل شرکت اسپیس ایکس عملیات صورت گرفته را بسیار موفقیت امیز محسوب کرده و اعلام کرد با کمک این آزمایش، پیشرفت چشمگیر و هیجان انگیزی در عملیات پرتاب فضاپیما به مریخ صورت گرفته است.
دلیل اظهار نظر قابل تامل مدیر اسپیس ایکس این است که به دلیل پیچیدگی SN8 نسبت به نمونههای اولیه ، گام بلندی در تکمیل پروژه برداشته شد زیرا این فضاپیما شامل فلپ های تثبیت کننده بدنه و سه موتور رپتور بود که در مقایسه با یک موتور استفاده شده در نمونه های قبلی، پیشرفت قابل توجهی به شمار می رفت.
گفتنی است هدف نهایی این شرکت استفاده از فضاپیمای استارشیپ برای ارسال افراد و حمل بار به ماه ، مریخ و دیگر مقاصد دور دست فضایی است. اسپیس ایکس امیدوار است که تا سال ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۶ مأموریت اکتشاف مریخ را آغاز کند.
دویچهوله، سیناپرس