منظور از خون شسته شده چیست و چگونه تهیه می‌شود؟

اين فرآورده گلبول قرمز متراكمي است كه با اضافه نمودن حجم معيني نرمال سالين به آن و سانتريفيوژ نمودن و خارج كردن نرمال سالين افزوده شده به تعداد ۳ مرتبه تحت شرايط كاملاً استريل به منظور حذف پروتئين هاي اضافي صورت می‌گیرد.

عصراسلام: خون شسته شده، نوعی فرآورده خونی است که دارای استفاده های خاصی است و برای بعضی بیماران استفاده می شود. محققان کشورمان این نوع خون را معرفی کرده و موارد مصرف آن در بیمارستان ها را برشمرده‌اند.

تزریق خون کامل به صورت مداوم در درمان بسیاری از کم خونی‌های مزمن ازجمله تالاسمی استفاده می شود، ولی از طرف دیگر می تواند موجب تحریک سیستم ایمنی شده و باعث بروز عوارض بالینی شود. همچنین عفونت‌های فرصت طلب و باکتریایی که افراد دریافت کننده خون را تحت تأثیر قرار می دهند از این طریق افزایش می یابند.

به علاوه بر اساس مستندات و گزارش‌ها درصورتی که بیماران دچار بدخیمی، خون کامل را مصرف کنند، احتمال عود بیماری در آن‌ها نسبت به سایر بیماران افزایش می یابد.

طبق بیان محققان، برای از بین بردن واکنش‌های مربوط به آلودگی گلبول های سفید و نیز جلوگیری از حساسیت به پلاکت، مقدار لوکوسیت ها یا همان گلبول های سفید خون بایستی به کمتر از آستانه تحریک برسند.

روش‌های کاهش لوکوسیت عبارت‌اند از:

۱) فیلتر کردن خون قبل از ذخیره که توسط یک فیلتر در عرض ۶ ساعت پس از خون گیری از اهداکننده خون و در سازمان انتقال خون انجام می گیرد.

۲) فیلتر کردن خون در بالین بیمار که طی آن گلبول قرمز متراکم در هنگام تزریق در بالین بیمار توسط فیلتر به بیمار تزریق می‌شود.

۳) گلبول قرمز شسته شده که در آن، کیسه خون تحت شرایط استریل سه بار توسط محلول نمکی موسوم به نرمال سالین شسته می‌شود.

محققانی از دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، سازمان انتقال خون استان آذربایجان غربی و دانشگاه علوم پزشکی شاهرود در این رابطه مطالعه ای را انجام داده‌اند که در آن علل مصرف خون شسته شده در بیمارستان های آموزشی درمانی مورد بررسی واقع شده است.

این مطالعه که به صورت گذشته نگر بوده، شامل ۷۵ درخواست خون شسته شده بیماران در بیمارستان های آموزشی درمانی امام خمینی، طالقانی، سیدالشهدا و مطهری تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ارومیه از بانک خون بوده است.

طبق نتایج این تحقیق، میزان مصرف خون شسته شده در بیمارستان های فوق به نسبت مناسب بوده ولی نیازمند آموزش و اطلاع رسانی به مراکز درمانی جهت استفاده مناسب و بجا از این فرآورده است.

به گفته سیما مسعودی، استادیار گروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه و همکارانش، «در این مطالعه نتایج نشان داد که جنسیت زن با حدود ۵۴ درصد و همچنین گروه سنی بین ۳۱ تا ۴۵ سال با ۲۴ درصد بیشترین درخواست ها برای این نوع خون را داشته اند. همچنین بخش دیالیز با ۳۶ درصد و نارسایی کلیه و قلب با ۲۴ درصد بیشترین تقاضا را برای خون شسته شده داشته‌اند».

آنها می گویند: «کم خونی مزمن نیز علت بیشتر درخواست‌ها برای خون شستشو شده بوده است. همچنین اکثر درخواست ها در شیفت صبح و بیشتر تحویل و تزریق ها نیز در شیفت عصر بوده و جمع کثیری از بیمارها نیز تنها یک واحد خون شستشو شده و برای یک بار درخواست، تحویل و تزریق داشته‌اند».

طبق اطلاعات ارئه شده در این تحقیق، استفاده از روش شستشو سبب کاهش واکنش‌های تب ‌دار و کاهش احتمال حساسیت فرد دریافت کننده خون نسبت به برخی عوامل خونی فرد اهداکننده می‌شود.

به اعتقاد مسعودی و همکارانش، «از معایب استفاده از خون شستشو شده می توان به میزان RBC یا همان تعداد گلبول های قرمز موجود در آن اشاره کرد که به دلیل شستشو، کمتر بوده و اغلب موجب تزریق های مکرر خون می شود. این امر مستلزم هزینه بالا و صرف زمان بیشتری نسبت به تزریق خون کامل است و در وضعیت های اورژانسی امکان استفاده از آن وجود ندارد. چراکه آماده سازی خون شستشو شده ۲۴ ساعت طول کشیده و تنها ۲۴ ساعت نیز دوام دارد».

این یافته‌ها، به صورت یک مقاله فنی و علمی پژوهشی در فصل نامه «دانش و تندرستی در علوم پایه پزشکی» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی شاهرود منتشر شده‌اند.

موارد مصرف:

هدف اصلی شستشوی گلبولهای قرمز، جداسازی پروتئین های پلاسمایی (علت اکثر واکنشهای آلرژیک) می باشد، اگر چه تعدادی از لکوسیت ها (علت اکثر واکنش های تب دار) و پلاکت ها نیز جدا می گردند. به صورت تئوری اجزاء کمپلمان که ممکن است باعث لیز گلبولهای قرمز حساس به کمپلمان در فرد بیمار شوند، توسط شستشو از گلبول قرمز جدا می گردند.

کاربرد بالینی عمده گلبولهای قرمز شسته شده جلوگیری از واکنش های شدید آلرژیک ناشی از انتقال پلاسما است که با واسطه آنتی بادیهای گیرنده عمدتاً IgE نسبت به پروتئین های پلاسمایی اهداء کننده صورت می گیرند. و در صورتی که این واکنش ها، حتی با تجویز آنتی هیستامین، راجعه و شدید باشند، از گلبول قرمز شسته شده استفاده می گردد.

موارد منع مصرف و احتیاط:

نگهداری گلبولهای قرمز شسته شده به علت خطر آلودگی باکتریایی، بیش از ۲۴ ساعت مجاز نمی باشد. شستشو با سالین باعث از بین رفتن ۲۰-۱۰% از گلبولهای قرمز متراکم می گردد. خطرات تزریق گلبول قرمز شسته شده مشابه خطراتی است که در مبحث گلبول قرمز عنوان شد. گلبولهای قرمز شسته شده قادر به انتقال هپاتیت و سایر بیماریهای عفونی هستند. و چون حاوی لکوسیت های زنده هستند از GVHD ناشی از تزریق خون و یا عفونت سیتومگال جلوگیری نمی‌کنند.

منابع: سیناپرس، موسسه آموزشی پژوهشی فام

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بزودی نابود می شود

	هرگز از بین نمی رود