مزاج خود را چگونه تشخیص دهیم؟

مزاج اساس خلقت است و نمی توان در حفظ سلامت و در حوزه درمان از آن غافل بود. در حالی که در پزشکی امروز متاسفانه این اصل به کلی فراموش شده است و به عنوان مثال برای درمان دیابت به فردی که طبیعت گرم یا سرد دارد یک مدل دارو داده می شود.

عصراسلام: استاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی درباره انواع مزاج ها می گوید: ۴ نوع مزاج کلی وجود دارد.

۲ مزاج گرم

و ۲ مزاج سرد

و ۲ مزاج خشک

و ۲ مزاج تر است.

ترکیب آن ها مزاج گرم و مرطوب، گرم و خشک و سرد و مرطوب و سرد و خشک را تشکیل می دهد.

ممکن است فردی از نظر گرمی و سردی معتدل باشد اما از نظر خشکی و تری زیاد باشد. در این جا می گوییم که مزاج فرد تر است. در واقع مزاجی که بر دیگر مزاج ها غلبه دارد، تعیین کننده مزاج فرد است.

بنابراین ۴ مزاج مفرد هم داریم که عبارت است از سرد، گرم، خشک و تر.

استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: تعادل بین اخلاط اربعه سودا، صفرا، بلغم و دم رمز سلامتی است و باید بکوشیم دستیابی به این تعادل محقق شود.

منطقه خراسان، خاقانی در نشست «گیاهان دارویی و طب سنتی» که در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی برگزار شد، اظهار کرد: چهار عنصر صفرا، سودا، دم و بلغم اگر هر کدام افزایش پیدا کند مزاج فرد را کاملا تغییر می‌دهد، به عنوان مثال اگر غلبه صفرا و یا غلبه گرمی و خشکی داشته باشید باعث می‌شود که مزاج فرد صفراوی شود و همین طور اگر غلبه دم داشته باشید فرد دموی می‌شود. این نوسان‌هایی که در اخلاط بدن وجود دارد به عنوان مثال افزایش صفرا که همان ماده گرم و خشک است باعث می‌شود مزاج فرد صفراوی شود و ‌باید از اصلاح غذایی استفاده کنیم.

وی در خصوص اولین گام در طب سنتی، افزود: برای اینکه پزشک طب سنتی سریع‌تر برای درمان بیماری‌ها جواب بگیرد، در ابتدا باید اصلاح غذایی به بیمار بدهد و از غذاهایی استفاده می‌کنیم که سرد و تر هستند و برای مزاج‌های صفراوی مناسب است و در افراد دموی مزاج و کسانی که خون بدن‌شان زیاد است، از غذاهایی استفاده می‌کنیم که طبع سرد و خشکی دارند و به این ترتیب برای افراد سوداوی که سرد و خشک هستند و برای افراد بلغمی که تری بدن‌شان بالا است از غذاهای گرم و خشک استفاده می‌شود تا تعادل را در بدن به وجود آورد.

این استاد دانشگاه فردوسی با بیان اینکه گفته می‌شود مزاج سودا، بلغم، صفرا و دم چه کارهایی در بدن انسان انجام می‌دهند، عنوان کرد: ما غذایی که مصرف می‌کنیم بعد از عمل هضم در بدن مواد معدنی و پتانسیل در خون جذب می‌شود و اخلاط نیکو را برای ما تشکیل می‌دهند بدین معنا که هم صفرا، سودا، بلغم و دم نیکو برای بدن مفید هستند که به آن‌ها اخلاط نیکو می‌گویند اما بعضی از اخلاط یعنی صفرا، سودا، بلغم و دم نامناسب و غیر طبیعی است که باید از بدن دفع شوند و اگر از بدن دفع شود، بدن آن بیماری‌ها را خود تنظیم دفع می‌کند و این‌ها خلط‌های نامناسبی هستند که اگر دوباره جذب بدن شوند باعث بیماری در فرد می‌شود.

وی تصریح کرد: خلط سودا ماده سیاه رنگی است که وقتی غذا میل می‌کنید و جذب بدن می‌شود از جیگر، ماده تولید و وارد رگ‌های خونی می‌شود و این پتانسیل را به فرد می‌دهد. طبع آن گرم و خشک است و مزه آن گس مایل به شیرین است و باعث نیرو دهی به بدن و تغذیه استخوان‌ها می‌شود. اگر غلظت سودا در بدن فردی زیاد شود باعث بیماری‌های ناعلاج می‌شود اما سودا مناسب و طبیعی در واقع همان عناصر مهمی هستند که در خون فرد وجود دارند و باعث استحکام‌دهی بدن می‌شود و فرد دیگر دچار بیماری‌های حرکتی نمی‌شود.

خاقانی خاطر نشان کرد: افرادی که سودای خشک دارند معمولا به روش‌های سنتی درمان سریع‌تری دارند و این افراد معمولا سریع عصبانی می‌شوند، از کارشان متنفر هستند، چهره‌های پریده‌ای دارند و گلگون نیست، تمایل به رخوت و گوشه گیری دارند، ضریان قلب کند و تمایل جنسی کمی دارند اما سودای تر افرادی هستند که درمان آن‌ها خیلی سخت است و معمولا خیالاتی، مضطرب و آشفته، ضربان قلب تند، زبان‌شان سیاه رنگ است، یبوست و افسردگی شدید دارند و فردی که افسردگی روحی و روانی دارد از غلبه سودا در بدن است، این افراد مستعد بیماری‌های سرطانی هستند و اکثر سرطان‌هایی که در بدن به وجود می‌آید به علت غلبه سودا در ارگان‌ها است و‌این افراد به علت غلظت فراوانی سودا در آن ناحیه و ارگان سودا به وجود می‌آید و معمولا مستعد سکته‌های قلبی و مغزی می‌شوند، دقیق و کنجکاو و .... از جمله عوامل افراد سوداوی است.

وی در خصوص ویژگی افراد سوداوی، بیان کرد: مشاغل مورد علاقه سودا مزاج‌ها مشاغلی است که به دقت زیادی نیاز دارد مانند حسابرسی، نویسندگی، تفسیر تاریخ ، روزنامه نگاری و ... است و غلبه سوداست که افراد را به این سمت سوق می‌دهد، برای درمان غلبه سودا باید تا جایی که می‌توانیم از غذاهای آماده مانند کنسروها دوری کنیم، مهم‌ترین گیاه استفاده از افتینون است که به صورت دمنوش در سبد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، استفاده از غذاهای گرم و‌تر و هفته‌ای دو مرتبه آبگوشت میل کنید، خوردن عسل ناشتا بسیار مفید است و حتی ارگان‌های بدن را گرم نگه می‌دارد؛ از نظر ما فردی بیمار‌است که تری زیادی داشته باشد و باید آن را خنثی کنیم و در حالت تعادل نگه داریم و عسل این کار را انجام می‌دهد، استفاده گل گاوزبان مفید است اما افرادی که فشار خون بالایی دارند استفاده نکنند، استفاده از گل سرخ، کشمش سیاه، اسطوخودوس، گوشت و کباب را استفاده کنند چراکه برای افراد سوداوی مفید است.

وی در خصوص محدودیت‌های مزاج سودایی، اظهار کرد: گشنیز، تمشک، زرشک، پوست هندوانه، خرمالو، عدس، شاهدانه، ترشک، گوشت گاو، گوشت گوساله و سوسیس و کالباس اصلا برای استفاده توصیه نمی‌شود و این موارد محدودیت‌های غذایی مزاج سودایی است. گیاه افتینون، عرق پاپِریکا جزء عرق‌هایی است که در بازار وجود دارد و از چندین نوع دارو استفاده شده و برای انواع مزاج‌ها وجود دارد اما هزینه آن مقداری بالا است که افراد مزاج سودا می‌توانند استفاده کنند.

این استاد دانشگاه در خصوص نشانه غلبه بلغم، تصریح کرد: غلبه بلغم از تری بدن به وجود می‌آید و خلط بلغم و آن مواد غذایی که استفاده می‌کنید در خون ترشح می‌شود و مواد مغذی که همان آب میان بافتی است در خون جذب می‌شود و آب داخل خون را بلغم مناسب می‌گویند اما بلغم نامناسب، بلغمی است که در ارگان‌های تحتانی بدن رسوب می‌کند مانند استخوان‌های پا، دست و ... که باعث رنج افراد می‌شود و آن‌ها جزء بلغم‌های غیر طبیعی هستند.

وی با بیان اینکه افراد مزاج بلغمی چه خاصیت‌هایی دارند، عنوان کرد: افراد بلغمی چاق هستند و در ایران هم افراد چاق زیاد است و دو نوع چاقی وجود دارد؛ چاقی که به علت افزایش توده‌های چربی که از نواحی شکم و دیگری هم بر اثر فربه و افزایش گوشت در بدن است و این افراد فنوتیپ بلغم، چاقی‌شان از نوع چربی است که باعث فنوتیپ بلغم می‌شود. این افراد موهای کم و صافی دارند و اینکه همیشه موهای آن‌ها چرب است، اعمال حرکات و حرف زدن این افراد خیلی آرام است، جلوی سر و پیشانی افراد ریخته، خواب‌های سنگین و عمیقی دارند، در هنگام صحبت مدام صدای خود را صاف می‌کنند و این خلط بلغم در پشت حلق وجود دارد و باعث می‌شود فرد هنگام صحبت کردن صدای خود را صاف ‌کند.

خاقانی در خصوص مشاغلی که افراد بلغمی علاقه دارند، اضافه کرد: کارهایی است که نیاز به صبر و حوصله زیادی دارد و معمولا شغل‌های بدون دردسر می‌‌پسندند مانند خرید و فروش‌های اینترنتی، جامعه شناسی و روان شناسی برای این افراد شغل‌های مناسبی است و به طور کلی مشاغلی که پویایی زیادی ندارد را می‌پذیرند.

وی در خصوص غلبه مزاج بلغم، گفت: فردی که مزاج بلغم در بدنش زیاد می‌شود اولین نشانه این است که ورم دست و پا را می‌توان مشاهده کرد و اگر انگشت روی بدن این افراد اشاره شود متوجه می‌شوید که جای انگشت تا چند ثانیه می‌ماند و این به دلیل غلظت و یا رسوب تری در بدن است و بهترین درمان برای بیماران بلغمی، بادکش‌های گرم و خشک است، معمولا افتادگی دریچه میترال قلب دارند، کف دست و پا عرق می‌کند، انواع بیماری‌های گوارشی مسبب این خلط است و میل غذا خوردن زیاد است اما مشکل یبوست دارند، بیماری‌های کبد چرب دارند، تنگی نفس، بیماری‌های دیابت دارند و دردهای مفصلی و استخوانی در این افراد زیاد دیده می‌شود.

این استاد دانشگاه افزود: درمان غلبه بلغم، غذاهای گرم و خشک است و باید از دارچین، زنجبیل، شیرین بیان، زیره سبز، سیاه دانه، خرما، هل، گلپر، گیاهانی که اسانس دارند و به نوعی بوی تند و تیزی دارند مانند نعناع استفاده کنند و از غذاهایی که باید دوری کنند؛ هر مواد غذایی که سردی و تری بدن را افزایش دهد مانند کاهو، کاسنی، اسفناج و میوه‌هایی مانند خیار و گوجه فرنگی، گوجه سبز و هندوانه در حبوبات جو، لوبیای چشم بلبلی و در لبنیات شیر گوسفند و گاو و همچنین گوشت‌های سرد و تر مانند گوساله و گاو برای این افراد مناسب نیست.

وی بیان کرد: غلط دم از خون می‌آید و هر چه قدر تولید خون در بدن زیاد باشد، اصطلاحا به فرد، دموی مزاج می‌گوییم و افرادی که دموی مزاج هستند معمولا افراد خوش شانسی هستند و افرادی که چهره‌های گلگون وعضلات برجسته‌ای دارند، عروق چشمی برافروخته‌ای دارند، دست و پاهای آن‌ها گرم است و معمولا زنده دل و خوش گذران هستند و عنصر فصل‌شان بهار است. گفته می‌شود که مزاج خود را به سمت دم ببرید چراکه مزاج مناسبی است و اگر مزاج دم در بدن زیاد شود و تولید خون در بدن افزایش پیدا کند باعث بیماری‌هایی مانند خون‌ریزی در سیستم قلب و عروق، مستعد بیماری آنوریسم هستند و این بیماری رگ‌هایی که منتهی به قلب می‌شود دچار حرکات گنبدی شکل و از حالت عادی خارج می‌شوند و اگر خون با پوش از طرف قلب به سمت اندام‌ها پمپاز شود این نواحی گنبدی شکل پاره می‌شود و خسارت‌های جدی را برای فرد به وجود می‌آورد.

وی در خصوص بهترین درمان برای غلبه دم، خاطر نشان کرد: افرادی که تولید خون زیادی دارند درمان آن حجامت است و برای این افراد بسیار توصیه می‌شود چراکه یک نوع خونگیری خوب است که باعث می‌شود خون‌شان رقیق شود، استفاده از رقیق کننده‌های خون برای این افراد بسیار مناسب است، استفاده از میوه‌هایی که مزه ترش دارند مانند انار، کیوی، آب زرشک و .. برای تصویه و رقیق کردن خون بسیار مناسب است، برای درمان دم باید از مدرها استفاده کرد؛ داروهایی که ادرارآور هستند، مصرف روغن بنفشه برای مزاج دم بسیار مناسب است.

خاقانی گفت: محدودیت‌های مزاج دموی عبارتند از شبدر، یونجه، شاهی، میوه‌های گرم و تر مانند انجیر، انار شیرین، سیب، گلابی، گندم، نخود، روغن کنجد، سیاه دانه و زیتون، لبنیات، روغن حیوانی، گوشت گوسفند و پرندگان برای افراد مزاج دموی مناسب نیست. کاسنی، انار ترش، گل بنفشه، ترنجبین، عناب و عرق بید مشک برای مزاج دموی مناسب است.

وی در خصوص مشاغل مورد علاقه افراد مزاج دم، خاطر نشان کرد: افراد دموی پتانسیل بالایی دارند و معمولا افراد تنوع طلبی هستند و در یک شغل نمی‌مانند و دوست دارند که شغل خود را دائم تغییر دهند، اهل ریسک هستند، شجاع و جسور هستند، قدرت رهبری بالایی دارند، مبتکر، مخترع و مکتشف هستند و اگر وارد گرایش‌های معنوی شوند به درجات بالایی از عرفان دست پیدا می‌کنند.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: ۹۰ درصد مردم مشهد فنوتیپ صفرا را دارند، لاغر اندام، ناخن‌ها خشک و شکننده است، رنگ چهره زرد است، رنگ زبان زرد و تلخ مزه است، معمولا افراد عجولی هستند و به دلیل اینکه منطقه زندگی این افراد سرد و خشک است باعث می‌شود که این امر تحقق پیدا کند و معمولا بیماری کبدی دارند و لکه‌های پوستی بر روی صورت آن‌ها مشاهده می‌شود چراکه کبدشان مشکل دارد، احتمال بروز سکته‌های قلبی و مغزی در این افراد بالا است، تنفس و نبض سریعی دارند، هنگام خواب زیاد عرق می‌کنند، کم اشتها هستند و از همه مهم‌تر عصبانیت‌های آنی دارند و کم خونی هم جزء بیماری‌های بارز از مزاج صفراوی است.

وی در خصوص محدودیت‌های مزاج صفراوی، اظهار کرد: میوه‌ها، دانه‌ها، گوشت‌ها، لبنیات، ادویه‌ها، حبوبات گرم و خشک نباید استفاده شود و از گیاهان دارویی اسفرزه، خاکشیر، گل ختمی، پر سیاوشان و ... داروهای مناسب برای این مزاج هستند. مشاغل مورد علاقه مزاج صفراوی معمولا افراد خودکفایی هستند، رهبران موفقی هستند، علاقه مند به ورزش‌های خشن مانند کاراته و بوکس هستند و به طور کلی مشاغلی که نیاز به ریاست دارد در مزاج صفرا دیده می‌شود.

خاقانی تصریح کرد: انواع مزاج‌هایی که عنوان شد ممکن است هر کدام به صورت متغییر در هر فردی وجود داشته باشد و این مورد همیشه در نوسان است و جای خود را به دیگری می‌دهد اما باید صفت‌های بارز و مشهود مزاج فرد مشخص شود تا در سبد غذایی خود این موضوع را در نظر بگیرد.

ایسنا

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بزودی نابود می شود

	هرگز از بین نمی رود