ریشه واژه myth (اسطوره) در فارسی باستان

واژه میت (mythe/ myth) که در همه زبانهای اروپایی یافت می شود، در آثار هومر به کار رفته، و معنای گفتار، نطق و کلام است.

عصراسلام: این واژه از زبان یونانی وارد لاتین و از آنجا وارد همه زبانهای اروپایی شد. (الکساندر کراپ، اسطوره‌شناسی ۱، ص۱)

کاربرد واژه "میثه اوخته" در اوستا به معنی "گفته دروغین و سخن ناراست" می تواند به عنوان نخستین ریشه یابی مفهوم داستانی اسطوره و افسانه باشد، هر چند واژه "افسانه" خود از ریشه ای دیگر است و در متون دوره میانه و جدید کاربرد زیادی دارد.

این واژه اوستایی در متون پهلوی به صورت های "میتوخت" (سخن ناراست) "میتوختیه" ناراستی) و "میتوختیگ" (ناراست و دروغین) آمده است. (فره وشی، ۱۳۵۸: ۳۸۱) واژه میته اوخته اوستایی در پهلوی به "میتوخت" و "دروغ گُوشِن" برگردانده شده است (مقدم، ۱۳۵۷: ۱۸۱)

هر چند این واژه های اوستایی و پهلوی دقیقاً به مفهوم دقیق "میث" و اسطوره در فرهنگ باختر زمین نیست، اما نشان می دهد که از نظر واژگانی در دوره باستانی ایران پیشینه ای مشخص دارد. بعدها افزون بر واژه میتوخت، ایرانیان از واژة افسانه برابر نهادِ اسطوره یا "میث" فرنگی بهره بردند و در بسیاری موارد، افسانه و افسانه شناسی را مترادف اسطوره و اسطوره شناسی به کار بردند و در عصر جدید این اصطلاح توسع معنا یافت و بنا به دلایلی اسطوره و اسطوره‌شناسی جای افسانه و افسانه شناسی را گرفت.

بنابراین آنچه میتولوژی نامیده می‌شود نخست وارد از مجموعه اساطیری است که مواد و مصالح دانش اسطوره شناسی به شمار می‌روند و در مرحله دوم خود این دانش آنچه مهم است تشخیص اسطوره شناسی از اسطوره‌نگاری است که علم به شمار نمی‌آید بلکه به کار مولفین ای اطلاق می شود که به شیرهای کمابیش منظم اساطیر کهن را به رشته تحریر درآورده‌اند.(ستاری، ص۲)

منابع

بهرام فره وشی، فرهنگ زبان پهلوی.

جلال ستاری، اسطوره‌شناسی، ج۱.

محمد مقدم، جستار درباره مهر و ناهید.

نجف دریابندی، افسانه اسطوره.

اساطیر ایران و جهان

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بزودی نابود می شود

	هرگز از بین نمی رود