عبادات را بهعنوان یک سلسله اعمال بدنی- روحی روانی که به منظور تعالی روحی مفیداند، میتوان «توصیه» کرد.
عصراسلام: محمد مجتهد شبستری روحانی سابق و از چهره های جریان روشنفکری دینی خواستار تجدیدنظر در برخی از عبادات اسلامی شد!
وی گفت:من بر این باورم که در عبادات هم باید تجدیدنظرهایی بشود، که فرصت تفصیل نیست فقط این نکته را عرض کنم، به نظر من در عبادات باید مفهوم «وجوب» را کنار گذاشت و بهجای آن، مفهوم «توصیه» را باید قرار داد. مفهوم وجوب که واجب است ظهر چنین نماز بخوانید و واجب است که روزه بگیرید. این مفهوم به باورم من اعتبار خود را از دست داده است. عبادات را بهعنوان یک سلسله اعمال بدنی- روحی روانی که به منظور تعالی روحی مفیداند، میتوان «توصیه» کرد.
این عبادات با مراعات اصول اخلاقی و زیستن اخلاقی باشد، برای عدّهی زیادی بهداشت روانی بهدنبال داشته و آنان را تعالی میبخشد. من عرض میکنم: آنچه اصل و اساس تقرّب انسان به خداست، فضیلتهای اخلاقی و اعمال متناسب با آنها است «خُلُق» شریف است نه دولا راست شدن. باید توصیه کرد که خُلق عوض شود و ساختار فضیلتی تغییر یابد. اگر آن ساختار فضیلتی تغییر نکند هزار بار هم آدمی عبادت کند، به هیچ جایی نمیرسد. یعنی درست برعکس آنچه اکنون رایج است که به عبادات اصالت داده میشود. من با این رویّه کاملاً مخالفم. توصیه باید به کسب فضایل اخلاقی و متزیّن شدن به خلقهای انسانی باشد. توصیه به عبادات باید در درجهی دوّم و بدون برچسپ وجوب و تکلیف باشد.