چرا بعضی جوانها نماز نمی خوانند؟

نماز نمی خوونم! چرا نماز بخوونم؟

این اولین سؤالی بود که با بوی انکاری تلخ از صحبتهای امیرحسین، بعد از پرسشم شنیدم.

امیرحسین 21ساله گرچه سعی می کند خود را آدمی امروزی یا به قول خودش حالایی نشان بدهد، اما در برخی موارد هنوز هم جلوه هایی از سنت در رفتارش به چشم می خورد. امیرحسین که به گفته خودش در یک خانواده مذهبی به دنیا آمده، رغبتی برای نماز خواندن ندارد. او خودش بیشتر از یک کارشناس روانشناسی یا یک جامعه شناس اطلاعات دارد !این را هم خودش می گوید، گرچه خیلی هم گزاف سخن نمی گوید، اطلاعاتش درباره مسایل تربیتی کم نیست. اما ناقص است و در تحلیل دچار اشتباه شده است. اشتباهی که ممکن است خیلی از جوان هایی که مثل امیرحسین نماز نمی خوانند و یا روزه نمی گیرند، مرتکب شوند.

نادره شهرام مهر، کارشناس ارشد معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی، در این رابطه معتقد است: عوامل درونی که موجب می شود نوجوان و جوان رغبتی به نماز از خود نشان ندهند، ممکن است بی اطلاعی به اهمیت نماز، تنبلی و مسامحه کاری و یا بی حالی و بی حوصلگی باشد.

وی ادامه می دهد: ممکن است این پدیده از درون خانواده ناشی شود که به دلیل عدم ایجاد عادت در فرزند به نماز از دوران خردسالی، دعوت او به نماز از روی خشونت، احساس ریاکاری در والدین و... باشد.

شهرام مهر، عوامل اجتماعی مثل دوستان و یا محیط را نیز در این مسأله دخیل می داند و به اهمیت الگوسازی در خانه و جامعه تأکید دارد.

انس با نماز از کودکی ایجاد شود

می گفت صبح ها با بوی گلهای باغچه خانه پدری که مادرم چیده بود و کنار بینی ام می گرفت، از خواب بیدار می شدم...

خانم دکتری که خود حالا راه تربیت یک نسل را در پیش گرفته، از رفتارهای مادری سخن می گفت که بی آنکه دانشگاه رفته و استادان علوم تربیتی را تجربه کرده باشد، کودکانش را با عطر خوش گلهای بهاری باغچه خانه باصفای شان بیدار می کرد تا با خاطره ذهنی از بهشت خدا در پاداش نماز، برای خواندن نماز صبح از خواب شیرین سحر برخیزند و صورت غرق در خواب را با آبی خنک بشویند و برای رویارویی با خدای مهربانی که مادر برایشان به تصویر کشیده بود، آماده شوند...

... هنوز هم وقتی از خاطره این خانم دکتر یاد می کنم، با خود می اندیشم این مادر مهربان چه پاداشی برای تربیت نسلی که با خدای شان قهر نیست که بماند، بلکه عاشق اوست، خواهد گرفت؟ آیا پاداشی بالاتر از داشتن فرزندانی به پاکی همان گلها و به خوشبویی همان عطر لذت بخش سحرگاه؟

حجةالاسلام دکتر محمد حسین اجرایی، در پاسخ به این سؤال که «چه کنیم جوانان بانشاط نماز بخوانند؟» معتقد است: مؤثرترین راه برای انجام عبادات در دوره بلوغ، ایجاد عادت در دوران کودکی است. انجام تکالیف دینی و از جمله نماز را نباید تا زمان بلوغ به تأخیر انداخت، بلکه باید انس و عادت لازم را در آنها به وجود آورد تا در زمان بلوغ مشکلی از این نظر به وجود نیاید. خانواده هایی که از فرصت دوران کودکی برای این منظور استفاده نمی کنند، در دوران بلوغ و نوجوانی معمولاً با مشکلات جدی روبه رو می شوند.

وی در ادامه تأکید می کند: این استدلال که اجازه دهیم تا طفل پس از رسیدن به دوره بلوغ، خود مسیر خویش را انتخاب کند، به هیچ وجه صحیح نیست. بر این اساس، اسلام بر عبادتهای تمرینی کودکان تأکید دارد تا از این طریق مقدمات تربیت دینی فراهم گردد. نکته دیگر، جدی گرفتن واجبات دینی و توجه خاص به نماز است. اگر والدین حساسیت خود را نسبت به نماز در عمل نشان دهند، خواه ناخواه این برخورد در فرزندان تأثیر خواهد داشت. نکته سوم آن است که واداشتن فرزندان به انجام نماز نباید با خشونت و سختگیری و تندی همراه باشد که این امر، ستیزه جویی و لجاجت را به دنبال دارد.

اجرایی تصریح می کند: در مسایل دینی باید روشهایی در پیش گرفت که در دل نوجوانان راه پیدا کنند و مورد محبت و دلبستگی آنها واقع شوند. برای این منظور باید به جای سختگیری های نامعقول، بیشتر از شیوه های تشویقی بهره جست. مطلب آخر آن است که جوان از جوان بهتر و زودتر می پذیرد. تفاوت دو نسل چه بسا مانع برقراری ارتباط والدین با فرزندانشان می شود. از این رو، برای انتقال مفاهیم اخلاقی و یا تشویق به نماز و غیره، بهتر است از دوستان نمازخوان و با نفوذ ایشان استفاده کنید.

این سه عنصر مهم!

حجةالاسلام رضا فرهادیان، کارشناس مسایل تربیتی و دینی، بر تأثیرگذار بودن سه عنصر خانه، مدرسه و رسانه های جمعی اشاره می کند و می گوید: عناصر و عوامل تأثیرگذارنده در محیط خانه، مدرسه و جامعه در القای یک ارزش معنوی و رسانیدن پیام و بیان روح نماز، اگر عملاً یکدیگر را نفی کنند و یا در برنامه ها و اظهار مطالب، هر کدام راه و هدفی متفاوت و مغایر با یکدیگر بپیمایند، در ذهن فرد تناقض به وجود می آورند و پیام منجر به ایجاد انگیزه، شوق، اراده و عمل نمی شود.

این نویسنده و محقق، به نقش محوری خانواده تأکید کرده و می افزاید: آموزش نماز و پرورش روحیه مذهبی مناسب برای اقامه آن، ابتدا از خانه شروع می شود. آنچه در مورد فرزند در گرایش به نماز مهم است، وجود انگیزه است و آنچه در تربیت و آموزش نماز اهمیت دارد، رسوخ روح معنوی نماز به اعماق دل اوست، نه تحمیل شکل و قالب به او. زمانی آموزش نماز به توفیق می انجامد و قرین موفقیت می شود که با احساسی خوشایند همراه باشد.

وی ادامه می دهد: بدون تردید، همه انسانها به طور فطری استعداد و گرایش به نیایش دارند، اما آنچه درباره کودکان و نوجوانان مهم است، چگونگی روشهای آموزش و نحوه ارایه و انتقال این ارزشهاست.

آداب و عبادتهای مذهبی چون پاسخی به عالی ترین نیازهای معنوی است، اگر به طور طبیعی و با جلب رضایت قلبی جوانان ارایه شود، احساسی خوشایند در آنان برمی انگیزد و آن را به راحتی جذب می کنند. کسب عادتها و رفتارهای مذهبی، پیش از آنکه متأثر از اندرزها و سخنان والدین باشد، معلول پذیرش رفتار، عواطف و احساسات مرتبط و همراه با مهر و محبت آنان است.

فرهادیان به نقش مشابه مربیان مدارس در ایجاد انگیزه برای اقامه نماز هم اشاراتی دارد. او فضاسازی در نمازخانه مدرسه را در کنار سایر عوامل تربیتی و الگوسازی در جذب دانش آموزان به نماز مهم می داند و صبوری را چاره ساز مشکلاتی چون رغبت نداشتن جوانان به نماز عنوان می کند. از نظر این کارشناس دینی، اگر رسانه ها را به فرموده امام دانشگاهی عظیم بدانیم، باید به دنبال نقش آفرینی گسترده آن در رابطه با نهادینه کردن فرهنگ نماز باشیم. او معتقد است: برنامه های تلویزیونی اگر با ارزشها و تفکر جامعه هماهنگ نباشند، در اندیشه فرد بحران و تناقض ایجاد خواهند کرد و انتخاب بهتر را برایش مشکل خواهند ساخت.

فرهادیان می گوید: اگر شیوه های تربیتی مربوط به نماز و برنامه های زمینه ساز و جانبی اوقات فراغت در خانه، مدرسه و رادیو تلویزیون متناقض باشند، کودکان و نوجوانان به شکل صحیح به نماز گرایش پیدا نخواهند کرد و روح حقیقی نماز در وجود آنان تحقق نخواهد یافت.

منبع:روزنامه قدس

مطالب مرتبط

Stumble Upon Delicious

Cloob Digg

نظر شما

به روایت مذهبی ها

آخرین اخبار


	بله

	خیر