نبرد خلیج لیته» یا «نبرد دوم دریای فیلیپین» بزرگ ترین نبرد دریایی جنگ جهانی دوم و حتی از بعضی جنبهها، بزرگ ترین نبرد دریایی کل تاریخ است.
« این نبرد در آبهای «خلیج لیته» در نزدیکی جزیرهی لیتهی فیلیپین، بین نیروهای دریایی آمریکا و استرالیا (متفقین) و نیروی دریایی سلطنتی ژاپن که به مدت ۴ روز ( ۲۳ تا ۲۶ اکتبر ۱۹۴۴) رخ داد. این جنگ در سطح های مختلفی نظیر : نبرد رادیویی، سطحی، زیرسطحی و علمیات آبی خاکی انجام گرفت.
این نبرد بخشی از راهبرد متفقین برای محدود کردن ژاپن و بیرون راندن این کشور، از کشورهایی که در جنوب شرقی آسیا تصرف کرده بود و البته به طور خاص برای محروم کردن ارتش و صنعت ژاپن از منابع حیاتی نفت بود. نبرد زمانی شروع شد که نیروهای آمریکایی به جزیره فیلیپینی لیته در ۲۰ اکتبر ۱۹۴۴ حمله کردند. نبرد لیته شامل چهار درگیری اصلی میشد به نام های : نبرد دریایی Sibuyan، نبرد تنگه ی Surigao، نبرد دماغه ی Engaño و نبرد off Samar میشد. ژاپن در این نبرد چهار ناو هواپیما بر، سه نبردناو، شش رزمناو سنگین، چهار رزمناو سبک، یازده ناوشکن، یک کشتی کشتی سرفرماندهی و همچنین ۳۰۰ هواپیما و بالای ۱۰۵۰۰سرباز را از دست داد. تلفات نیروی های متحدین متفقین شامل: یک رزمناو سبک، دو اسکورت رزمناو، دو ناوشکن و یک اسکورت ناوشکن میشد.
نیروی دریایی ژاپن تقریبا تمام کشتیها و ناوهای باقیماندهی خود را جمع کرد تا حملهی متفقین به لیته را دفع کند، اما در پایان ناکام ماند. در جریان این نبرد، ژاپن از حملات انتحاری هواپیماهایش علیه کشتیهای جنگی آمریکا استفاده کرد. این حملهها که «کامیکازه» نامیده میشدند برای هر دو طرف بسیار پرهزینه بودند. تصمیم استفاده از این نوع حمله پس از این گرفته شد که عملیاتهای مرسوم جنگهای هوایی و دریایی در برابر پیشروی نیروهای متفقین اثری نداشت. شکست در این نبرد، سرآغازی برای شکست کامل امپراطوری ژاپن در جنگ جهانی دوم بود.