طراحی تانک مرکاوا از سال ۱۹۷۳ آغاز شد و در سال ۱۹۸۷ رسما وارد خدمت در ارتش اسرائیل شد.
این تانک در ۴ ورژن اصلی ساخته شده است. آخرین ورژن که مارک ۴ نام دارد، از سال ۲۰۰۴ وارد خط تولید شده است. نسل ۴ مرکاوا هم اکنون در ابعاد وسیع مورد استفاده ارتش اسرائیل قرار گرفته و خط تولید آن فعال است. از ویژگی های نسل ۴ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
تانک از موتور ۱۲ سیلندر قدرتمند GD883 با توان ۱۵۰۰ اسب بخار استفاده میکند و دارای شاسی بهبود یافته برای حرکت مناطق کوهستانی میباشد.
دوربین تی تی اس نشانه روی تانک که شامل یک رشته از دوربینهای ویدئویی CCD/ICCD است که بطور کامل اطراف تانک را بصورت ۳۶۰ درجه ای پوشش و تصویر دقیقی از میدان نبرد ارایه میکند.
سامانه هدایت آتش بسیار پیشرفته ساخت صنایع البیت که بعد از کسب هدف توسط اوپتیک بصورت خودکار لوله توپ را در جهت هدف قرار میدهد بطوریکه تانک در حال حرکت نیز میتواند روی هدف قفل کند و یا حتی روی هدفی مانند هلیکوپتر که با سرعت کم در حال پرواز است را نشانه گیری کند.
سیستم حفاظت فعال پیشرفته تروفی نصب شده روی مرکاوا از آن در برابر موشکها، راکتها محافظت میکند. این سیستم محصول مشترک ده سال کار بین صنایع پیشرفته نظامی رافائل و التا در اسرائیل میباشد. در اوت سال ۲۰۰۷ پس از طی مراحل آزمایشی موفقیت آمیز اسرائیل اعلام کرد از سال ۲۰۱۰ شروع به نصب و به کارگیری این سامانه بر روی سیستمهای زرهی خودش خواهد کرد. در ۲۰۱۱ تروفی موفق به ردگیری و نابود کردن موشکهایی شد که به سوی یک تانک مرکاوا از شمال نوار غزه شلیک شد و این صحت آزمایشهای تروفی را تائید کرد. این سیستم از پرتابه هایی که بر روی برجک نصب شده و همانند گلوله شات گان عمل میکنند در مسیر موشک دشمن پرتاب کرده و باعث نابودی موشک-کلاهک جنگی میشود.